Tài liệu Xây dựng mô hình quản lý rừng đầu nguồn dựa vào cộng đồng dân tộc thiểu số Tây Nguyên - Việt Nam

Địa điểm, quy mô vùng dự án: Lưu vực đầu nguồn Suối Dak RTih đổ về sông Đồng
Nai, nơi cư trú và canh tác của cộng đồng dân tộc thiểu số M’Nông. Triển khai trên 04 buôn
của 02 xã Dak RTih và Quảng Tân, thuộc huyện Dăk Rlắp, tỉnh Dăk Nông, Việt Nam. Quy
mô vùng dự án có diện tích 5,790 ha
Cơ quan chủ trì: Bộ môn Quản lý tài nguyên rừng thuộc khoa Nông Lâm, trường Đại
học Tây Nguyên.
- Chủ trì: PGS.TS. Bảo Huy, trưởng bộ môn
- Thành viên nòng cốt gồm 12 giảng viên của bộ môn có học vị Tiến sĩ, Thạc sĩ về các
chuyên môn về lâm nghiệp xã hội, nông lâm kết hợp, khuyến nông lâm, quản lý lưu
vực dựa vào cộng đồng, phát triển cộng đồng, quy hoạch sử dụng đất, GIS.
Cơ quan, địa phương tham gia dự án:
Dự án được triển khai trên hiện trường và thu hút sự tham gia của các bên liên quan từ cấp
tỉnh cho đến cộng đồng thôn buôn, điều này tạo ra cơ chế hợp tác cũng như thể chế hoá và lan
rộng các kinh nghiệm thành công.
- Cấp tỉnh: Sở Tài Nguyên Môi trường và Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh
Dak Nông
- Cấp huyện: Lãnh đạo huyện Dăk RLắp, các phòng Nông nghiệp địa chính, trạm
khuyến nông và lâm trường Quảng Tân
- Cấp xã: Lãnh đạo của 02 xã Dak RTih và Quảng Tân, ban lâm nghiệp của các xã
- Cấp thôn buôn: Lãnh đạo buôn làng, già làng và toàn bộ người dân tộc thiểu số
M’Nông của 4 buôn trong 2 xã dự án
Thời gian tiến hành dự án: 3 năm, từ 1/1/2005 đến 31/12/2007
1 Lý do hình thành dự án
Vùng núi Tây Nguyên là nơi cư trú của các cộng đồng dân tộc thiểu số, phân bố buôn làng
thường theo các lưu vực để canh tác và sử dụng nguồn nước tự nhiên cho sinh hoạt. Tuy
nhiên trong một vài thập kỹ qua các khu vực này đứng trước nguy cơ phát triển không bền
vững, trong đó có nguyên nhân là quản lý và sử dụng đầu nguồn tại vùng cao chưa hợp lý.
Một số vấn đề nổi lên trong thời gian quan liên quan đến quản lý lưu vực ở các cộng đồng
vùng cao Tây Nguyên:
- Đất đai sử dụng thiếu quy hoạch, đặc biệt là chưa quan tâm đến quy hoạch các lưu
vực trong hệ thống phát triển sản xuất. Điều này dẫn đến một số diện tích rừng đầu
nguồn ven sông suối bị phá đi để lấy đất canh tác nông nghiệp
- Quyền quản lý và kiểm soát các lưu vực đầu nguồn của các cộng đồng dân tộc thiểu
số chưa được xem xét để phát huy sự tham gia của cộng đồng trong quản lý đất và
nguồn nước