Tài liệu Xây dựng nền Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

Xây dựng nền KTTT định hướng XHCN ở VNA- LƠÌ MỞ ĐẦU

Sau 20 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, bằng sự nỗ lực sáng tạo của quần chúng, các nghành, các cấp chúng ta đó vượt qua được khủng hoảng, đạt được những thành tựu to lớn và rất quan trọng trong hoạt động thực tiễn trên nhiều lĩnh vực của đơỡ sống xó hội, kinh tế tăng trưởng nhanh, chíng trị ổn định ,mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, tận dụng nguồn vốn và công nghệ, phát huy nội lưc đất nước, đẩy nhanh công nghiệp hóa hiện đại hóa, bộ mặt kinh tế thay da đổi thịt từng ngày, đời sống đại bộ phận nhân dân đó cải thiện rừ nột so với trước.
Trong quỏ trỡnh đổi mới, một trong những vấn đề tư duy cốt lừi thuộc về đường lối là việc cải tạo nền kinh tế cũ và xây dựng nền kinh tế mới, mà xây dựng là nhiệm vụ chủ chốt, quan trọng nhất. Thực chất của quỏ trỡnh chuyển nền kinh tế nước ta sang kinh tế thị trường theo định hướng XHCN là quá trỡnh kết hợp giữa nền kinh tế cũn mang nặng tớnh chất tự cung tự cấp sang nền kinh tế hàng húa tiến tới nền kinh tế thị trường và quá trỡnh chuyển cơ chế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước.
Từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng, Đại hội VII đó xỏc định, đổi mới cơ chế kinh tế ở nước ta là một tất yếu khách quan. Đổi mới để nâng cao chất lượng cuộc sống, để phát triển kinh tế phù hợp với xu hướng phát triển chung của toàn thế giới.Đổi mới cơ chế kinh tế không chỉ có ý nghĩa về lĩnh vực kinh tế mà cũn cú tỏc dụng về mặt chớnh trị xó hội. Chuyển sang cơ chế thị trường định hướng xó hội chủ nghĩa, nước ta đó cú điều kiện mở rộng các mối quan hệ kinh tế, chính trị và trong các mối quan hệ có tính chất xó hội như: bảo vệ môi trường, chống chiến tranh hạt nhân, xóa đói giảm nghèo trong sự liên hệ giữa các quốc gia. Do vậy từ Đại hội VIII đến nay, nền kinh tế nước ta đó từng bước chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xó hội chủ nghĩa, cú nhiều thành phần kinh tế, nhiều hỡnh thức sở hữu, cỏc chủ thể kinh doanh thuộc kinh tế nhà nước, tập thể, tư nhân xuất hiện và cạnh tranh với nhau trên thị trường. Trong điều kiện đó, kinh tế nhà nước cũng thay đổi hỡnh thức tổ chức, cơ chế quản lí và phương thức sản xuất, kinh doanh. Việc chuyển đổi nền kinh tế theo cơ chế thị trường thúc đẩy sản xuất và cạnh tranh hàng hóa không chỉ trong nước mà vượt ra cạnh tranh cả với nước ngoài về các loại sản phẩm như: hàng tiêu dùng, thủy sản, nông sản làm tăng kim ngạch xuất khẩu, tích lũy vốn để mở rộng và tái sản xuất. Điều này phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế của thế giới: đó là sự phát trển kinh tế của mỗi nước không thể tách rời sự phát triển và hũa nhập quốc tế. Mỗi quốc gia đều phải tích cực áp dụng các phương pháp khoa học kĩ thuật mới để cạnh tranh với nhau, đó là động lực thúc đẩy kinh tế. Sự cạnh tranh lành mạnh trong nước và giữa các nước với nhau sẽ nâng cao năng suất lao động, tạo ra nhiều của cải vật chất cho mỗi quốc gia, nâng cao đời sống vật chất tinh thần nhân loại
Vỡ vậy trờn cơ sở nghên cứu những học thuyết về vai trũ kinh tế của nhà nước trong nền kinh tế thị trường và tham khảotài liệu sách báo với những thành tựu đó đạt được của công cuộc đổi mới, em đó chọn đề tài: “Xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam”. Đồng thời đề tài này cũng giúp em hiểu và thấy được những chính sách, giải pháp và hướng đi đúng đắn của Đảng và nhà nước trong quá trỡnh đổi mới nền kinh tế Việt Nam.
Với những hiểu biết và kinh nghiệm thực tế cũn hạn chế, những sai sút mắc phải trong khi thực hiện là điều không thể tránh khỏi, em rất mong nhận được những lới phê bỡnh và gúp ý của thầy giỏo.
Em xin chân thành cảm ơn!


B- NỘI DUNG

I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
1. Khái niệm và đặc trưngcủa kinh tế thị trường
1.1- Khỏi niệm
Trước tiên, để hiểu được kinh tế thị trường là gỡ chỳng ta cần biết rằng, lịch sử phỏt triển của xó hội loài người đó chứng kiến 2 loại hỡnh kinh tế là: kinh tế tự nhiờn và kinh tế hàng hoỏ.
Kinh tế hàng hoỏ là 1 kiểu tổ chức kinh tế xó hội mà những sản phẩm do nú sản xuất ra là nhằm mục đích trao đổi, mua bán trên thị trường. Kinh tế hàng hoá ra đời là cả 1 quá trỡnh phỏt triển lõu dài, trải qua nhiều mụ hỡnh với những đặc trưng khác nhau và nó có ưu thế hơn hẳn so với kinh tế tự nhiờn. Cũn: Kinh tế thị trường xuất hiện như 1 yêu cầu khách quan không thể thiếu của nền kinh tế hàng hoá. Xét về mặt lịch sử, kinh tế hàng hoá có trước kinh tế thị trường. Kinh tế hàng hoá ra đời thỡ thị trường cũng xuất hiện nhưng không có nghĩa là đó cú kinh tế thị trường. Với sự tăng trưởng của kinh tế hàng hoá, thị trường được mở rộng, phong phú, đồng bộ; các quan hệ kinh tế thị trường tương đối hoàn thiện mới có kinh tế thị trường. Như vậy:
Kinh tế thị trường là trỡnh độ phát triển cao của kinh tế hàng hóa, trong đó toàn bộ các yếu tố “đầu vào” và “đầu ra”của sản xuất đều thông qua thị trường. Các yếu tố của sản xuất như : đất đai và tài nguyên, vốn bằng tiền và vốn vật chất, sức lao động, công nghệ và quản lý; cỏc sản phẩm dịch vụ tạo ra; chất xám đều là đối tượng mua bán, là hàng hóa.

1.2- Đặc trưng
Về cơ bản thỡ nền kinh tế thị trường bao gồm có 4 đặc trưng như sau:
+ Trong nền kinh tế thị trường thỡ tất cả cỏc chủ thể kinh tế đều có tính độc lập và tính tự chủ. Kinh tế thị trường được coi như một hệ thống các quan hệ kinh tế, khi các quan hệ kinh tế giữa các chủ thể đều biểu hiện qua mua bán hàng hóa và dịch vụ trên thị trường (người bán cần tiền, người mua cần hàng và họ gặp nhau trên thị trường ) thỡ nền kinh tế đó là nền kinh tế thị trường.
+ Trong nền kinh tế thị trường, các quan hệ kinh tế của các cá nhân, các doanh nghiệp đều biểu hiện qua mua bán hàng hoá, dịch vụ trên thị trường và thái độ cư xử của từng thành viên chủ thể kinh tế là hướng vào việc tỡm kiếm lợi ớch của chớnh mỡnh theo sự dẫn dắt của giỏ cả thị trường, hay “bàn tay vô hỡnh”.
+ Kinh tế thị trường bao giờ cũng vận động theo các quy luật kinh tế khách quan, vốn có của nó.
+ Trong nền kinh tế thị trường hiện đại bao giờ cũng có sự quản lý và điều tiết của nhà nước.

1.3- Vai trũ của kinh tế thị trường
Với cách hiểu như trên ta có thể thấy nền kinh tế thị trường có 1 số những ưu điểm, tác dụng đối với phát triển & tăng trưởng kinh tế như sau:
Thứ nhất, kinh tế thị trường thúc đẩy việc cải tiến kĩ thuật tăng năng suất lao động làm cho sản phẩm hàng hoá phong phú đa dạng, chất lượng tăng mà giá thành hạ, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh. Bởi mục đích của con người sản xuất là có lói cao nhất, do đó họ phải làm thế nào để có giá trị cá biệt của hàng hoá là thấp nhất. Muốn vậy họ phải tăng năng suất lao động. Vỡ vậy, phải cải tiến kĩ thuật, nõng cao trỡnh độ tay nghề, tổ chức quản lý sản xuất trong đó yếu tố quan trọng nhất, yếu tố có tính chất quyết định là kĩ thuật. Cải tiến kĩ thuật lúc đầu ứng dụng ở từng người, từng xí nghiệp sau lan rộng ra toàn xó hội. Như vậy, lực lượng sản xuất đó phỏt triển thờm 1 bước mới.