Thạc Sĩ Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn chương Vectơ – Hình học 10 nâng cao

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Hiện nay, nước ta đang bước vào thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập với cộng đồng thế giới. Cạnh tranh kinh tế giữa các quốc gia thực chất là cạnh tranh về sự phát triển của khoa học – công nghệ, của giáo dục và đào tạo. Muốn đứng vững trên trường quốc tế đòi hỏi ngành giáo dục Việt Nam phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học nhằm đào tạo ra những con người lao động có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kĩ năng thực hành giỏi, có tác phong công nghiệp, có tính tổ chức kỉ luật
Để thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng đề ra, trong những năm gần đây ngành giáo dục đã có bước chuyển mình đáng kể trong việc đổi mới về mục tiêu, nội dung sách giáo khoa, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học; đặc biệt là đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.
Kiểm tra – đánh giá là một hoạt động thường xuyên, có một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình dạy học. Nó là một khâu không thể tách rời quá trình dạy học. Kiểm tra – đánh giá tốt sẽ phản ánh được đầy đủ việc dạy của thày và việc học của trò, đồng thời giúp các nhà quản lí giáo dục hoạch định được chiến lược trong quá trình quản lí và điều hành.
Các phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập rất đa dạng, mỗi phương pháp có những ưu điểm và nhược điểm nhất định, không có một phương pháp kiểm tra nào là “vạn năng”. Vì vậy, để có thể đạt được yêu cầu của việc đánh giá kết quả học tập, cần thiết phải tiến hành kết hợp các hình thức kiểm tra một cách tối ưu.
Một phương pháp truyền thống được sử dụng để kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường phổ thông là trắc nghiệm tự luận (TNTL). Câu hỏi TNTL đòi hỏi học sinh phải tự trả lời và diễn tả bằng ngôn ngữ của chính mình vì vậy nó có thể đo được nhiều trình độ kiến thức, đặc biệt là ở trình độ phân tích, tổng hợp, so sánh. Nó không những kiểm tra được kiến thức của học sinh mà còn kiểm tra được kĩ năng, giải bài tập định tính cũng như định lượng. Song hình thức này bộc lộ nhược điểm là chỉ cho phép kiểm tra một số ít kiến thức trong một thời gian nhất định, việc chấm điểm mất nhiều thời gian, kết quả không có ngay, mang tính chủ quan của người chấm, khó ngăn chặn tình trạng học lệch, học tủ của học sinh.
Một hình thức kiểm tra – đánh giá kiến thức trên một vùng rộng, nhanh chóng, khách quan, chính xác, hạn chế tối đa các hiện tượng tiêu cực, gian lận trong thi cử là trắc nghiệm khách quan (TNKQ).
Hơn nữa, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin (CNTT), các phần mềm tin học, các giáo viên có thể chuẩn bị sẵn một ngân hàng đề câu hỏi để kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh sau khi học xong một chương, kết thúc học kỳ hay năm học. Từ ngân hàng câu hỏi đó có thể chia ra làm nhiều đề kiểm tra theo các mức độ khác nhau phù hợp với trình độ của từng học sinh. Trong quá trình làm bài kiểm tra, nếu học sinh lựa chọn phương án sai thì người soạn thảo hệ thống câu hỏi TNKQ thông qua lập trình có thể đưa ra các phản hồi, đưa ra lời hướng dẫn ngắn gọn để học sinh suy nghĩ, tiếp tục làm, chọn được phương án đúng. Kết thúc mỗi bài kiểm tra học sinh được biết ngay kết quả kiểm tra. Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, hệ thống câu hỏi TNKQ sẽ trở nên tiện dụng và hữu ích hơn rất nhiều.
Mặt khác, toán học là một bộ môn khó, có hệ thống và trừu tượng ở trường phổ thông với các khái niệm, tiên đề, định lí . Việc hiểu và vận dụng các kiến thức, kĩ năng đại số, hình học lớp 10 là cơ sở để tiếp thu các kiến thức, kĩ năng mới ở các lớp học tiếp theo.
Xuất phát từ những điều nói trên chúng tôi mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu : “ Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao với sự hỗ trợ của phần mềm Macromedia Flash player 8.0.’’

2. Mục đích, đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về kiểm tra đánh giá, đặc biệt là TNKQ.
- Nghiên cứu sử dụng phần mềm Macromedia Flash player 8.0 để xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn.
- Xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao.
- Thiết kế được chương trình “ Trắc nghiệm vi tính chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao ” .
3. Giả thuyết khoa học
Nếu có một hệ thống câu hỏi được soạn thảo một cách khoa học theo phương pháp TNKQ nhiều lựa chọn với sự hỗ trợ của phần mềm Macromedia Flash player 8.0 phù hợp với mục tiêu dạy học và nội dung kiến thức chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao thì có thể kiểm tra mức độ nắm vững kiến thức của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn toán 10 ở trường phổ thông.
4. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài nghiên cứu phương pháp TNKQ nhiều lựa chọn, nghiên cứu việc ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ việc kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường phổ thông để xây dựng hệ thống câu hỏi TNKQ chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao với sự hỗ trợ của phần mềm Macromedia Flash player 8.0.
- Do thời gian có hạn nên đề tài không thực hiện việc phân tích đánh giá và không tổ chức thực nghiệm sư phạm với các câu hỏi TNKQ đã soạn thảo.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đề tài có những nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau :
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về kiểm tra - đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường phổ thông.
- Nghiên cứu cơ sở lí luận và kĩ năng xây dựng, soạn thảo câu hỏi TNKQ nhiều lựa chọn.
- Nghiên cứu nội dung kiến thức chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao.
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về việc ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập.
- Xây dựng hệ thống câu hỏi TNKQ nhiều lựa chọn chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao với sự hỗ trợ của phần mềm Macromedia Flash player 8.0.
6. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau :
- Nghiên cứu các tài liệu lí luận dạy học hiện đại để tìm hiểu về việc kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường phổ thông, tìm hiểu về phương pháp TNKQ nhiều lựa chọn, về ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ việc kiểm tra – đánh giá.
- Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu bồi dưỡng giáo viên để xác định mục tiêu dạy học, nội dung kiến thức và mục tiêu cần đạt sau khi học chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao.
7. Cấu trúc khóa luận
Ngoài mục lục, phần mở đầu, kết luận chung và tài liệu tham khảo, khóa luận gồm 02 chương :
Chương 1. Cơ sở lí luận về kiểm tra – đánh giá và ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ việc kiểm tra – đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường phổ thông.
Chương 2. Xây dựng hệ thông câu hỏi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn chương “Vectơ” – Hình học 10 nâng cao với sự hỗ trợ của phần mềm Macromedia Flash player 8.0.
Phụ lục CD chương trình “Trắc nghiệm vi tính chương “vectơ” – Hình học 10 nâng cao”.