Thạc Sĩ Chính sách thuế bất động sản ở Việt Nam

Đặt vấn đề

MỞ ĐẦU


Thuế là công cụ quan trọng của nhà nước dùng để tạo nguồn thu cho ngân sách, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo công bằng xã hội. Thuế trong nền kinh tế thị trường luôn được các quốc gia quan tâm nghiên cứu, hoàn thiện. Trong cơ cấu các loại thuế: tiêu dùng, thu nhập, tài sản thì thuế tài sản ngày càng được quan tâm bởi lẽ loại thuế này có số thu ổn định, bền vững, có thể chiếm tỷ trọng cao trong tổng số thu ngân sách nhà nước; thuế tài sản góp phần điều tiết cung cầu tài sản trên thị trường, tránh các hiện tượng đầu cơ tích trữ và góp phần điều hòa thu nhập của các tầng lớp dân cư, hạn chế bất bình đẳng về thu nhập và đảm bảo công bằng
xã hội.

Trong số các sắc thuế về tài sản, thuế BĐS là loại thuế có tầm quan trọng trong nền kinh tế, tác động nhiều mặt về kinh tế - chính trị - xã hội, bởi lẽ BĐS gồm: đất đai – là tài sản quan trọng nhất của quốc gia (thể hiện bởi nhiều yếu tố: diện tích, điều kiện thuận lợi tự nhiên, tài nguyên khoáng sản, ngày càng có giá trị ), nhà cửa và các công trình kiến trúc gắn liền với đất – là những tài sản có giá trị lớn trong tổng tài sản của người sở hữu chúng. Đất đai và nhà cửa có một thị trường dành riêng cho chúng – thị trường BĐS. Thị trường BĐS của một nước luôn có quan hệ tác động qua lại với các thị trường khác không kém phần quan trọng trong nền kinh tế: thị trường vốn, thị trường lao động. Các chính sách về BĐS phần nào thể hiện quan điểm chính trị của một quốc gia như: chính sách quy hoạch SDĐ; chính sách kinh doanh BĐS, Trong số các chính sách của nhà nước, chính sách thuế luôn được quan tâm hoàn thiện.

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, để có thể duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế và phấn đấu trở thành một nước công nghiệp hiện đại vào năm 2020, việc đối mặt và giải quyết những vấn đề khuyết tật của kinh tế thị trường phải luôn được quan tâm, giải quyết bằng các chính sách kinh tế của nhà nước, trong đó có chính sách thuế. Gần đây, nhà nước đã và đang thực hiện chiến lược cải cách thuế, nhiều sắc thuế được sửa đổi bổ sung như: thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và đang nghiên cứu để ban hành nhiều sắc thuế mới như: thuế môi trường, thuế tài sản, thuế nhà đất.

Trong bối cảnh đặt ra nêu trên, vấn đề cải cách chính sách thuế BĐS nhằm nâng tỷ trọng thu ngân sách từ thuế tài sản, ổn định và phát triển lành mạnh thị trường BĐS, hạn chế khoảng cách giàu nghèo, bất bình đẳng về tài sản và thu nhập trong xã hội trở nên cấp thiết. Chính vì lẽ đó, tác giả chọn đề tài nghiên cứu:

“CHÍNH SÁCH THUẾ BẤT ĐỘNG SẢN Ở VIỆT NAM”

Mục tiêu nghiên cứu

Luận văn được thực hiện với mục tiêu đóng góp ý kiến nhằm cải cách chính sách thuế BĐS ở Việt Nam trong thời gian tới. Cụ thể là cải cách các sắc thuế BĐS theo lộ trình có kế thừa chính sách thuế BĐS hiện hành, mạnh dạn thay thế những điểm bất hợp lý và bổ sung những điểm mới sao cho phát huy các vai trò của chính sách thuế là: tăng thu ngân sách, điều tiết thị trường BĐS, đảm bảo công bằng xã hội. Việc cải cách cũng phải đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng bộ với các chính sách khác nhằm phát triển kinh tế của Việt nam.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các sắc thuế BĐS hiện hành, với mỗi sắc thuế đều nghiên cứu nội dung chủ yếu theo quy định của pháp luật, kết quả đạt được và những hạn chế.
Phạm vi nghiên cứu của luận văn là các vấn đề lý luận và thực tiễn về chính sách thuế BĐS và xu hướng cải cách chính sách thuế BĐS ở Việt Nam hiện nay. Số liệu nghiên cứu từ năm 2002 đến đầu năm 2009.
Phương pháp nghiên cứu

Luận văn được thực hiện bằng các phương pháp nghiên cứu sau:

 Tiếp cận lý thuyết về thuế nói chung và thuế BĐS nói riêng, chú trọng đến vai trò và mục tiêu của chính sách thuế.
 Tham khảo các tài liệu về thuế bất động sản tại một số quốc gia và các tài liệu góp ý về chính sách thuế BĐS hiện hành.
 Thống kê số liệu thứ cấp, có chọn lọc từ các tài liệu và website đáng tin cậy (Chính phủ, Bộ tài chính, Tổng cục thống kê)

 Phân tích mô tả, đánh giá những ưu điểm, nhược điểm của từng sắc thuế bất động sản. So sánh về mức độ đóng góp thu ngân sách, vai trò điều tiết của các sắc thuế trong hệ thống chính sách thuế BĐS.
 Tổng hợp các vấn đề nghiên cứu trên, suy diễn logic phục vụ đề xuất định hướng và giải pháp cải cách chính sách thuế BĐS.
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu

Đề tài được nghiên cứu trong bối cảnh quốc gia đang tiến hành cải cách thuế, trong đó có thuế BĐS. Việc đóng góp ý kiến vào sửa đổi các văn bản pháp luật của nhà nước về thuế BĐS là vấn đề có ý nghĩa khoa học và thực tiễn, đặc biệt là các dự thảo Luật sắp sửa ban hành liên quan đến BĐS như: Dự thảo Luật thuế nhà đất, Dự thảo Luật thuế tài sản.
Những điểm nổi bật của luận văn

Những kết quả đạt được đáng chú ý qua việc nghiên cứu về chính sách thuế

BĐS trong luận văn là:

Một là, Hệ thống hóa lý luận về thuế BĐS, thực tiễn các sắc thuế BĐS hiện hành được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới, rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc cải cách chính sách thuế BĐS.
Hai là, Khái quát thực trạng chính sách thuế và các khoản thu tài chính hiện hành liên quan đến BĐS và đánh giá những mặt đạt được và hạn chế của chính sách này.
Ba là, Đề ra những định hướng, giải pháp và các điều kiện thực hiện giải

pháp cải cách chính sách thuế BĐS cho Việt Nam.

Kết cấu của luận văn

Với mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu nêu trên, ngoài phần mở đầu

và kết luận, nội dung chính của luận văn gồm:

Chương 1. Tổng quan về BĐS và chính sách thuế BĐS

Chương 2. Thực trạng chính sách thuế BĐS hiện hành ở Việt Nam

Chương 3. Cải cách chính sách thuế BĐS ở Việt Nam