Thạc Sĩ Xây dựng quy trình hoàn thổ phục hồi môi trường các vùng khai thác các loại hình khoáng sản và hỗ tr

3
Mục lục
Lời nói đầu .5
cHương i: . 7
tổng quan về hoàn thổ phục hồi môi trường . 7
I.1 vài nét khái quát về hoàn thổ phục hồi môi trường 7
I.1.1 Khái niệm về hoàn thổ phục hồi môi trường 7
I.1.2. Mục tiêu hoàn thổ phục hồi môi trường . 7
I.1.3. Nguyên tắc hoàn thổ phục hồi môi trường . 8
I.1.4. Các yêu cầu tổng quát về hoàn thổ phục hồi môi trường 11
I.1.5. Hoàn thổ phục hồi môi trường và phát triển bền vững . 14
i.2. Kinh nghiệm của các nước về hoàn thổ phục hồi môi trường 17
I.2.1. Kinh nghiệm về tận thu và sử dụng một số chất thải trong hoạt động khoáng sản . 17
I.2.2 Kinh nghiệm về hoàn thổ phục hồi môi trường 20
Chương ii 36
đánh giá, phân loại các nguồn thải rắn, đánh giá khả năng tận thu và
sử dụng 36
II.1. Vài nét khái quát về chất thải rắn trong khai thác và chế biến khoáng sản. 36
II.2. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng chì kẽm . 37
II.3. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng đồng 38
II.4. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng sắt: . 39
II.5. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng thiếc 40
II.6. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng crômit 41
II.7. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng apatit 42
II.8. Chất thải rắn trong quá trình kt và cb quặng pyrit . 43
II.9. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến quặng vàng 43
II.10. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến than 44
II.11. Chất thải rắn trong khai thác và chế biến vật liệu xây dựng 45
II.12. Một số nhận định: 46
Chương iii .47
Đề xuất các giải pháp hoàn thổ phục hồi môi trường ở các vùng khai
thác khoáng sản hoạt động trước khi có Luật Bảo vệ môi trường và đã
ngừng hoạt động .47
III.1. một số nhận xét về hoàn thổ phục hồi môi trường ở các vùng khai thác khoáng
sản đã ngừng hoạt động . 47
III.2. Đề xuất các giải pháp htph môi trường đối với các mỏ khai thác khoáng sản
trước khi có luật BVMT và đã ngừng hoạt động. 49
III.2.1- Giải pháp hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật 50
III.2.2. Giải pháp huy động các nguồn tài chính phục vụ công tác hoàn thổ phục hồi môi
trường 51
III.2.3. Giải pháp thành lập Cơ quan chỉ đạo/quản lý các công việc có liên quan đến hoàn thổ
phục hồi môi trường ở các khu vực mỏ đã ngừng hoạt động 51
III.2.4- Giải pháp công nghệ 52
Chương iv .54
Nghiên cứu xây dựng quy trình hoàn thổ phục hồi môi trường ở các
vùng khai thác và chế biến khoáng sản .54
IV.1. Quy trình hoàn thổ phục hồi môi trường ở các khu vực khai thác lộ thiên 54
IV.1.1. Xác định mục tiêu hoàn thổ phục hồi môi trường 56
IV.1. 2. Lập kế hoạch hoàn thổ phục hồi môi trường 564
IV.1.3. Làm cho khu vực trở nên an toàn 59
IV.1.4. Thiết kế địa mạo 60
IV.1.5. Cải tạo mặt bằng các khu vực đã khai thác xong . 63
IV.1.6. Kiểm soát xói mòn 65
IV.1.7. Quản lý đất mặt 73
IV.1.8. Lập lại thảm thực vật . 78
IV.1.9. Quan trắc và duy trì các hoạt động của khu vực mỏ đã được hoàn thổ phục hồi môi
trường 80
IV.2. Quy trình hoàn thổ phục hồi môi trường ở các khu vực khai thác hầm lò 81
IV.2.1. Xác định mục tiêu hoàn thổ phục hồi môi trường 82
IV.2.2. Xây dựng kế hoạch hoàn thổ phục hồi môi trường 82
IV.2.3. Chuẩn bị hoàn thổ phục hồi môi trường . 83
IV.2.4. Tiến hành hoàn thổ phục hồi môi trường 84
IV.2.5. Quan trắc và duy trì quá trình hoàn thổ phục hồi môi trường . 89
IV.3. Hoàn thổ phục hồi môi trường ở các khu vực bãi thải đất đá, hồ thải quặng
đuôi . 90
IV.3.1. Đối với các bãi thải đất đá . 91
IV.3.2. Đối với các khu vực lưu giữ quặng đuôi . 93
IV.3.3. Đối với các công trình giao thông trong khu mỏ . 99
IV.3.4. Đối với các đường điện và các công trình thông tin liên lạc . 99
IV.4. Một số điểm cần lưu ý trong hoàn thổ phục hồi môi trường 100
IV.4.1. Đối với các mỏ đã đi vào hoạt động . 100
IV.4.2. Đối với các các khu vực có tiềm năng hình thành dòng axit mỏ . 101
Chương v 105
hỗ trợ doanh nghiệp triển khai thí điểm hoàn thổ phục hồi môi trường
tại Công ty TNHH 1 thành viên Kim loại mầu Nghệ Tĩnh . 105
V.1. Căn cứ lựa chọn thực hiện 105
V.2. Mục tiêu nhiệm vụ . 105
V.3. Vị trí địa lí của khu mỏ 106
V.4. Khái quát quá trình khai thác ở khai trường Bản Poòng 107
V.5. Đặc điểm chung về địa hình, khí hậu, thủy văn của khu vực 107
V.6. Xác định vị trí, diện tích khu vực khai trường đã kt xong 109
V.7. Xác định mục tiêu hoàn thổ phục hồi môi trường 110
V.8. Thiết kế địa mạo . 110
V.9. Xác định khối lượng đất đá cần vận chuyển, san gạt 110
V.10. Công tác san gạt, cải tạo mặt bằng và bổ sung đất mặt . 111
V.11. Vấn đề kiểm soát xói mòn do gió và nước gây ra . 112
V.12. Vấn đề bổ sung phân bón và lựa chọn giống cây 112
V.13. Tính toán giá trị đầu tư và nguồn vốn cho công tác hoàn thổ phục hồi môi
trường . 112
V.14. Một số kết quả ban đầu . 112
V.15. Bài học kinh nghiệm . 113
Kết luận và kiến nghị 115
I. Kết luận .115
II. Kiến nghị .116
Tài liệu tham khảo 1175
Lời nói đầu
Khai thác và chế biến khoáng sản là một hoạt động công nghiệp có các tác
động lên hầu hết các thành phần môi trường vật lý: đất, nước, không khí; môi trường
sinh thái: thảm thực vật, loài động vật hoang dã, cây trồng, vật nuôi; môi trường cảnh
quan, du lịch, di tích lịch sử và văn hoá ; môi trường lao động: người lao động, sức
khoẻ cộng đồng; cơ sở hạ tầng; hệ thống giao thông, cung cấp điện, thuỷ lợi, công
trình công cộng ; môi trường kinh tế: thay đổi cơ cấu kinh tế, chênh lệch mức
sống ; môi trường văn hoá xã hội: tập quán, cộng đồng dân cư, trình độ dân trí
Các hoạt động khai thác khoáng sản vừa gây ô nhiễm môi trường vừa chiếm dụng đất,
để lại những diện tích đất bị suy thoái và hoang hoá. Cho đến nay, nhiều khu vực khai
thác và chế biến khoáng sản vẫn chưa được hoàn thổ phục hồi môi trường tiếp tục
chiếm dụng đất đai trên một diện tích rất lớn và tiếp tục gây ô nhiễm môi trường.
Chúng ta biết rằng, việc sử dụng đất cho các hoạt động khai thác và chế biến
khoáng sản chỉ là tạm thời trong một khoảng thời gian tương đối ngắn so với thời gian
tồn tại của nó, vì vậy sau khi chấm dứt các hoạt động khai thác và chế biến khoáng
sản cần phải tiến hành hoàn thổ phục hồi môi trường cho phù hợp với mục đích sử
dụng đất lâu dài. Nhưng trong thực tế, vấn đề hoàn thổ phục hồi môi trường trong
khai thác và chế biến khoáng sản ở Việt Nam vẫn còn chưa được quan tâm thực hiện
đúng mức. Cho đến nay, việc hoàn thổ phục hồi môi trường chưa có được vai trò quan
trọng thực sự trong hoạt động sản xuất của ngành mỏ và một số nơi đang phải gánh
chịu hậu quả của các tác động do khai thác và chế biến khoáng sản trước đây gây ra.
Để từng bước hạn chế và khắc phục các tác động của ngành khai thác và chế
biến khoáng sản lên môi trường, nhằm phát triển các nguồn nguyên liệu khoáng phù
hợp với các nguyên tắc của phát triển bền vững, góp phần thực hiện “Chiến lược bảo
vệ môi trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020” đã được Chính
phủ phê duyệt, Bộ Công thương đã có Quyết định số 1172/QĐ-BCT ngày 27 tháng 2
năm 2008 về việc thực hiện dự án: “Xây dựng quy trình hoàn thổ phục hồi môi trường
các vùng khai thác các loại hình khoáng sản và hỗ trợ hoàn thổ phục hồi môi trường
cho một đơn vị khai thác khoáng sản”.
Mục tiêu của dự án này là nhằm góp phần vào việc sử dụng tổng hợp nguồn tài
nguyên thiên nhiên hữu hạn không tái tạo và bảo vệ môi trường, từng bước thực hiện
Chiến lược phát triển bền vững của ngành khai thác và chế biến khoáng sản, trong đó
đi sâu: (i) Phân tích đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hoàn thổ phục hồi môi trường,
đề xuất các giải pháp phục hồi cảnh quan địa mạo, môi trường đất, nước; (ii) Nghiên
cứu tài liệu, học tập kinh nghiệm của các nước về khả năng thu hồi và sử dụng các
chất thải, các chất có ích trước khi hoàn thổ phục hồi môi trường, về quy trình hoàn
thổ phục hồi môi trường; (iii) Xây dựng quy trình hoàn thổ phục hồi môi trường trong
khai thác lộ thiên, khai thác hầm lò, cũng như những vấn đề cần lưu ý khi hoàn thổ
phục hồi môi trường các bãi thải đất đá, hồ thải quặng đuôi, các cơ sở hạ tầng; (iv) Đề
xuất các giải pháp hoàn thổ phục hồi môi trường ở các vùng khai thác khoáng sản
hoạt động trước khi có luật BVMT và đã ngừng hoạt động.Các nội dung hoạt động của dự án là nhằm cung cấp các công cụ kỹ thuật về
bảo vệ môi trường, đặc biệt về hoàn thổ phục hồi môi trường trong hoạt động khoáng
sản nhằm góp phần từng bước đưa công tác bảo vệ môi trường, hoàn thổ phục hồi môi
trường trong hoạt động khoáng sản vào nền nếp và có hiệu quả, dự án cũng đề cập đến
khả năng tận thu và sử dụng một số chất thải rắn trong hoạt động khoáng sản hướng
tới việc sử dụng tổng hợp tài nguyên thiên nhiên không tái tạo và phù hợp với Chiến
lược phát triển bền vững của ngành khai thác và chế biến khoáng sản.