Luận Văn Xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau cho thị trường chứng khoán Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU
Quyền chọn chứng khoán và giao sau chứng khoán cũng như các sản phẩm phái sinh chứng
khoán và các sản phẩm phái sinh khác là kết quả tất yếu của quá trình phát triển thị trường tài
chính. Về bản chất, đây là các công cụ quản trị rủi ro tài chính, ngoài ra đây còn là các kênh đầu tư
mới trong lĩnh vực kinh doanh chứng khoán, bảo vệ nhà đầu tư khỏi các biến động trên thị trường,
tạo ra nhiều phương án đầu tư đa dạng, v.v. Hơn nữa, quyền chọn và giao sau chứng khoán sẽ thúc
đẩy tính năng động của thị trường chứng khoán, ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển nền kinh tế
nói chung.
Thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời vào tháng 07/2000, đánh dấu một bước chuyển mình
của thị trường tài chính trong nước trước xu thế hội nhập và quyết tâm đổi mới của Chính phủ. Tuy
nhiên, quy mô còn nhỏ bé và tính non trẻ của thị trường chứng khoán Việt Nam, cùng với các
khiếm khuyết về chính sách quản lý, điều hành, giám sát loại hình thị trường cao cấp này, cũng như
trình độ còn hạn chế của các thành phần tham gia thị trường đã và đang mang lại nhiều rủi ro cho
các nhà đầu tư trong và ngoài nước khi tham gia kinh doanh chứng khoán.
Đối với các quốc gia có thị trường chứng khoán phát triển, bản thân thị trường đã được điều
chỉnh để đạt được hiệu quả tối ưu. Đồng thời, các sản phẩm phái sinh chứng khoán cũng được chú
trọng phát triển nhằm khắc phục các yếu tố rủi ro cố hữu gắn liền với thị trường chứng khoán cơ
sở, đáp ứng khẩu vị phong phú và chiến thuật đa dạng của các nhà đầu tư Vì vậy, tham khảo và
ứng dụng các mô hình thị trường quyền chọn và giao sau sẵn có dựa vào điều kiện thực tiễn ở nước
ta là những bước đi cần thiết của thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay, đó là lý do chúng tôi
chọn đề tài:

“Xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau cho thị trường chứng khoán Việt Nam”.

Trong phạm vị nghiên cứu của đề tài này chúng tôi chủ yếu tập trung vào tìm hiểu và xây
dựng thị trường quyền chọn và giao sau cho TTCK Việt Nam, các công cụ phái sinh trên thị trường
ngoại tệ và thị trường vàng được xem xét và vận dụng tương tự.
Trong bài nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng các phương pháp chủ yếu là phương phát tổng
hợp so sánh, phương pháp diễn dịch quy nạp, phương pháp tư duy logic
Ngoài phần mở đầu và phụ lục, đề tài gồm có 3 chương như sau:

Chương 1: Tổng quan về thị trường quyền chọn và giao sau chứng khoán.
Chương 2: Thực trạng thị trường chứng khoán và khả năng xây dựng thị trường quyền chọn và
giao sau chứng khoán tại Việt Nam.
Chương 3: Giải pháp xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau cho thị trường chứng khoán
Việt Nam.

MỤC LỤC
CHƯƠNG I: THỊ TRƯỜNG QUYỀN CHỌN VÀ GIAO SAU - NHỮNG KHÁI
NIỆM CƠ BẢN . 1
1.1. Lý thuyết hợp đồng quyền chọn và giao sau. 1
1.1.1. Khái niệm hợp đồng quyền chọn. 1
1.1.2. Phân loại quyền chọn. . 1
1.1.2.1. Phân loại theo vị thế. . 1
1.1.2.2. Phân loại theo thời gian thực hiện quyền chọn. 1
1.1.2.3. Phân loại theo tài sản cơ sở . 1
1.1.3. Các chiến lược quyền chọn. . 2
1.1.4. Khái niệm hợp đồng giao sau. . 4
1.2. Vai trò của hợp đồng quyền chọn và hợp đồng giao sau đối với TTCK . 4
1.2.1. Quản trị rủi ro 4
1.2.2. Hợp đồng quyền chọn và giao sau đóng vai trò như một công cụ đầu tư. 4
1.2.3. Một công cụ dùng để đánh giá thị trường 5
1.2.4. Là động lực thúc đẩy TTCK phát triển . 5
1.2.5. Tác động gián tiếp đến các công ty niêm yết và nền kinh tế 6
1.3. Điều kiện để xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau . 6
1.3.1. Phải có hệ thống cơ sở pháp lý hoàn thiện . 6
1.3.2. Điều kiện về hàng hoá trên TTCK . 7
1.3.3. Điều kiện về thông tin trên thị trường 7
1.3.4. Điều kiện kỹ thuật. 7
1.3.5. Điều kiện về con người . 7
1.4. Thị trường quyền chọn và giao sau chứng khoán trên thế giới – bài học kinh
nghiệm cho Việt Nam 7
1.4.1. Không ngừng cải tiến sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và hoàn thiện
cơ sở hạ tầng. 7
1.4.2. Xây dựng một hành lang pháp lý với các chính sách công bằng và hợp lý, hệ
thống giám sát minh bạch. 9
1.4.3. Tự do hóa thị trường 9
1.4.4. Những mặt trái của công cụ phái sinh. . 10
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VÀ KHẢ
NĂNG XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG QUYỀN CHỌN VÀ GIAO SAU CHỨNG
KHOÁN TẠI VIỆT NAM. 12
2.1. Thực trạng TTCK Việt Nam trong thời gian qua và sự cần thiết xây dựng thị
trường quyền chọn và giao sau cho chứng khoán. . 12
2.1.1. Tổng quan TTCK trong thời gian qua 12
2.1.2. Tìm ẩn nhiều rủi ro trên TTCK. . 15
2.1.3. Sự cần thiết phải xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau cho chứng
khoán. . 17
2.2. Những hạn chế cần khắc phục để xây dựng thị trường quyền chọn và giao
sau chứng khoán. . 19
2.2.1. Những hạn chế từ phía Nhà nước 19
2.2.1.1. Hệ thống luật pháp chưa hoàn chỉnh 19
2.2.1.2. Sự can thiệp quá sâu của Nhà nước vào thị trường 21
2.2.1.3. Khắt khe đối với các nhà đầu cơ 21
2.2.2. Những hạn chế từ các nhà đầu tư . 22
2.2.2.1. Những hạn chế của các nhà đầu tư cá nhân. . 22
2.2.2.2. Những hạn chế của các tổ chức đầu tư nước ngoài. . 22
2.2.3. Những hạn chế từ thị trường. . 23
2.2.3.1. Thị trường chưa thật sự hiệu quả. 23
2.2.3.2. Thị trường chưa có tính thanh khoản cao. 24
2.2.3.3. Danh mục hàng hóa chưa phong phú, chất lượng chưa đảm bảo. 24
2.2.3.4. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật giao dịch chưa vững mạnh. 25
2.2.3.5. Trình độ của nhân lực quản lý thị trường chưa cao. . 26
2.3. Triển vọng xây dựng thị trương quyền chọn và giao sau chứng khoán . 27
2.3.1. Các chính sách của Nhà nước 27
2.3.2. Hội nhập kinh tế quốc tế - Tiềm năng phát triển của TTCK . 28
2.3.3. Nhu cầu đầu tư ngày càng cao . 38
2.3.4. Kinh nghiệm phát triển các công cụ phái sinh cho vàng, ngoại tệ và nông sản
trong thời gian qua. . 29
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP XÂY DỰNG THỊ TRƯỜNG QUYỀN CHỌN VÀ
GIAO SAU CHO THỊ CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM 31
3.1. Lộ trình xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau cho TTCK Việt Nam. 31
3.1.1. Giai đoạn chuẩn bị 3-5 năm . 31
3.1.2. Giai đoạn thực nghiệm và hoàn thiện ( 2 năm ) 31
3.1.3. Giai đoạn vận hành và phát triển . 32
3.2. Các giải pháp cụ thể để xây dựng thị trường quyền chọn và giao sau chứng
khoán. 32
3.2.1. Hoàn thiện khung pháp lý. . 32
3.2.2. Giải pháp hoàn thiện TTCK 36
3.2.2.1. Thành lập trung tâm thông tin . 36
3.2.2.2. Nhanh chóng thành lập một tổ chức định mức tín nhiệm. 37
3.2.2.3. Thắt chặt mối quan hệ giữa niêm yết và cổ phần hóa 38
3.2.2.4. Quốc tế hóa thị trường 39
3.2.2.5. Nâng cấp cơ sở hạ tầng và kỹ thuật . 39
3.2.3. Tăng cường nhận thức về công cụ quyền chọn và giao sau đến người dân
Việt Nam. . 40
3.2.3.1. Giải pháp tạo nhận thức về quyền chọn và giao sau cho các nhà đầu tư. . 40
3.2.3.2. Giải pháp tạo nhận thức về quyền chọn và giao sau cho các định chế tài
chính trên TTCK. 40
3.2.3.3. Giải pháp tạo nhận thức về quyền chọn và giao sau cho các nhà hoạch
định chính sách trên TTCK. . 41
3.3. Mô hình thị trường quyền chọn và giao sau cho TTCK Việt Nam. 42
3.3.1. Tổ chức quản lý . 42
3.3.1.1. Trung tâm giám sát. . 42
3.3.1.2. Trung tâm xử lý 43
3.3.1.3. Trung tâm thanh toán bù trừ 44
3.3.1.4. Trung tâm thông tin . 44
3.3.1.5. Trung tâm nghiên cứu và phát triển sản phẩm . 45
3.3.2. Cơ chế vận hành. . 45
3.3.3. Các chuẩn hoá hợp đồng . 48
3.3.4. Đề xuất mô hình định giá quyền chọn cho TTCK Việt Nam 49