Tiến Sĩ Xây dựng tập đoàn tài chính ngân hàng từ ngân hàng thương mại cổ phần tại thành phố Hồ Chí Minh

LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ
Năm 2012


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
DANH MỤC HÌNH
MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TẬP ĐOÀN TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
1.1. Tập đoàn kinh tế
1.1.1. Các quan điểm về TĐKT
1.1.2. Một số đặc trưng của TĐKT .
1.1.3. Các hình thức liên kết và mô hình tổ chức của TĐKT .
1.2. Tập đoàn tài chính - ngân hàng
1.2.1. Các quan điểm về tập đoàn TC-NH
1.2.2. Một số đặc điểm cơ bản của tập đoàn TC-NH .
1.2.3. Một số mô hình tổ chức của tập đoàn TC-NH .
1.2.4. Nhận định về vai trò của tập đoàn TC-NH
1.3. Các điều kiện cơ bản thúc đẩy hình thành tập đoàn TC-NH
1.3.1. Điều kiện “cần” để hình thành và phát triển tập đoàn TC-NH
1.3.2. Điều kiện “đủ” để hình thành và phát triển tập đoàn TC-NH .
1.4. Kinh nghiệm đối với Việt Nam từ một số tập đoàn TC-NH trên thế giới .
1.4.1. Hongkong and Shanghai Banking Corporation Holdings (HSBC)
1.4.2. Oversea-chinese Banking Corporation (OCBC) .
1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho việc phát triển tập đoàn TC-NH ở Việt Nam .
Kết luận chương 1 .

CHƯƠNG 2: SỰ CẦN THIẾT HÌNH THÀNH TẬP ĐOÀN TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TỪ NGÂN HÀNG THưƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .

2.1. Sự cần thiết hình thành tập đoàn TC-NH tại TP. HCM
2.1.1. Khái quát quá trình phát triển hệ thống NHTM Việt Nam .
2.1.2. Tình hình phát triển của một số NHTM CP tiêu biểu tại TP. HCM .
2.1.3. Sự cần thiết hình thành tập đoàn TC-NH tại TP. HCM
2.2. Thực trạng các điều kiện cơ bản hình thành tập đoàn TC-NH tại TP. HCM
2.2.1. Các điều kiện “cần” để hình thành tập đoàn TC-NH tại TP. HCM .
2.2.2. Các điều kiện “đủ” để hình thành tập đoàn TC-NH tại TP. HCM
2.3. Một số hạn chế và nguyên nhân hạn chế ảnh hưởng đến việc hình thành tập đoàn TC-NH .
2.3.1. Hạn chế từ yếu tố pháp lý
2.3.2. Hạn chế về thị trường tài chính tiền tệ
2.3.3. Hạn chế về cơ cấu tổ chức, nhân sự .
2.3.4. Hạn chế về năng lực tài chính của các NHTM CP
2.3.5. Hạn chế về sản phẩm dịch vụ ngân hàng .
2.3.6. Hạn chế về chất lượng tài sản
2.3.7. Hạn chế về ứng dụng công nghệ thông tin .
2.3.8. Hạn chế về hệ thống mạng lưới và hợp tác quốc tế .
2.3.9. Nguyên nhân hạn chế .
Kết luận chương 2 .


CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG TẬP ĐOÀN TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG TỪ NGÂN HÀNG THưƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI TP. HỒ CHÍ MINH .

3.1. Chiến lược phát triển KT-XH và Ngân hàng Việt Nam đến năm 2020
3.1.1. Chiến lược phát triển kinh tế xã hội Việt Nam đến năm 2020 .
3.1.2. Chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2020 .
3.2. Đề xuất mô hình tập đoàn TC-NH từ NHTM CP tại TP. HCM .
3.2.1. Đề xuất mô hình tập đoàn TC-NH .
3.2.2. Cấu trúc bộ máy quản lý tập đoàn TC-NH
3.2.3. Năng lực hoạt động của NHTM CP trong mô hình tập đoàn TC-NH
3.3. Giải pháp xây dựng tập đoàn TC-NH từ NHTM CP tại TP. HCM
3.3.1. Sáp nhập, hợp nhất hoặc mua lại giữa các NHTM CP trên địa bàn để từng bước hình thành tập đoàn TC-NH
156
3.3.2. Sáp nhập, hợp nhất hoặc mua lại giữa NHTM CP trên địa bàn với các định chế tài chính, các tổ chức trong và ngoài nước 159
3.3.3. Phát triển từ một NHTM CP có đủ khả năng và điều kiện hình thành 160
3.4. Một số đề xuất nhằm thúc đẩy việc hình thành tập đoàn TC-NH 162
3.4.1. Đề xuất với Chính phủ .162
3.4.2. Đề xuất với Ủy Ban Nhân Dân TP. HCM 170
3.4.3. Một số đề xuất với NHNN Việt Nam 172
Kết luận chương 3 180
KẾT LUẬN 182
Danh mục các công trình nghiên cứu liên quan của tác giả đã công bố . 186
Danh mục tài liệu tham khảo .187
Phụ lục .


1. Lý do chọn đề tài
Ngân hàng là một trong những định chế tài chính quan trọng nhất trong nền kinh tế. Để thúc đẩy kinh tế phát triển, nâng cao đời sống xã hội, mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế thì việc xây dựng một hệ thống ngân hàng vững mạnh, hiệu quả luôn luôn là điều cần thiết.
Sau gia nhập WTO và gần đây Việt Nam được đánh giá là một trong những nước có nền kinh tế phát triển nhanh trong khu vực. Tuy nhiên đánh giá riêng về hệ thống tài chính ngân hàng thì nhiều ý kiến cho rằng chưa tương xứng, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và chưa hội nhập vào hệ thống tài chính quốc tế cũng như khu vực.
Vì vậy để đáp ứng quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cũng như để nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống NHTM, góp phần phát triển ổn định, bền vững và hội nhập với hệ thống tài chính thế giới các NHTM VN nói chung, NHTM CP tại thành phố Hồ Chí Minh nói riêng cần có những thay đổi triệt để trên tất cả các mặt hoạt động, từ sản phẩm dịch vụ đến tổ chức quản lý, từ cấu trúc sở hữu đến quan hệ hợp tác trong và ngoài nước. Nhất là xác định xu hướng phát triển tiếp theo là vấn đề quan trọng đối với các NHTM CP, đảm bảo vừa phù hợp quy luật vận động phát triển tất yếu khách quan, vừa phù hợp năng lực nội tại của chính bản thân ngân hàng. Từ trước đến nay đã có một số nghiên cứu về xu hướng phát triển của NHTM sau gia nhập WTO hoặc dài hạn đến năm 2020 nhưng rất ít nghiên cứu quan tâm đến mô hình tập đoàn tài chính ngân hàng. Do đó luận án đã chọn đề tài “Xây dựng tập đoàn tài chính ngân hàng từ ngân hàng thương mại cổ phần tại thành phố Hồ Chí Minh” để nghiên cứu là xuất phát từ yêu cầu thực tiễn hiện nay.

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Theo tìm hiểu của tác giả thì từ trước đến nay chưa có nghiên cứu hoàn chỉnh về tập đoàn TC-NH mà chỉ có các tham luận hoặc bài viết của một số nhà khoa học, các chuyên gia và các nhà quản lý ngân hàng.
Riêng về hoạt động NHTM CP thì đa số nghiên cứu một số lĩnh vực nhất định về nghiệp vụ mà chưa đi sâu nghiên cứu một cách bao quát toàn bộ hoạt động NHTM CP, nhất là các NHTM CP trên địa bàn TP. HCM từ khi thành lập đến nay cũng như xu hướng phát triển sắp tới.

3. Mục đích nghiên cứu của luận án
- Hệ thống hóa góp phần làm rõ những lý luận cơ bản về tập đoàn mà trong đó chủ yếu tập trung vào tập đoàn TC-NH, phân tích hoạt động một số tập đoàn TC-NH lớn trên thế giới để đưa ra những bài học kinh nghiệm cho việc xây dựng mô hình tập đoàn TC-NH từ các NHTM CP tại TP. HCM.
- Phân tích rõ thực trạng hoạt động của các NHTM CP ở TP. HCM. Xác định những mặt đạt được hay hạn chế để trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp thích hợp cho xu hướng phát triển thành tập đoàn TC-NH của NHTM CP.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: luận án tập trung nghiên cứu hoạt động ngân hàng theo mô hình tập đoàn như HSBC, OCBC và các NHTM CP có trụ sở chính tại thành phố Hồ Chí Minh