Tiểu Luận XHH045 - Vấn đề “chạy trường điểm” ở một số thành phố hiện nay

PHẦN MỞ ĐẦU​


1. Lý do chọn đề tài

Môi trường giáo dục trong nhà trường, cụ thể là các yếu tố cơ sở vật chất trường lớp, chất lượng giáo viên . có ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng học tập của các em học sinh.

Hiện nay, tại 1 số địa phương trong cả nước, đặc biệt là ở các thành phố lớn đã xuất hiện các “trường điểm” vẫn có tiếng là có cơ sở giáo dục tốt, giáo viên giỏi và đạt nhiều thành tích trong giảng dạy và học tập. Và theo lẽ tất yếu, mong muốn con em mình được vào học trong những ngôi trường như vậy là tâm lý phổ biến ở rất nhiều phụ huynh.

Suy nghĩ gắn liền với hành động, đã và đang có rất nhiều phụ huynh học sinh đã bỏ công sức tiền của và vận dụng tối đa các mối quan hệ để lo cho con mình vào học các “trường điểm”. Chuyện chạy trường chạy lớp diễn ra nóng nhất vẫn là ở các lớp đầu cấp tiểu học và trung học cơ sở. Con sốt chạy trường điểm đang ngấm ngầm diễn ra và ngày càng trở nên quyết liệt, đã có ý kiến cho rằng tỉ lệ chọi vào 1 số trường điểm còn cao hơn cả vào đại học!!!

Rõ ràng hiện tượng này đã và đang gây ra những sức ép tiêu cực lên đời sống xã hội, đối tượng chịu tác động trực tiếp của nó chính là nhà trường, phụ huynh và các em học sinh. Nếu như không được ngăn chặn và xoá bỏ, “chạy trường điểm” rất dễ trở thành nhân tố làm mài mòn các giá trị chuẩn mực trong giáo dục.

Vậy đâu là nguyên nhân cơ bản, cốt lõi của hiện tượng trên? Cuộc đua vào trường điểm đó đã gậy ra những ảnh hưởng gì đến đời sống xã hội?Liệu có thể có những giải pháp hiệu quả nhằm chấm dứt tình trạng trên? .Đây chính là những nội dung cơ bản mà tiểu luận “Vấn đề chạy trường điểm ở một số thành phố hiện nay” đã bước đầu đặt ra và thực hiện khảo sát nhằm tìm ra câu trả lời.

2. Lý thuyết áp dụng

Trong tiểu luận này chúng tôi sử dụng lý thuyết “hành động xã hội” của M.Weber và lý thuyết “lựa chọn duy lý”.

Lý thuyết hành động xã hội của M.Weber

*M.Weber đã định nghĩa xã hội học là khoa học giải nghĩa hành động xã hội và tiến tới cách giải thích nhân quả về đường lối và hệ quả của hành động xã hội.

*Theo Weber nghiên cứu hành động xã hội mà chỉ xem xét và phân tích những đặc điểm quan sát được từ bên ngoài thì không đủ, thậm chí là không có ý nghĩa xã hội vì nghiên cứu như vậy sẽ dẫn tới rất khó có thể hiểu và nắm bắt những hiện tượng bên trong của hành động xã hội. Do đó trong tiểu luận này chúng tôi không dừng lại ở mô tả hiện tượng chạy trường điểm mà hướng tới tìm ra nguyên nhân cốt lõi bên trong của hiện tượng này.

*Hành động xã hội được Weber định nghĩa là hành động được chủ thể gán cho 1 ý nghĩa chủ quan nào đó, là hành động có tính đến hành vi của người khác.

M.Weber đã phân hành động xã hội ra làm 4 loại:

- Hành động duy lý công cụ: Là hành động được thực hiện với sự cân nhắc và tính toán lựa chọn công cụ phương tiện sao cho đạt hiệu quả cao nhất.

- Hành động duy lý giá trị: là hành động được thực hiện vì bản thân hành động (mục đích tự thân)

- Hành động cảm tính: là hành động do các trang thái xúc cảm và tình cảm bột phát gây ra mà không có sự cân nhắc, xem xét mối quan hệ giữa công cụ thực hiện và mục đích hành động.

- Hành động theo truyền thống: là loại hành động tuân thủ những thói quen, nghi lễ, phong tục tập quán đã được truyền từ đời này qua đời khác.

Trong tiểu luận này, chạy trường điểm là hành động duy lý công cụ vì chủ thể là các phụ huynh học sinh đã lựa chọn công cụ và phương tiện như tiền bạc, công sức và vốn xã hội có được từ các mối quan hệ nhằm đạt hiệu quả cao nhất, đó là con em mình được vào học tại các trường điểm.

3. Khái nệm “trường điểm”

Theo cách hiểu phổ biến hiện nay thì: trường điểm là trường có cơ sở vật chất trường tốt, khang trang đẹp đẽ; trường có tỉ lệ tốt nghiệp cao, đào tạo nhiều học sinh giỏi và được nghe có nhiều giáo viên dạy giỏi, chăm sóc tốt, tổ chức bán trú tốt .

Xây dựng thương hiệu trong giáo dục, phải dựa vào 5 tiêu chí sau:

- Xác định mục tiêu giáo dục đào tạo cho từng trường.

- Xây dựng hệ thống quản lý trong nhà trường, hiệu quả, thiết thực, chặt chẽ.

- Chọn lọc, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tâm huyết, chất lượng đồng đều.

- Xây dựng cơ sở vật chất tốt, đảm bảo điều kiện học tập, thí nghiệm.

- Quản lý học sinh tốt, phối hợp nhà trường và gia đình chặt chẽ.