Thạc Sĩ Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai huyện Buôn Đôn tỉnh Đắk Lắk

Luận văn thạc sĩ
Đề tài: Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai huyện Buôn Đôn tỉnh Đắk Lắk
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
LỜI CAM ðOAN . i
LỜI CẢM ƠN . iii
MỤC LỤC iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT viii
DANH MỤC BẢNG viiii
DANH MỤC HÌNH ix
1. MỞ ðẦU . 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục ñích, yêu cầu của ñề tài . 2
1.2.1 Mục ñích . 2
1.2.2 Yêu cầu . 2
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU . 3
2.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu và ñánh giá ñất trên thế giới 3
2.1.1 Sự cần thiết phải ñánh giá ñất ñai 3
2.1.2 Một số phương pháp ñánh giá ñất ñai trên thế giới 4
2.1.3 ðánh giá ñất theo FAO 8
2.2 Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai trong ñánh giá ñất theo FAO 16
2.2.1 Khái niệm về bản ñồ ñơn vị ñất ñai: 16
2.2.2 Quy trình xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai 17
2.2.3 Ý nghĩa của việc xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai . 19
2.3 Một số kết quả ñánh giá ñất và xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai ở Việt
Nam . 20
2.3.1 Trên phạm vi toàn quốc . 20
2.3.2 Trên phạm vi vùng 21
2.3.3 Trên phạm vi cấp tỉnh 22
2.3.4 Trên phạm vi cấp huyện 23
2.4 Tình hình ứng dụng GIS trong ñánh giá ñất và cơsở ứng dụng cho việc
xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai . 24
2.4.1 Khái quát về GIS . 24
2.4.2 Phương pháp chồng xếp bản ñồ trong sử dụng GIS (Map Overlay) . 26
2.4.3 Một số phần mềm GIS ñược ứng dụng ở Việt Nam hiện nay . 28
2.4.4 Một số kết quả về ứng dụng GIS trong sử dụng và quản lý nguồn tài
nguyên ñất ñai trên thế giới và ở Việt Nam 29
3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34
3.1 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu . 34
3.2 ðịa ñiểm nghiên cứu 34
3.3 Nội dung nghiên cứu 34
3.3.1. Thu thập dữ liệu về ñiều kiện tự nhiên, kinhtế và xã hội của vùng
nghiên cứu 34
3.3.2 Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ña huyện Buôn ðôn . 34
3.4 Phương pháp nghiên cứu 35
3.4.1 Phương pháp thu thập số liệu . 35
3.4.2.Phương pháp khảo sát, ñiều tra dã ngoại 35
3.4.3 Phương pháp xây dựng bản ñồ . 35
3.4.4Phương pháp phân tích ñất và xử lý số liệu . 35
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU . 36
4.1 ðiều kiện tự nhiên 36
4.1.1 Vị trí ñịa lý 36
4.1.2 ðịa hình, ñịa mạo 37
4.1.3 Khí hậu 39
4.1.4 Thủy văn, nguồn nước . 40
4.1.5 Thổ nhưỡng . 41
4.1.6 Tài nguyên khoáng sản 42
4.1.7 Tài nguyên rừng 42
4.1.8 Tài nguyên du lịch . 42
4.2 ðiều kiện kinh tế xã hội 43
4.2.1 Dân số và lao ñộng . 43
4.2.2 Hiện trạng sử dụng ñất . 44
4.2.3 Thực trạng phát triển kinh tế huyện Buôn ðôn 46
4.3 Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai 50
4.3.1 Lựa chọn và phân cấp các chỉ tiêu xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai 50
4.3.2 Xây dựng các bản ñồ ñơn tính tỷ lệ 1/50.000 . 55
4.3.3 Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai . 64
4.3.4 Mô tả các ñơn vị ñất ñai 65
4.4 Xác ñịnh các loại hình sử dụng ñất chính, ñề xuất hướng sử dụng ñất cho
tương lai . 72
4.4.1 Xác ñịnh các loại hình sử dụng ñất chủ yếu . 72
4.4.2 ðề xuất hướng sử dụng ñất tương lai . 77
5. KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 79
5.1 Kết luận 79
5.2 ðề nghị . 81
TÀI LIỆU THAM KHẢO 82
PHỤ LỤC 86

1. MỞ ðẦU
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài
ðất ñai là tài sản quốc gia, là tư liệu sản xuất chủ yếu, là ñối tượng lao
ñộng ñồng thời cũng là tư liệu lao ñộng. ðất còn làvật mang của các hệ sinh
thái tự nhiên và hệ sinh thái canh tác, là thành phần quan trọng hàng ñầu của
sự sống, là ñịa bàn xây dựng và phát triển dân sinh, kinh tế xã hội, an ninh
quốc phòng.
Với sản xuất nông nghiệp ñất ñai là tư liệu sản xuất chủ yếu và không
thể thay thế ñược, là yếu tố ñầu vào quan trọng có tác ñộng mạnh ñến hiệu
quả sản xuất. Việc sử dụng ñất ñai một cách có hiệuquả và bền vững ñang
trở thành một vấn ñề thời sự của mọi quốc gia nhằm duy trì sức sản xuất của
ñất ñai cho hiện tại và tương lai.
Buôn ðôn là một huyện nằm ở phía bắc của tỉnh ðắk Lắk với tổng
diện tích ñất tự nhiên là 141040,00 ha, trong ñó diện tích ñất nông nghiệp là
131841,87 ha, dân số 59.706 người với 80% dân số làm nông nghiệp. Huyện
Buôn ðôn có tiềm năng phát triển nông nghiệp với nguồn nước phong phú,
ñất ñai màu mỡ, nguồn nhân lực dồi dào, nông dân cótruyền thống và kinh
nghiệm trong sản xuất nông nghiệp, khí hậu ôn hoà cùng với những kinh
nghiệm và truyền thống lao ñộng cần cù, sáng tạo của người dân. ðó là một
tiềm năng lớn ñể phát triển một nền kinh tế toàn diện với nhịp ñộ tăng trưởng
cao góp phần quan trọng vào sự phát triển chung củatoàn tỉnh.
Tuy nhiên mức ñộ phát triển hiện tại chưa tương xứng với tiềm năng
và thế mạnh của huyện, ñặc biệt là việc sử dụng cácnguồn lực về ñất ñai, lao
ñộng và các tài nguyên thiên nhiên khác. ðời sống của một bộ phận dân số
còn gặp nhiều khó khăn, hệ số sử dụng ñất chưa cao.Tiềm năng ñất ñai còn
nhưng chưa ñược khai thác có hiệu quả do một số hạnchế của ñiều kiện tự
nhiên, khả năng ñầu tư có hạn do ñó ñã ảnh hưởng ñến sản xuất và ñời sống
của nhân dân.
Mặt khác cho ñến nay huyện ñã có tài liệu về phân loại ñất ñược xây
dựng năm 2003 do Trung tâm tư vấn Tài nguyên và Môitrường – Sở Tài
nguyên và Môi trường tỉnh ðắk Lắk thực hiện nhưng do thời gian, các tích
chất ñất ñã có những thay ñổi nhất ñịnh dẫn ñến thiếu chính xác trong kết
quả ñánh giá tiềm năng sử dụng ñất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ñất
nông nghiệp ñể làm cơ sở cho việc hoạch ñịnh các chiến lược phát triển
kinh tế, nhất là phát triển một nền sản xuất nông nghiệp hàng hoá, có hiệu
quả và bảo vệ môi trường sinh thái giúp cho việc khai thác tối ña nguồn nội
lực về tài nguyên và kêu gọi vốn ñầu tư nước ngoài.
Xuất phát từ thực tiễn trên chúng tôi thực hiện nghiên cứu ñề tài:“Xây
dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai huyện Buôn ðôn - tỉnh ðắk Lắk”.
1.2 Mục ñích, yêu cầu của ñề tài
1.2.1 Mục ñích
Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai làm cơ sở dữ liệu phục vụ ñánh giá
tiềm năng sử dụng ñất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ñất nông nghiệp của
huyện Buôn ðôn – tỉnh ðắk Lắk.
1.2.2 Yêu cầu
- Lựa chọn các chỉ tiêu phân cấp hợp lý, ñầy ñủ về số lượng
- Xác ñịnh ñược ñặc tính, tính chất và phân bố các ñơn vị ñất ñai trong
phạm vi vùng nghiên cứu

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
2.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu và ñánh giá ñất trên thế giới
2.1.1 Sự cần thiết phải ñánh giá ñất ñai
Nhân loại ñang sống trên toàn cầu ñược thiên nhiên ban tặng cho một
tài nguyên vô cùng quý giá, nó quyết ñịnh trực tiếpñến sự sống trên trái ñất.
Tài nguyên ñó chính là ñất ñai. Tuy nhiên, con người chỉ biết khai thác, sử
dụng và hưởng thụ những lợi ích từ nó mang lại mà ít ai có thể hiểu ñược
những giá trị của nó ñể gìn giữ, bảo vệ sử dụng ổn ñịnh lâu dài. Trong quá
trình phát triển sản xuất nông nghiệp, con người ñãxây dựng các hệ sinh thái
nhân tạo thay thế cho các hệ sinh thái tự nhiên, doñó ñã làm giảm dần tính
bền vững của chúng.Ngày nay, sử dụng ñất bền vững, tiết kiệm và có hiệu
quả ñã trở thành chiến lược quan trọng có tính toàncầu [23].
Mặt khác, trong sản xuất nông, lâm nghiệp ñất ñai là một tư liệu ñặc
biệt, là ñối tượng lao ñộng ñộc ñáo ñồng thời cũng là môi trường sản xuất ra
lương thực, thực phẩm, là nhân tố quan trọng hợp thành môi trường. ðất có
vị trí không thay ñổi, chất lượng và hiệu quả của ñất phụ thuộc nhiều vào
phương thức sử dụng của con người, nên chiến lược sử dụng ñất hợp lý tất
yếu phải là một phần hợp thành của chiến lược phát triển nông nghiệp bền
vững của tất cả các nước trên thế giới cũng như nước ta hiện nay.
Kinh tế phát triển, cùng với áp lực của việc sử dụng ñất cho các ngành
sản xuất phi nông nghiệp và sự gia tăng dân số ñã làm cho diện tích ñất nông
nghiệp ngày càng bị thu hẹp. Vì vậy, việc sử dụng hợp lý có hiệu quả và bền
vững là mục tiêu hàng ñầu trong sản xuất nông nghiệp.
ðánh giá ñất ñai là một nội dung nghiên cứu không thể thiếu ñược trong
chương trình phát triển một nền nông nghiệp bền vững và có hiệu quả vì ñất ñai
là tư liệu cơ bản nhất của người nông dân, họ phải tự có những hiểu biết khoa
học về tiềm năng sản xuất của ñất và những hạn chế trong sử dụng ñất của
mình, ñồng thời nắm ñược những phương thức sử dụng ñất thích hợp [23].
2.1.2 Một số phương pháp ñánh giá ñất ñai trên thếgiới
ðánh giá ñất ñai ñược nghiên cứu từ lâu trên thế giới và trở thành một
khâu trọng yếu trong các hoạt ñộng ñánh giá tài nguyên hay quy hoạch sử
dụng ñất [18]. Tuy nhiên, tùy theo mục ñích và ñiềukiện cụ thể, mỗi quốc
gia ñã ñề ra nội dung và phương pháp ñánh giá ñất của mình. Có nhiều
phương pháp khác nhau nhưng nhìn chung có hai khuynh hướng: ñánh giá
ñất theo ñiều kiện tự nhiên có xem xét tới những ñiều kiện kinh tế - xã hội và
ñánh giá kinh tế ñất có xem xét tới những ñiều kiệntự nhiên. Dù là phương
pháp nào thì cũng phải lấy ñất ñai làm nền và loại sử dụng ñất cụ thể ñể ñánh
giá, phân hạng [11]. Có thể khái quát một số phương pháp ñánh giá ñất trên
thế giới như sau:
2.1.2.1 Phương pháp ñánh giá ñất ñai ở Liên Xô cũ
Phương pháp ñánh giá ñất ñai của Liên Xô (cũ) ñược hình thành từ
ñầu năm 1950 và sau ñó ñược hoàn thiện vào năm 1986, ñể tiến hành ñánh
giá và thống kê chất lượng tài nguyên ñất ñai phục vụ cho việc xây dựng
chiến lược quản lý và sử dụng ñất trên toàn lãnh thổ Liên Bang Xô Viết.
ðánh giá ñất chủ yếu dựa trên cơ sở các ñặc tính khí hậu, ñịa hình ñịa mạo,
thổ nhưỡng, nước ngầm và thực vật ( dẫn theo NguyễnMinh Tuấn [28] ).Ở
Liên Xô cũ việc ñánh giá ñất ñược thực hiện theo hai hướng là chung và
riêng (theo hiệu suất cây trồng là ngũ cốc và cây họ ñậu). ðơn vị ñánh giá
ñất là các chủng ñất, quy ñịnh ñánh giá ñất cho câycó tưới, ñất ñược tiêu
úng, ñất trồng cây lâu năm, ñất trồng cỏ cắt và ñồng cỏ chăn thả. Chỉ tiêu
ñánh giá ñất là năng suất, giá thành sản phẩm (rúp/ha), mức hoàn vốn và ñịa
tô cấp sai (phần có lãi thuần túy) [23].
Việc ñánh giá ñất ñai theo Liên Xô cũ ñược thực hiện theo bước chính:
+ ðánh giá lớp phủ thổ nhưỡng (so sánh các loại thổ nhưỡng theo tính
chất tự nhiên).
+ ðánh giá khả năng sản xuất của ñất ñai (yếu tố ñược xem xét kết
hợp với khí hậu, ñộ ẩm, ñịa hình ).

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt
1. Lê Thái Bạt (1995), Báo cáo tóm tắt ñánh giá và ñề xuất sử dụng ñất
trên quan ñiểm sinh thái và phát triển lâu bền vùngTây bắc”, Hội thảo
quốc gia về ñánh giá và quy hoạch sử dụng ñất , tháng 1/1995, Hà Nội.
2. Nguyễn Trọng Bình, Trần Thị Băng Tâm, Phạm Thị Hương Lan
(1995), Bài giảng hệ thống thông tin ñịa lý GIS , ðại học Nông
nghiệp, Hà Nội
3. Vũ Thị Bình (1995), ðánh giá ñất ñai phục vụ ñịnh hướng quy hoạch
nâng cao hiệu quả sử dụng ñất nông nghiệp huyện Gia Lâm vùng
ðồng bằng sông Hồng, Luận án tiến sĩ Nông nghiệp, Trường ðại Học
Nông nghiệp I, Hà Nội.
4. Nguyễn ðình Bồng (1995), ðánh giá tiềm năng ñất trống ñồi núi trọc
tỉnh Tuyên Quang theo phương pháp phân loại ñất thích hợp của FAO,
Luận án tiến sĩ Nông nghiệp, Trường ðại học Nông nghiệp, Hà Nội.
5. Tôn Thất Chiểu (1996), Phân loại ñất và bản ñồ ñất Việt Nam tỷ lệ
1/500.000, Tạp chí khoa học ñất Việt Nam (số 2 ).
6. Tôn Thất Chiểu, Lê Thái Bạt, Nguyễn Khang, Nguyễn Văn Tân ( 1999),
Sổ tay ñiều tra phân loại ñánh giá ñất, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. Tr
130
7. Trần Văn Chính và các cộng sự (2006), Giáo trình Thổ nhưỡng học,
Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà nội.
8. Phạm Hữu ðức (2006), Cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin ñịa lý GIS,
NXB Xây dựng, Hà Nội
9. ðỗ Nguyên Hải (2000), ðánh giá ñất và ñịnh hướng sử dụng ñất bền
vững trong sản xuất nông nghiệp của huyện Tiên Sơn-Bắc Ninh, Luận
án tiến sĩ Nông nghiệp, ðại Học Nông Nghiệp, Hà Nội.
10. ðỗ Nguyên Hải, Hoàng Văn Mùa (2007), Giáo trình Phân loại ñất và
Xây dựng bản ñồ ñất, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
11. Hội khoa học ðất Việt Nam (2000), ðất Việt Nam, NXB Nông nghiệp,
Hà Nội.
12. Lê Vĩ Hoàng (2008), Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai vùng gò ñồi huyện
Nam ðàn – tỉnh Nghệ An, Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp, ðại học Nông
nghiệp, Hà Nội.
13. Phan Thị Thanh Huyền (2004), Xây dựng bản ñồ ñơn vị ñất ñai bằng kỹ
thuật GIS phục vụ cho ñánh giá ñất nông nghiệp huyệ n Phổ Yên – tỉnh
Thái Nguyên,Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp, ðại học Nông nghiệp,Hà
Nội.
14. Nguyễn Văn Nhân (1992), ”ðánh giá ñất ñai- một cơ sở thông tin cho
việc quy hoạch ñất”, Tạp chí khoa học ñất số 2 – 1992, trang 57, 60
15. Nguyễn Văn Nhân, Võ Thị Bé và Phạm Việt Tiến (1995), Báo cáo
chuyên ñề sử dụng kỹ thuật hệ thống thông tin ñịa lý trong ñánh giá tài
nguyên ñất ñai tỉnh ðắc Lắc.
16. Nguyễn Văn Nhân (1996), ðặc ñiểm ñất và ñánh giá khả năng sử
dụng ñất trong sản xuất nông nghiệp của vùng ñồng bằng Sông Cửu
Long, Luận án PTS khoa học nông nghiệp, Viện Khoa học kỹ thuật
Nông nghiệp Việt Nam.
17. Nguyễn Công Pho (1995), Báo cáo tóm tắt ñánh giá ñất vùng ñồng
bằng sông Hồng”, Hội thảo quốc gia ðánh giá và quy hoạch sử dụng
ñất trên quan ñiểm sinh thái và phát triển lâu bền, NXB Nông nghiệp
Hà Nội.
18. Trần An Phong (1995), ðánh giá hiện trạng sử dụng ñất theo quan
ñiểm sinh thái và phát triển lâu bền, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà
Nội.
19. Trần Thị Băng Tâm (2006), Bài giảng hệ thống thông tin ñất, ðại học
Nông nghiệp, Hà Nội