Thạc Sĩ Xây dựng ngân hàng ngoại thương việt nam thành tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng trong khu vực ch

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Sau hơn hai mươi năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu vô cùng to
lớn. Mức tăng trưởng của nền kinh tế luôn duy trì ở mức cao, mọi mặt đời sống xã
hội được cải thiện rõ rệt, từ một quốc gia trì trệ do hậu quả của bao cấp, Việt Nam
đã chuyển mình trở thành một trong những nền kinh tế có tốc độ phát triển cao
trong khu vực và trên thế giới. Cùng với xu hướng toàn cầu hoá, tự do thương mại,
Việt Nam quyết tâm xoá bỏ hoàn toàn tàn dư của chế độ tập trung quan liêu bao
cấp. Một minh chứng rõ rệt đó là việc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã
đồng thuận kết nạp Việt Nam thành thành viên chính thức thứ 150 của tổ chức này
vào ngày 07/11/2006. Việc trở thành thành viên của WTO đã đưa Việt Nam vào
một giai đoạn phát triển mới - giai đoạn mở cửa và cạnh tranh toàn diện, một sân
chơi hoàn toàn bình đẳng. Điều đó sẽ mang lại những thuận lợi và những khó khăn
nhất định cho các doanh nghiệp Việt Nam trong đó có các doanh nghiệp hoạt động
trong lĩnh vực Tài chính ngân hàng.
Trong nhiều năm qua, các Ngân hàng thương mại lớn của Việt Nam hoàn toàn là
các Ngân hàng Nhà nước, được nhà nước bao cấp cũng như bảo hộ hoạt động. Có
thể nói các Ngân hàng thương mại Nhà nước này đã thực sự là xương sống trong
nền kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, với cam kết gia nhập WTO, các ưu đãi và bảo
hộ này sẽ bị bãi bỏ. Điều đó buộc các Ngân hàng thương mại Nhà nước phải tự đổi
mới mình để phù hợp với điều kiện mới. Các Ngân hàng Thương mại nói chung và
Ngân hàng thương mại Nhà nước nói riêng đã không ngừng nâng cao năng lực điều
hành, tăng cường chất lượng nguồn nhân lực, cải tiến đổi mới trang thiết bị, mở
rộng qui mô bằng cách tăng vốn và phát triển các loại hình dịch vụ, từng bước tăng
cường khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, điều đó là vẫn chưa đủ so với các Ngân
hàng thương mại quốc tế vì tầm vóc của hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam
quá nhỏ bé, yếu kém về nhiều mặt đặc biệt là vốn, trình độ quản trị, công nghệ kỹ
thuật, chất lượng dịch vụ và loại hình sản phẩm, cũng như khả năng ứng phó với
cạnh tranh, rủi ro .Điều này đòi hỏi mỗi Ngân hàng thương mại trong nước phải tìm
-2-ra chiến lược phát triển riêng của mình mà trong đó hướng phát triển trở thành các
ngân hàng mạnh, đa năng đủ sức cạnh tranh cũng như thích ứng với môi trường
kinh doanh hiện đại là một yêu cầu bức thiết và là xu hướng tất yếu. Trong số các
Ngân hàng thương mại Nhà nước của Việt Nam, Ngân hàng Ngoại thương Việt
Nam được Chính phủ lựa chọn là một trong những Ngân hàng thương mại Nhà
nước đầu tiên của Việt Nam thực hiện cổ phần hóa, Ngân hàng Ngoại thương Việt
Nam đang gấp rút thực hiện đề án cổ phần hóa để trình Chính phủ, đồng thời từng
bước chuẩn bị để đối đầu với những thử thách mới khi các ngân hàng nước ngoài
được phép hoạt động như các ngân hàng trong nước kể từ năm 2010.
Trước yêu cầu đó tác giả đã lựa chọn nghiên cứu đề tài “Xây dựng Ngân hàng
Ngoại thương Việt Nam trở thành tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng trong khu
vực châu Á” cho Luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Tình hình nghiên cứu:
Hiện nay, trên thế giới chưa có khái niệm, định nghĩa chính thức về tập đoàn nói
chung và tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng nói riêng. Tại Việt Nam, cũng chưa
có công trình nghiên cứu chính thức nào về mô hình tập đoàn và tập đoàn tài chính
ngân hàng. Hầu hết các nghiên cứu về tập đoàn tài chính ngân hàng ở Việt Nam là
các trao đổi, hội thảo khoa học phục vụ định hướng phát triển của các Ngân hàng
thương mại Việt Nam, mà chưa đưa ra giải pháp phát triển cụ thể cho riêng ngân
hàng nào.
3. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về mô hình tập đoàn tài chính – ngân hàng đa năng,
luận văn tìm ra các giải pháp nhằm xây dựng Ngân hàng Ngoại thương V iệt Nam
thành một tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng trong khu vực Châu Á
4. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Nghiên cứu lý luận tổng quan về tập đoàn, tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng.
Tìm hiểu, đánh giá thực trạng hoạt động của Ngân hàng Ngoại thương trước định
hướng phát triển thành tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng trong khu vực.
-3-Đề xuất các giải pháp để Ngân hàng Ngoại thương có thể phát triển thành tập
đoàn tài chính ngân hàng đa năng trong khu vực châu Á.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung chủ yếu vào nghiên cứu mô hình tổ
chức và nội dung hoạt động của một tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng.
Phạm vi nghiên cứu: Luận văn chỉ giới hạn nghiên cứu thực trạng mô hình tổ chức
và hoạt động của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, từ đó đưa ra các giải pháp
để xây dựng Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam thành tập đoàn tài chính Ngân
hàng đa năng trong khu vực Châu Á đến năm 2015.
6. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện, luận văn dựa trên cơ sở vận dụng phép duy
vật biện chứng kết hợp với các phương pháp như:
Phương pháp phân tích.
Phương pháp thống kê.
Phương pháp tổng hợp.
Phương pháp so sánh.
Đồng thời dựa vào các lý luận, quan điểm kinh tế, tài chính và định hướng phát
triển kinh tế của Đảng và Nhà nước, xuất phát từ thực tiễn để làm sáng tỏ các vấn
đề nghiên cứu.
7. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và mục lục, kết cấu của luận văn được chia làm 3
chương.
Chương 1: Tổng quan về tập đoàn và tập đoàn tài chính ngân hàng đa năng.
Chương 2: Thực trạng về mô hình tổ chức và hoạt động của Ngân hàng Ngoại
thương Việt Nam.
Chương 3: Các giải pháp xây dựng Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam thành tập
đoàn tài chính ngân hàng đa năng trong khu vực châu Á.
MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ TẬP ĐOÀN VÀ TẬP ĐOÀN TÀI CHÍNH
NGÂN HÀNG ĐA NĂNG 4
1.1. Khái niệm và quá trình hình thành các tập đoàn trên thế giới . 4
1.1.1. Tập đoàn và tập đoàn kinh tế: . 4
1.1.1.1. Khái niệm và đặc trưng của tập đoàn: 4
1.1.1.2. Tập đoàn kinh tế: 5
1.1.2. Quá trình hình thành các tập đoàn trên thế giới . 9
1.2. Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng . 10
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm và xu hướng của các Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa
năng 10
1.2.1.1. Khái niệm Tập đoàn tài chính - ngân hàng và Tập đoàn tài chính - ngân
hàng đa năng . 10
1.2.1.2. Đặc điểm của các Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng 12
1.2.1.3. Xu hướng chung của các Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng trên thế
giới. . 14
1.2.2. Các mô hình Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng và quá trình hình thành
một số Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng trên thế giới 16
1.2.2.1. Các mô hình hoạt động chính của Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng
trên thế giới . 16
1.2.2.2. Quá trình hình thành của một số Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng
trên thế giới. 19
1.3. Điều kiện hình thành Tập đoàn tài chính – ngân hàng đa năng tại Việt
Nam . 24
1.3.1. Nhu cầu tất yếu của việc hình thành các Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa
năng tại Việt Nam. . 24
1.3.1.1. Cam kết gia nhập WTO của Việt Nam trong lĩnh vực ngân hàng 24
1.3.1.2. Nhu cầu tất yếu về việc hình thành Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa
năng tại Việt Nam . 26
1.3.2. Điều kiện hình thành Tập đoàn TC - NH đa năng tại Việt Nam 28
1.3.2.1. Tổng quan về các Ngân hàng Thương mại Việt Nam 28
1.3.2.2. Điều kiện hình thành Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng tại Việt
Nam . 35
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG MÔ HÌNH TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
CỦA NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM . 41
2.1. Khái quát về Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 41
2.1.1. Lịch sử phát triển của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 41
2.1.2. Các lĩnh vực hoạt động chính và các nghiệp vụ cơ bản của Ngân hàng Ngoại
thương Việt Nam 44
2.1.2.1. Lĩnh vực hoạt động . 44
2.1.2.2. Các nghiệp vụ cơ bản 45
2.2. Thực trạng mô hình tổ chức và hoạt động kinh doanh của Ngân hàng
Ngoại thương Việt Nam . 50
2.2.1. Mô hình tổ chức của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam . 50
2.2.1.1. Thực trạng: 50
2.2.1.2. Hạn chế của mô hình tổ chức và quản trị của Ngân hàng Ngoại thương
Việt Nam . 55
2.2.2. Thực trạng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Ngoại thương VN . 59
2.2.2.1. Tình hình hoạt động kinh doanh . 59
2.2.2.2. Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Ngoại thương
Việt Nam . 75
2.2.3. Những thuận lợi và khó khăn trong việc xây dựng Ngân hàng Ngoại thương
Việt Nam thành Tập đoàn TC-NH đa năng trong khu vực châu Á 78
2.2.3.1. Thuận lợi: 78
2.2.3.2. Khó khăn: 81
CHƯƠNG 3 CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NGÂN HÀNG NGOẠI
THƯƠNG VIỆT NAM THÀNH TẬP ĐOÀN TÀI CHÍNH
NGÂN HÀNG ĐA NĂNG TRONG KHU VỰC CHÂU Á . 83
3.1. Định hướng và mục tiêu phát triển của Ngân hàng Ngoại thương Việt
Nam đến năm 2015 . 83
3.2. Các giải pháp xây dựng Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam thành Tập
đoàn tài chính – ngân hàng đa năng trong khu vực châu Á 84
3.2.1. Xây dựng mô hình tổ chức và quản trị mới : . 84
3.2.1.1. Đẩy nhanh tốc độ cổ phần hoá. . 84
3.2.1.2. Xây dựng mô hình Tập đoàn tài chính - ngân hàng đa năng đa năng
(VCB-Group) 87
3.2.2. Các giải pháp mở rộng hoạt động kinh doanh theo hướng Tập đoàn tài chínhngân hàng đa năng: . 91
3.2.2.1. Nâng cao năng lực tài chính: 91
3.2.2.2. Mở rộng hoạt động kinh doanh: 94
3.3. Kiến nghị: . 107
3.3.1. Kiến nghị với Nhà nước và các cơ quan hữu quan: 107
3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước . 108
KẾT LUẬN 110
Tài liệu tham khảo . 112