MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VÀ BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ---------------------------------------------------------------------------- 1 1.1 kế toán quản trị với chức năng quản lý ----------------------------------------------------- 1 1.1.1 Khái niệm về kế toán quản trị ---------------------------------------------------------- 1 1.1.2 kế toán quản trị cung cấp thông tin cho nhà quản lý doanh nghiệp -------------- 2 1.1.3 Đặc điểm của thông tin kế toán quản trị trên các báo cáo kế toán quản trị ------------------------------------------------------------------------------------------- 3 1.2 Phân loại chi phí trên các báo cáo ------------------------------------------------------------ 4 1.2.1 Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động trong doanh nghiệp thương mại --- 4 1.2.1.1 Chi phí mua hàng ---------------------------------------------------------------- 4 1.2.1.2 Chi phí bán hàng ----------------------------------------------------------------- 5 1.2.1.3 Chi phí quản lý hành chánh ---------------------------------------------------- 5 1.2.2 Phân loại theo dòng vận động của chi phí trong một kỳ hoạt động kinh doanh 5 1.2.2.1 Chi phí sản phẩm ----------------------------------------------------------------- 5 1.2.2.2 Chi phí thời kỳ -------------------------------------------------------------------- 5 1.2.3 Phân loại theo cách ứng xử của chi phí ----------------------------------------------- 6 1.2.3.1 Biến phí --------------------------------------------------------------------------- 6 1.2.3.2 Định phí --------------------------------------------------------------------------- 6 1.2.3.3 Chi phí hỗn hợp ------------------------------------------------------------------ 7 1.2.4 Một số cách phân loại khác ------------------------------------------------------------ 7 1.2.4.1 Căn cứ vào mối quan hệ trực tiếp hay gián tiếp đối với đối tượng tập hợp chi phí --------------------------------------------------- 7 1.2.4.2 Căn cứ vào khả năng kiểm sóat chi phí ------------------------------------ 7 1.3 Phân bổ chi phí cho các bộ phận ------------------------------------------------------------- 8 4 1.3.1 Khái niệm về báo cáo bộ phận --------------------------------------------------------8 1.3.2 Phân bổ chi phí cho các báo cáo bộ phận --------------------------------------------9 1.3.2.1 Các bộ phận trong doanh nghiệp ---------------------------------------------9 1.3.2.2 Phân bổ chi phí của các bộ phận phục vụ cho các bộ phận chức năng --------------------------------------------------------------------------------9 a) Yêu cầu về các tiêu thức phân bổ ------------------------------------------------ 10 b) Các hình thức phân bổ ------------------------------------------------------------- 10 c) Phân bổ chi phí của bộ phận phục vụ theo cách ứng xử của chi phí -------- 11 1.4 Hệ thống báo cáo kế toán quản trị trong doanh nghiệp thương mại ------------------ 12 1.4.1 Hệ thống các báo cáo dự toán ------------------------------------------------------- 12 1.4.1.1 Khái niệm của dự toán ------------------------------------------------------- 12 1.4.1.2 Tác dụng của dự toán -------------------------------------------------------- 12 1.4.1.3 Hệ thống dự toán hàng năm của một doanh nghiệp thương mại -------------------------------------------------------------------- 13 1.4.2 Hệ thống báo cáo trách nhiệm ------------------------------------------------------- 16 1.4.2.1 Các trung tâm trách nhiệm -------------------------------------------------- 17 1.4.2.2 Các báo cáo trách nhiệm của doanh nghiệp thương mại --------------- 18 a) Báo cáo chi phí ------------------------------------------------------------ 18 b) Báo cáo doanh thu -------------------------------------------------------- 18 c) Báo cáo lợi nhuận --------------------------------------------------------- 19 d) Báo cáo đầu tư ------------------------------------------------------------- 20 1.5 Giới thiệu sơ lược về siêu thị -------------------------------------------------------------- 21 1.5.1 Khái niệm về siêu thị ----------------------------------------------------------------- 21 1.5.2 Phân loại siêu thị ---------------------------------------------------------------------- 22 1.5.2.1 Phân loại theo quy mô ------------------------------------------------------- 22 1.5.2.2 Phân loại theo chiến lược và chính sách kinh doanh -------------------- 23 1.5.2.3 Phân loại siêu thị ở Việt Nam ----------------------------------------------- 23 5 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 --------------------------------------------------------------------- 24 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG VỀ KẾ TOÁN VÀ CÁC BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI HỆ THỐNG SIÊU THỊ MEDICARE --------------------------------- 25 2.1 Giới thiệu về công ty MEDICARE ------------------------------------------------------- 25 2.1.1 Giới thiệu về họat động của Công ty ----------------------------------------------- 25 2.1.1.1 Giới thiệu về họat động kinh doanh của Công ty ------------------------- 25 2.1.1.2 Phân loại siêu thị ở Việt Nam ----------------------------------------------- 27 2.1.1.3 Một số nét khái quát về thị trường bán lẻ tại Việt nam ----------------- 27 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Công ty Medicare --------------------------------------------- 29 2.1.2.1 Cơ cấu tổ chức quản trị của Công ty --------------------------------------- 29 2.1.2.2 Sơ đồ tổ chức phòng tài chính kế toán công ty --------------------------- 31 2.2 Thực trạng về hệ thống kế toán của Công ty -------------------------------------------- 32 2.2.1 Hệ thống kế toán tài chính ----------------------------------------------------------- 32 2.2.1.1 Chế độ kế toán áp dụng tại Công ty ---------------------------------------- 32 2.2.1.2 Hệ thống tài khoản kế toán -------------------------------------------------- 33 2.2.1.3 Chứng từ kế toán ------------------------------------------------------------- 33 2.2.1.4 Sổ sách kế toán --------------------------------------------------------------- 34 2.2.1.5 Báo cáo kế toán --------------------------------------------------------------- 34 2.2.2 Hệ thống báo cáo kế toán quản trị -------------------------------------------------- 34 2.2.2.1 Đánh giá về hệ thống báo cáo kế toán quản trị --------------------------- 35 2.2.2.2 Về tình hình xây dựng dự toán ngân sách của Cty ----------------------- 36 2.2.2.3 Ứng dụng tin học trong công tác kế toán tại Công ty ------------------- 36 2.2.2.4 Đánh giá khả năng có thể xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị trách nhiệm của Công ty --------------------------------- 37 a) Ưu điểm --------------------------------------------------------------------- 38 b) Nhược điểm ----------------------------------------------------------------- 38 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ------------------------------------------------------------------------------ 40 6 CHƯƠNG 3 XÂY DỰNG CÁC BÁO CÁO KẾ TOÁN QUẢN TRỊ CHO HỆ THỐNG SIÊU THỊ MEDICARE ---------------------------------------------- 41 3.1. Quan điểm xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị của Công ty --------------- 41 3.1.1 Công tác tổ chức bộ máy kế toán -------------------------------------------------- 41 3.1.2 xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị -------------------------------------- 41 3.1.3 xây dựng hệ thống sổ sách kế toán quản trị -------------------------------------- 44 3.1.4 xây dựng hệ thống chứng từ kế toán quản trị ------------------------------------ 44 3.1.5 xây dựng hệ thống chi phí kế toán quản trị--------------------------------------- 45 3.2 Các nội dung xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị của Công ty ------------- 46 3.2.1 xây dựng quy trình cụ thể cho việc lập dự toán ngân sách cho Công ty------ 46 3.2.1.1 Lập dự toán cho Công ty ---------------------------------------------------- 46 a) Kỳ dự toán ----------------------------------------------------------------- 46 b) Đơn vị lập dự toán -------------------------------------------------------- 46 c) Các dự toán ngân sách ---------------------------------------------------- 47 3.2.1.2 Ngân sách gối đầu ------------------------------------------------------------ 52 3.2.2 xây dựng hệ thống báo cáo trách nhiệm tại Công ty --------------------------- 53 3.2.2.1 xây dựng các trung tâm trách nhiệm tại Công ty ----------------------- 54 a) Trung tâm chi phí --------------------------------------------------------- 54 b) Trung tâm lợi nhuận ----------------------------------------------------- 54 c) Trung tâm đầu tư ---------------------------------------------------------- 54 3.2.2.2 Nguyên tắc đặt mã cho các trung tâm trách nhiệm tại Công ty ------- 55 3.2.2.3 Hệ thống các báo cáo trách nhiệm ----------------------------------------- 56 a) Báo cáo chi phí ------------------------------------------------------------ 56 b) Báo cáo doanh thu -------------------------------------------------------- 57 c) Báo cáo lợi nhuận --------------------------------------------------------- 58 d) Báo cáo đầu tư ------------------------------------------------------------- 58 3.2.3 xây dựng hệ thống báo cáo chi tiết của Công ty -------------------------------- 59 7 3.2.3.1 Báo cáo thu chi tiền mặt hàng ngày --------------------------------------- 59 3.2.3.2 Báo cáo chi tiết nợ phải trả nhà cung cấp -------------------------------- 59 3.2.3.3 Báo cáo chi tiết phân tích tuổi nợ phải trả -------------------------------- 60 3.2.3.4 Báo cáo chi tiết các khoản phải thu --------------------------------------- 60 3.2.3.5 Báo cáo chi tiết phân tích tuổi nợ phải thu ------------------------------- 61 3.2.3.6 Báo cáo chi tiết nhập xuất tồn hàng hoá ---------------------------------- 62 3.2.3.7 Báo cáo chi tiết về hàng tồn kho sắp hết hạn sử dụng ------------------ 62 3.2.3.8 Báo cáo chi tiết về hàng bị hư hỏng --------------------------------------- 63 3.2.3.9 Báo cáo chi tiết về kiểm kê hàng hóa ------------------------------------- 63 3.2.3.10 Báo cáo chi tiết về hàng hóa bị mất mát --------------------------------- 64 3.2.3.11 Báo cáo chi tiết về tăng giảm tài sản cố định --------------------------- 64 3.2.4 xây dựng hệ thống báo cáo phân tích đánh giá của Công ty ------------------ 64 3.2.4.1 Báo cáo ph ân tích “Top 500” ---------------------------------------------- 64 3.2.4.2 Báo cáo phân tích tình hình dự trữ hàng hoá ---------------------------- 65 3.2.4.3 Báo cáo chi tiết phân tích tình hình doanh thu, giá vốn và lãi gộp --- 65 3.2.4.4 Báo cáo phân tích doanh thu hòa vốn ------------------------------------- 66 3.2.4.5 Báo cáo chi tiết phân tích tình hình biến động các chi phí giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp----------- 66 3.3 Các giải pháp nhằm xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị cho Công ty------ 67 3.3.1 Đối với các cơ quan nhà nước ------------------------------------------------------ 67 3.3.2 Đối với công ty ----------------------------------------------------------------------- 68 3.3.2.1 Phân công lại chức năng của các phòng ban bộ phận trong công ty -- 68 3.3.2.2 Tổ chức công tác kế toán phục vụ cho việc xây dựng hệ thống báo cáo kế toán quản trị -------------------------------------------------- 69 a) Phân công lại cho hợp lý các phần hành kế toán ------------------------- 69 b) Tổ chức bộ phận kế toán quản trị ------------------------------------------ 70 c) Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán tài chính áp dụng 8 trong Công ty --------------------------------------------------------------------- 71 d) xây dựng hệ thống tài khoản kế toán quản trị ---------------------------- 72 3.3.2.3 Phân loại các chi phí trong Công ty---------------------------------------- 75 a) Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí --------------------------- 75 b) Phân loại chi phí theo khả năng kiểm soát -------------------------------- 78 c) Phân bổ chi phí --------------------------------------------------------------- 79 3.3.2.4 Hoàn thiện hệ thống tin học phục vụ cho việc lập hệ thống báo cáo kế toán quản trị ------------------------------------------------------------- 80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ---------------------------------------------------------------------- 81 PHẦN KẾT LUẬN CHUNG TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 9 PHẦN MỞ ĐẦU 1. TÍNH THIẾT THỰC CỦA LUẬN VĂN Năm 2006, sự hấp dẫn của thị trường bán lẻ Việt nam được xếp đứng thứ 3 thế giới chỉ sau Ấn Độ và Nga, đứng trên cả Trung Quốc - một nước đứng đầu thế giới về số dân, về tăng trưởng kinh tế (cả về số năm tăng liên tục, cả về tốc độ tăng cao). Đây là một tín hiệu đáng mừng vì là đó chính là sự đánh giá của nước ngoài. Sự đánh giá này có ý nghĩa thuyết phục đối với các nhà đầu tư, thương mại, du lịch quốc tế. Sự đánh giá, xếp hạng này dựa trên nhiều tiêu chí. Dân số Việt Nam hiện đã lên đến trên 83 triệu người, đứng thứ 13 trên thế giới, hằng năm hiện vẫn còn tăng thêm trên 1 triệu người, theo mục tiêu đến năm 2010 nếu thực hiện được cũng đã lên đến 88,4 triệu người - một quy mô mơ tưởng của nhiều nhà đầu tư mà không phải nước nào cũng có được! Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam hiện cũng chỉ kém Trung Quốc về số năm tăng liên tục và tốc độ tăng cao. Tăng trưởng xuất khẩu cao gấp đôi tốc độ tăng trưởng kinh tế và tỷ lệ kim ngạch xuất nhập khẩu so với GDP (đạt 131%), thuộc loại cao trên thế giới. Đặc biệt tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng khá cao (bình quân 5 năm tăng 16,9%/năm), nếu loại trừ yếu tố tăng giá (tương ứng tăng 5,1%/năm) vẫn còn tăng trên 11,2%/năm - một tốc độ tăng cao gấp rưỡi tốc độ tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cao do nhiều yếu tố dân số tăng, mức tiêu dùng bình quân đầu người tăng, tỷ lệ tiêu dùng thông qua mua bán trên thị trường tăng (từ 68,5% năm 2000 lên 82,1% năm 2005). Khi đời sống của người dân đã bắt đầu khá hơn và có tích lũy, thì xu hướng tiêu dùng của người dân đã khác trước tiêu dùng mạnh tay hơn, ít đắn đo hơn, có lựa chọn hơn; một bộ phận dân cư có mức thu nhập cao đã chuyển đổi nhanh cơ cấu tiêu dùng cả về mặt hàng (mặt hàng công nghiệp, dịch vụ nhiều hơn mặt hàng nông, lâm 10 nghiệp - thủy sản, mặt hàng cao cấp nhiều hơn mặt hàng thiết yếu, sản phẩm dịch vụ nhiều hơn hàng hóa vật chất); cả về thị trường (siêu thị, trung tâm thương mại nhiều hơn là chợ, vỉa hè, hàng hiệu nhiều hơn là hàng chợ) . Tuy nhiên bên cạnh đó chúng ta cũng còn nhiều cái lo sau khi Việt Nam gia nhập WTO, thị trường bán lẻ của Việt Nam sẽ được các đại gia quốc tế thâm nhập mạnh. Trong khi đó, ngành bán lẻ của Việt Nam tuy không phải là còn quá non trẻ, nhưng lại chưa trưởng thành, hiện tại lại "chưa có sự sẵn sàng" của cả nhà quản lý và cả người bán lẻ trong nước trước các đại gia hùng mạnh có quy mô toàn cầu. Dung lượng thị trường bán lẻ của Việt Nam có nhiều tiềm năng và ngày một tăng lên, sự thâm nhập của các đại gia quốc tế sẽ rất mạnh, nhưng nếu không có sự sẵn sàng ở trong nước thì thị phần sẽ không tăng lên mà thậm chí còn bị thu hẹp ngay trên sân nhà! Ngày nay không ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của kế toán quản trị trong quản lý hoạt động của các tổ chức nhất là trong một môi trường phức tạp và luôn luôn thay đổi như hiện nay.Nó đã có những bước tiến rất xa trong những năm cuối thế kỷ 20 và trở thành một bộ phận không thể tách rời của quản trị công ty. Để có thể hoàn thành được mục tiêu gia tăng lợi nhuận trong cơ chế thị trường với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt như trên, các nhà quản trị doanh nghiệp muốn hoàn thành nhiệm vụ của mình thì phải luôn đặt ra các mục tiêu, vạch ra và lựa chọn các phương cách; tổ chức thực hiện, chỉ huy và kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch của các bộ phận, cá nhân trong công ty của mình để đạt được những mục tiêu đã định đó.Trong quá trình đó, nhà quản trị công ty rất cần nhiều loại thông tin mà những thông tin này không thể tìm thấy trong các báo cáo của kế toán tài chính mà phải có sự trợ giúp của kế toán quản trị để thu thập được những thông tin cho 11 việc hoạch định, kiểm soát và ra quyết định.Báo cáo kế toán quản trị chính là phương tiện để cung cấp những thông tin đó cho các nhà quản trị có trách nhiệm trong công ty giúp cho việc ra các quyết định. Là một doanh nghiệp trong ngành kinh doanh bán lẻ bao gồm một hệ thống các siêu thị chuyên doanh trong lĩnh vực dược phẩm và mỹ phẩm, Công ty Medicare cũng phải đối mặt với những thử thách trong quá trình hội nhập quốc tế. Để có thể tồn tại và đứng vững trong cuộc cạnh tranh khốc liệt đó, bắt buộc công ty phải vận dụng kế toán quản trị vào công tác quản lý hoạt động của mình. Xuất phát từ ý nghĩa trên, bài luận văn này xin phép được trình bày về “Xây dựng báo cáo kế toán quản trị cho hệ thống siêu thị MEDICARE”. 2. MỤC ĐÍCH CỦA LUẬN VĂN Luận văn được dựa trên nền tảng kiến thức về kế toán quản trị để đi sâu vào tìm hiểu thực trạng của hệ thống báo cáo kế toán quản trị của hệ thống siêu thị Medicare nhằm: - Đánh giá được thực trạng của hệ thống kế toán quản trị nói chung và hệ thống báo cáo kế toán quản trị nói riêng. - Trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp để xây dựng báo cáo kế toán quản trị của hệ thống siêu thị Medicare nhằm giúp Công ty có thể đạt được mục tiêu chung của mình. 12 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN VĂN Do nội dung của kế toán quản trị rất đa dạng và phong phú nên phạm vi nghiên cứu của luận văn chỉ giới hạn trong việc nghiên cứu các báo cáo kế toán quản trị của một hệ thống siêu thị trực thuộc một doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ cụ thể là Công ty Medicare. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Nhằm có thể đạt được những yêu cầu mà đề tài đã đặt ra, trong quá trình thực hiện luận văn các phương pháp thu thập, tiếp cận hệ thống, thống kê, chọn lọc, tổng hợp thông tin . từ hoạt động thực tiễn của Công ty Medicare và các nguồn dữ liệu khác được sử dụng bên cạnh các phương pháp chủ đạo là duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 5. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN Với mục đích và phạm vi nghiên cứu nói trên, bài luận văn này bao gồm 82 trang và có kèm theo các phụ lục được kết cấu gồm phần mở đầu, phần kết luận và phần nội dung chính với những chương sau - Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán quản trị và báo cáo kế toán quản trị. - Chương 2: Thực trạng vể kế toán và các báo cáo kế toán quản trị tại hệ thống siêu thị Medicare. - Chương 3: xây dựng hệ thống các báo cáo kế toán quản trị cho hệ thống siêu thị Medicare.
