Tiến Sĩ Xác định vai trò phẫu thuật nội soi lồng ngực, trong chẩn đoán và điều trị u trung thất

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC
NĂM 2013

MỤC LỤC Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt
Danh mục bảng
Danh mục biểu đồ
Danh mục hình
ĐẶT VẤN ĐỀ . 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN PHẪU THUẬT NỘI SOI LỒNG NGỰC . 3
1.1.1. Nước ngoài 3
1.1.2. Tại Việt Nam . 4
1.2. GIẢI PHẪU PHÂN KHU VÙNG TRUNG THẤT 5
1.3. ĐẶC ĐIỂM CÁC LOẠI U TRUNG THẤT 6
1.3.1. Các u thường gặp trong trung thất . 6
1.3.2. Trung thất trước . 6
1.3.3. Trung thất giữa 10
1.3.4. Trung thất sau 14
1.4. ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH CỦA U TRUNG THẤT TRONG CCLĐT . 16
1.4.1. Vị trí . 16
1.4.2. Kích thước 16
1.4.3. Cấu trúc . 17
1.4.4. Tăng sinh mạch máu . 17
1.4.5. Xâm lấn trung thất và thành ngực . 18
1.4.6. Độ ác tính 22
1.4.7. Thương tổn khác 23
1.5. CÁC PHƯƠNG PHÁP SINH THIẾT U TRUNG THẤT . 24
1.5.1. Sinh thiết u bằng kim qua da . 24
1.5.2. Sinh thiết u qua khí quản dưới hướng dẫn siêu âm . 24
1.5.3. Sinh thiết u qua thực quản dưới hướng dẫn siêu âm . 25
1.5.4. Nội soi trung thất sinh thiết u 26
1.5.5. Mở trung thất sinh thiết u 28
1.5.6. Mở ngực sinh thiết u 29
1.5.7. Phẫu thuật nội soi lồng ngực sinh thiết u. 29
1.6. PTNS LỒNG NGỰC TRONG CẮT U TRUNG THẤT . 31
1.6.1. Cắt u trung thất trước bằng PTNS lồng ngực . 32
1.6.2. Cắt u trung thất giữa bằng PTNS lồng ngực 33
1.6.3. Cắt u trung thất sau bằng PTNS lồng ngực . 34
1.7. QUAN ĐIỂM HIỆN NAY VỀ CHẨN ĐOÁN XÁC ĐỊNH VÀ ĐIỀU TRỊ U TRUNG THẤT . 35
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG & PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 37
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU . 37
2.1.1. Cỡ mẫu 37
2.1.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh . 38
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ 38
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 39
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu . 39
2.2.2. Qui trình nghiên cứu 39
2.2.3. Phương pháp thực hiện 42
2.3. THU THẬP SỐ LIỆU VÀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ . 45
2.3.1. Thu thập dữ liệu 45
2.3.2. Xử lý và phân tích số liệu 49
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU . 51
3.1. ĐẶC ĐIỂM U TRUNG THẤT - ĐỐI CHIẾU GIỮA KẾT QUẢ CCLĐT VÀ PHẪU THUẬT. . 51
3.1.1. Vị trí u theo CCLĐT và phẫu thuật . 51
3.1.2. Kích thước u theo CCLĐT và phẫu thuật 51
3.1.3. Cấu trúc u theo CCLĐT và phẫu thuật . 53
3.1.4. Mức độ xâm lấn của u theo CCLĐT và phẫu thuật 54
3.1.5. Các thương tổn khác theo CCLĐT và phẫu thuật . 55
3.2. PTNS LỒNG NGỰC TRONG SINH THIẾT U TRUNG THẤT . 56
3.2.1. Đặc điểm bệnh nhân . 56
3.2.2. Đặc điểm u 58
3.2.3. Kết quả phẫu thuật 59
3.3. PTNS LỒNG NGỰC TRONG CẮT U TRUNG THẤT . 60
3.3.1. Đặc điểm bệnh nhân . 60
3.3.2. Đặc điểm u 62
3.3.3. Tương quan giữa CCLĐT với PTNS lồng ngực cắt u trung thất . 63
3.3.4. Liên quan giữa đặc điểm u với thời gian phẫu thuật . 64
3.3.5. Liên quan giữa đặc điểm u với tỷ lệ tai biến, biến chứng . 66
3.3.6. Kết quả phẫu thuật 68
3.4. KẾT QUẢ TRUNG HẠN (12 THÁNG) . 73
3.4.1. Đánh giá kết quả chung . 73
3.4.2. Đối với bệnh nhân có triệu chứng nhược cơ trước mổ . 74
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN . 75
4.1. ĐỐI CHIẾU GIỮA KẾT QUẢ CCLĐT VÀ PHẪU THUẬT 75
4.2. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG PTNS LỒNG NGỰC TRONG SINH THIẾT U TRUNG THẤT. 78
4.2.1. Đặc điểm bệnh nhân . 78
4.2.2. Kết quả PTNS lồng ngực sinh thiết u 78
4.3. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG PTNS LỒNG NGỰC TRONG CẮT U TRUNG THẤT 82
4.3.1. Đặc điểm bệnh nhân . 82
4.3.2. CCLĐT đánh giá khả năng cắt u trung thất bằng PTNS lồng ngực 82
4.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thực hiện PTNS lồng ngực cắt u trung thất . 84
4.3.4. Tính an toàn, hiệu quả của PTNS lồng ngực trong cắt u trung thất . 93
4.4. LƯU ĐỒ CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ U TRUNG THẤT BẰNG PTNS LỒNG NGỰC 95
KẾT LUẬN
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ
Có nhiều phương pháp được áp dụng để chẩn đoán và điều trị u trung thất. Điều này không chỉ do u trung thất ở nhiều vị trí khác nhau trong lồng ngực, tiếp xúc với nhiều cơ quan quan trọng mà còn do sự đa dạng về bản chất mô học. Tùy thuộc vào vị trí, tính chất của mỗi loại u mà có các phương pháp khác nhau được áp dụng để chẩn đoán và điều trị u trung thất.
Với sự phát triển mạnh mẽ của các dụng cụ nội soi cũng như các phương tiện dẫn truyền hình ảnh, phẫu thuật nội soi (PTNS) lồng ngực đã trở thành một phương pháp mới giúp cho các phẫu thuật viên lồng ngực có thể tiếp cận để sinh thiết hay cắt bỏ u trung thất với mức độ xâm lấn tối thiểu.
Ở nước ngoài, việc áp dụng PTNS lồng ngực để chẩn đoán và điều trị u trung thất đã được thực hiện bởi nhiều tác giả như Cirino L. [47] (1983), Roviaro G. [123] (1991) . Những năm gần đây, PTNS lồng ngực vẫn được nhiều tác giả tiếp tục nghiên cứu trong đó có Kitami A.(2004) báo cáo kết quả sinh thiết và cắt u trung thất bằng PTNS lồng ngực [80], Gossot D. (2007) áp dụng trong cắt u trung thất lành tính có kích thước lớn [61], Chang C. (2005) báo cáo kết quả cắt u quái trung thất bằng PTNS lồng ngực trong 18 năm [42], Liu H. (2000) [93] và Cardillo G. (2008) [40] báo cáo cắt u thần kinh bằng PTNS lồng ngực.
Trong nước, nhiều nghiên cứu áp dụng PTNS lồng ngực đã được báo cáo: Nguyễn Hoài Nam [12],[13] ghi nhận hiệu quả PTNS lồng ngực; Nguyễn Thanh Liêm [9] báo cáo ứng dụng PTNS lồng ngực trong chẩn đoán, điều trị bệnh lý trong lồng ngực ở trẻ em; Văn Tần [17], Trần Quyết Tiến [19] áp dụng PTNS lồng ngực trong cắt u trung thất; Nguyễn Công Minh [10],[11] nghiên cứu về u tuyến hung được cắt bằng PTNS lồng ngực.
Các báo cáo đều đánh giá cao ứng dụng của PTNS lồng ngực trong sinh thiết và cắt u trung thất. Tuy nhiên, một số vấn đề chưa được các công trình này ghi nhận như: tính chất u ảnh hưởng như thế nào đến PTNS lồng ngực, việc áp dụng PTNS lồng ngực trong chẩn đoán và điều trị u trung thất như thế nào là hợp lý.
Nhằm góp phần hoàn chỉnh thêm một số vấn đề nêu trên, chúng tôi chọn đề tài: “Xác định vai trò phẫu thuật nội soi lồng ngực, trong chẩn đoán và điều trị u trung thất” với các mục tiêu:
1. Xác định vai trò CCLĐT trong chẩn đoán u trung thất
2. Đánh giá khả năng ứng dụng của PTNS lồng ngực trong tiếp cận để sinh thiết và cắt u trung thất.
3. Xây dựng lưu đồ chẩn đoán và điều trị u trung thất bằng PTNS lồng ngực.