Thạc Sĩ Xác định nhu cầu bảo hiểm trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: Xác định nhu cầu bảo hiểm trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Lời cam ñoan i
Lời c ảm ơ n ii
Mục lụ c iii
Danh m ục b ả ng vii
Danh m ục ñồth ị viii
Danh m ục sơ ñồ viii
Danh m ục ch ữviết t ắt vi
1. ðẶT VẤN ðỀ 1
1.1 Tính cấ p thiết c ủa ñề tài 1
1.2 Mụ c tiêu nghiên c ứu 3
1.2.1 Mụ c tiêu chung 3
1.2.2 Mụ c tiêu c ụth ể 3
1.3 ðối t ượng và ph ạm vi nghiên cứu 4
1.3.1 ðối t ượng nghiên cứu 4
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 4
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5
2.1 Cơsở lý lu ận c ủa ñề tài 5
2.1.1 Mộ t s ố khái niệm liên quan tới nhu c ầ u và cầ u 5
2.1.2 Các khái ni ệm và phân loạ i r ủ i ro 12
2.1.3 Các khái niệm, quan ñi ểm liên quan ñế n bả o hiểm và bảo hi ểm nông
nghi ệp 18
2.1.4 Mộ t s ốch ủtr ương chính sách c ủa ðảng và nhà nước vềbả o hi ểm nông
nghi ệp 26
2.2 Cơsở th ực tiễ n 28
2.2.1 Th ực trạ ng bảo hiểm nông nghiệp ở Việt Nam 28
2.2.2 Kinh nghiệm một s ốnước trên th ế giớ i 30
3. ðẶC ðI ỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 35
3.1 ðặc ñ i ểm ñịa bàn 35
3.1.1 ði ề u ki ện t ựnhiên 35
3.1.2 ði ề u ki ện kinh tế - v ăn hoá - xã hội 39
3.2 Phương pháp nghiên c ứu 46
3.2.1 Khung phân tích 46
3.2.2 Phương pháp tạ o dựng thị tr ường CVM 48
3.2.3 Phương pháp ch ọn m ẫu nghiên c ứu 53
3.2.4 Phương pháp thu thậ p và x ửlý s ốli ệu 54
3.2.5 Hệth ống chỉ tiêu ñánh giá 55
4. KẾT QUẢNGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 57
4.1 Sơl ược tình hình ch ăn nuôi lợn của huy ện Văn Lâm 57
4.1.1 Tình hình chă n nuôi lợn thị t chung V ă n Lâm 57
4.1.2 Tình hình chă n nuôi lợ n th ị t c ủa các hộ dân ñi ều tra 59
4.1.3 Th ực trạ ng r ủ i ro trong ch ăn nuôi c ủa các h ộdân 61
4.1.4 Mức ñộxuấ t hiệ n r ủ i ro ñối v ới nh ững h ộ ñượ c kh ảo sát 67
4.1.5 Tình hình bả o hi ểm nông nghiệ p chung huy ện Văn Lâm 72
4.2 Xác ñịnh nhu c ầu bảo hi ểm nông nghiệp c ủa người dân huy ện Văn
Lâm 73
4.2.1 Nhu cầ u bả o hiểm nông nghiệ p trong chă n nuôi c ủa các h ộdân ñi ều tra 73
4.2.2 Phân tích m ức sẵn sàng tham gia bảo hiểm chă n nuôi c ủa người dân 74
4.3 Thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng tới nhu cầu bảo hiểm 86
4.3.1 Từphía cơquan chính quy ền 86
4.3.2 Từphía cơquan bảo hi ểm 87
4.3.3 Từphía ng ười dân 89
4.4 ðịnh hướng phát triển chăn nuôi và giải pháp ñềra 90
4.4.1 ðịnh hướng phát triể n chă n nuôi củ a huy ện Vă n Lâm 90
4.4.2 Giả i pháp ñề ra 92
5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 95
5.1 Kết luận 95
5.2 Khuyến nghị 97
5.2.1 ðối v ới ng ười dân ch ă n nuôi: 97
5.2.2 ðối v ới chính quy ền ñịa ph ươ ng: 97
5.2.2 ðối v ới c ơ quan bả o hiểm 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO 98

1. ðẶT VẤN ðỀ
1.1 Tính cấp thiết của ñềtài
Việt Nam là nước nông nghiệp, thành quả lao ñộng của người dân
thường xuyên bịthiên tai, dịch bệnh trên gia súc, cây trồng ñe dọa và cướp ñi
từ13 ñến 15 nghìn tỷ ñồng/năm. Mỗi lần nhưvậy, người nông dân lại chịu
thiệt hại nặng nề. Vấn ñềbảo hiểm nông nghiệp ngày càng ñược nhìn thấy
nhưmột lỗhổng lớn, là vấn ñềcấp thiết [10].
Với ñặc ñiểm của một nước sản xuất nông nghiệp lớn, 60 - 70% dân số
sống ởnông thôn, sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn chính là nơi
vốn bịthiệt thòi nhiều nhất và cũng là lĩnh vực làm ăn thường phải chịu nhiều
rủi ro, thất bát khoảng 5 - 10% GDP/năm. Do ñó, nếu nhìn vềdiện rộng thì
bảo hiểm nông nghiệp có một thịtrường rất lớn. Tuy nhiên, thực tếlại hoàn
toàn khác. Cho ñến nay, có rất ít diện tích cây trồng và vật nuôi ñược bảo
hiểm. Con số ñiều tra năm 2001 là khoảng từ0,05 - 0,3% tham gia bảo hiểm
và ñến ñầu năm 2002, tỷtrọng tham gia bảo hiểm nông nghiệp ởnước ta mới
ñạt 0,2% tổng diện tích cây trồng, 0,04% với gia cầm, 0,1% ñàn lợn, 0,24%
với ñàn trâu bò . và từ ñó ñến nay, thịtrường này vẫn không có sựchuyển
biến nào ñáng kể. [14].
Hiện nay cảnước có 27 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, chỉcó
Công ty bảo hiểm Bảo Việt và Công ty TNHH bảo hiểm tổng hợp 100% vốn
của Pháp Groupama có dịch vụbảo hiểm nông nghiệp. Trong ñó, Bảo Việt
thực hiện bảo hiểm cây lúa, mùa màng tại một số ñịa phương, tuy nhiên tổng
diện tích bảo hiểm chỉchiếm khoảng 1,16% diện tích gieo trồng toàn quốc
năm 1995; 0,27% năm 1997. Groupama Việt Nam cũng tiến hành bảo hiểm
cho các ñối tượng nhưbò sữa, cây bạch ñàn, tôm, gia cầm. Mặc dù ñã có hơn
100 năm kinh nghiệm nhưng công ty này cũng không thành công, doanh thu
thấp, tỉlệbồi thường cao lên ñến 4,426% năm 2005. Nhưvậy, có thểthấy
rằng bảo hiểm nông nghiệp chưa ñóng góp cho việc phát triển sản xuất nông
nghiệp. Tỷtrọng nông dân tham gia bảo hiểm còn thấp, mặc dù theo con số
ñiều tra xã hội nông nghiệp của Hội nông dân cho biết: có 98% hộnông dân
thích ñược bảo hiểm mùa màng, 87% muốn ñược bảo hiểm chăn nuôi và hầu
hết các loại cây trồng, vật nuôi, thuỷsản ñều không ñược bảo hiểm [18]
Nguyên nhân khiến bảo hiểm nông nghiệp ñang là vấn ñề nan giải
trong quản lý nông nghiệp hiệu quả ởnước ta là do khó khăn của bảo hiểm
nông nghiệp chưa ñược giải quy ết, trong ñó vấn ñềkhó nhất là quản lý rủi ro.
Do sản xuất nông nghiệp dàn trải trên diện rộng, quy mô sản xuất manh mún,
không theo một quy trình khoa học lại thường xuyên chịu rủi ro từ thiên
nhiên, dịch bệnh. Trước bối cảnh lạm phát ngày càng gia tăng nhưhiện nay,
cách kiềm chếtốt nhất là ổn ñịnh nông nghiệp, ñẩy mạnh xuất khẩu nông sản,
lấy nông nghiệp làm bản lềtrong chính sách tiếp tục tăng trưởng kinh tế. ðể
làm ñược ñiều ñó, vai trò của bảo hiểm nông nghiệp nặng nềvà cấp thiết hơn
bao giờhết. Tuy nhiên cho ñến nay chưa có văn bản chính thức, luật cụthể,
chỉ có một vài nghị quyết như Quyết ñịnh 142/2009/Qð-TTg ngày
31/12/2009 vềcơchế, chính sách hỗtrợgiống cây trồng, vật nuôi, thuỷsản ñể
khôi phục sản xuất vùng bịthiệt hại do thiên tai, dịch bệnh; ðềán “phát triển
thương mại nông thôn giai ñoạn 2010-2015 và ñịnh hướng tới năm 2020”,
thực hiện thí ñiểm bảo hiểm sản xuất nông nghiệp ởmột sốkhu vực cho một
sốloại sản phẩm nông thủy sản nhưmột giải phát phát triển thương mại nông
thôn; Nghị quy ết 26-NQ/TW ngày 05/08/2008 về nông nghiệp, nông dân,
nông thôn do Ban Chấp hành Trung ương ban hành bàn vềthí ñiểm bảo hiểm
nông nghiệp; Quyết ñịnh 315/Qð-TTg vềviệc thực hiện thí ñiểm bảo hiểm
nông nghiệp giai ñoạn 2011 – 2013. Bên cạnh ñó, bản thân người dân cũng
chưa có thói quen vềbảo hiểm nông nghiệp, khảnăng tài chính còn hạn hẹp
nên rất ñắn ño suy nghĩkhi bỏtiền mua dịch vụkhiến bảo hiểm nông nghiệp
càng khó ñi vào thực tiễn.
Văn lâm là một huyện có ngành chăn nuôi rất phát triển, năm 2010
chiếm 48,16 % giá trịsản xuất nông nghiệp của huyện [7]. Tuy nhiên trong
những năm gần ñây, hoạt ñộng sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp của
huyện gặp nhiều khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, nhất là ngành chăn nuôi.
Chỉ tính riêng giai ñoạn 2008 – 2010, thiệt hại của ngành chăn nuôi
957.474,0kg sản phẩm chăn nuôi (hơi) các loại, thành tiền là 20.931,86 triệu
ñồng; trong ñó chăn nuôi lợn thiệt hại là 14.292 con, sản lượng 928.980kg,
thành tiền là 20.036,0 triệu ñồng [11]. Do ñó nhu cầu bảo hiểm nông nghiệp
ngày càng trởnên thiết thực hơn với người dân chăn nuôi của huyện.
Xuất phát từ các vấn ñề trên, ñã phát sinh một số câu hỏi cần giải
quyết:Thực trạng BHNN của huyện Văn Lâm hiện nay ra sao? Nhu cầu tham
gia BHNN của các hộchăn nuôi lợn thịt mong muốn của họlà gì? Các yếu tố
nào ảnh hưởng ñến nhu cầu tham gia BHNN của người dân? Giải pháp cho
việc triển khai BHNN trên ñịa bàn huyện?
Từthực tế ñó tôi ñi sâu nghiên cứu ñềtài “Xác ñịnh nhu cầu bảo
hiểm trong chăn nuôi lợn thịt của các hộ nông dân huy ện Văn Lâm,
tỉnh Hưng Yên”.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Trên cơsởnghiên cứu tình hình chăn nuôi lợn của các hộdân huyện
Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên, xác ñịnh ñược nhu cầu của người dân ñối với vấn
ñềbảo hiểm nông nghiệp, ñềxuất các giải pháp và biện pháp tăng cường, thu
hút sựtham gia của người dân với bảo hiểm nông nghiệp trong chăn nuôi trên
ñịa bàn huyện.
1.2.2 Mục tiêu cụthể
- Hệthống hoá cơsởlý luận và cơsởthực tiễn vềnhu cầu, rủi ro, bảo
hiểm, bảo hiểm nông nghiệp.
- Tìm hiểu thực tếtình hình chăn nuôi lợn của các hộdân huyện Văn
Lâm và các rủi ro thường xảy ra trong quá trình chăn nuôi.
- Tìm hiểu thực trạng bảo hiểm nông nghiệp của huyện Văn Lâm và
xác ñịnh nhu cầu vềbảo hiểm nông nghiệp của người dân.
- Phân tích các nguyên nhân ảnh hưởng tới nhu cầu tham gia bảo hiểm
nông nghiệp của các hộdân trên ñịa bàn huyện .
- ðềxuất những giải pháp góp phần phát triển chăn nuôi ổn ñịnh trên
ñịa bàn huyện Văn Lâm.
1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1 ðối tượng nghiên cứu
- Các hoạt ñộng liên quan ñến quá trình chăn nuôi lợn thịt của người
dân trên ñịa bàn huyện Văn Lâm.
- Các hộnông dân có nhu cầu bảo hiểm nông nghiệp trong chăn nuôi
lợn thịt.
- Các cơquan chức năng có liên quan trên ñịa bàn huyện (Công ty bảo
hiểm, cơquan chính quyền).
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu các vấn ñềliên quan tới nhu cầu bảo
hiểm nông nghiệp trong chăn nuôi lợn thịt của người dân huy ện Văn Lâm.
- Phạm vi không gian: Huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.
- Phạm vi thời gian: ðề tài thu thập tài liệu liên quan ñến nội dung
nghiên cứu trong thời gian từnăm 2008 ñến 2010.

2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1 Cơsởlý luận của ñềtài
2.1.1 Một sốkhái niệm liên quan tới nhu cầu và cầu
2.1.1.1 Một sốkhái niệm liên quan tới nhu cầu

Nhu cầu theo kinh tếhọc: ðược hiểu là nhu cầu tiêu dùng, là sựcần
thiết của một cá thểvềmột hàng hoá hay dịch vụnào ñó. Khi nhu cầu của
toàn thểcác cá thể ñối với một mặt hàng trong nền kinh tếgộp lại, ta có nhu
cầu thịtrường. Khi nhu cầu của tất cảcác cá thể ñối với tất cảcác mặt hàng
gộp lại ta có tổng cầu.

Bách khoa toàn thưmởWikipedia [13]
Nhu cầu là một hiện tượng tâm lý của con người; là ñòi hỏi, mong
muốn, nguyện vọng của con người vềvật chất và tinh thần ñểtồn tại và phát
triển. Tùy theo trình ñộnhận thức, môi trường sống, những ñặc ñiểm tâm sinh
lý, mỗi người có những nhu cầu khác nhau.
Nhu cầu là cảm giác thiếu hụt m ột cái gì ñó mà con người cảm nhận
ñược.
Nhu cầu là yếu tố thúc ñẩy con người hoạt ñộng. Nhu cầu càng cấp
bách thì khảnăng chi phối con người càng cao. Vềmặt quản lý, kiểm soát
ñược nhu cầu ñồng nghĩa với việc có thể kiểm soát ñược cá nhân (trong
trường hợp này, nhận thức có sựchi phối nhất ñịnh: nhận thức cao sẽcó khả
năng kiềm chếsựthoảmãn nhu cầu).
Nhu cầu của một cá nhân, ña dạng và vô tận. Vềmặt quản lý, người
quản lý chỉkiểm soát những nhu cầu có liên quan ñến hiệu quảlàm việc của
cá nhân. Việc thoảmãn nhu cầu nào ñó của cá nhân ñồng thời tạo ra một nhu
cầu khác theo ñịnh hướng của nhà quản lý, do ñó người quản lý luôn có thể
ñiều khiển ñược các cá nhân.
Nhu cầu là tính chất của cơthểsống, biểu hiện trạng thái thiếu hụt hay

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 ðoàn Thị Hồng Vân (2005), Giáo trình kỹ thuật ngoại thương, NXB
Thống kê.
2 GS, Hoàng Văn Hành (1995), Từ ñiển Tiếng Việt, NXB Giáo dục, Hà
Nội.
3 Nguyễn Lân (1998), Từvà tục ngữViệt Nam, NXB Giáo dục, Hà Nội.
4 Niên giám thống kê tỉnh Hưng Yên.
5 PGS,TS, Nguyễn Văn ðịnh (2005), Giáo trình bảo hiểm, Trường ðại
học Kinh tếquốc dân, NXB Thống kê, Hà Nội.
6 Phòng thống kê huyện Văn Lâm, 2010.
7 Phòng thống kê huyện Văn Lâm, năm 2011.
8 Quyết ñịnh 315/Qð-TTg về việc thực hiện thí ñiểm bảo hiểm nông
nghiệp giai ñoạn 2011 – 2013
9 Thonon Armand (2001), “Thương mại hoá và phân phối các sản phẩm
nông nghiệp”, Vũ ðình Tôn, Trần Minh Vượng, nhà in trường ðại học
Nông Nghiệp Hà Nội.
10 Tổng cục thống kê, 2007.
11 Trạm thú y huyện Văn Lâm, 05/2009.
12 TS, Trần Văn ðức và ThS, Lương Xuân Chỉnh (2006), Giáo trình kinh tế
học vi mô, nhà xuất bản Nông nghiệp.
13 Web: http://vi.wikipedia.org/wiki/Nhu_cau
14 Web: http://vietbao.vn/Kinh-te/ Bao-hiem-nong-nghiep-Kho-vi-chuathay- vai-tro-Nha-nuoc /20769396/87/
15Web:http://www.kinhtenongthon.com.vn/Story/VandeSukien/2008/4/10148.
html
16 Web: http://www.wikipedia.org
17 Web:http://***********/
18 Web: http://www.mof.gov.vn/portal/page/portal/mof_vn/ 1539781?
pers_id= 2177092 &item_id=19139241&p_details=1
19 Xí nghiệp khai thác công trình thuỷlợi huyện Văn Lâm.
20 Thái ThịNhung (2009), luận văn tốt nghiệp ñại học “ ðánh giá nhu cầu
vềtạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận cam bù huyện
Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh”, trường ðại học nông nghiệp Hà Nội.
21 TS Trần Văn ðức, ThS Lương Xuân Chỉnh (2006), Giáo trình
kinh tếhọc vi mô,NXB Nông nghiệp, Hà Nội
22 Thực trạng nông nghiệp và bảo hiểm nông nghiệp tại Việt Nam, D0137,
http://***********
23 Jerry Skess, Janson Hartell Dựán phát triển bảo hiểm nông nghiệp theo
chỉsốnhằm nâng cao năng lực của thịtrường tài chính nông thôn vì mục
tiêu xoá ñói giảm nghèo ởViệt Nam Trung tâm thông tin phát triển nông
nghiệp nông thôn, viện chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp
nông thôn năm 2009.
24 TS Phạm Xuân Hoan, 2009, Bảo hiểm nông nghiệp: kinh nghiệm nước
ngoài và một sốkhuyến nghịcho Việt Nam, tạp chí tài chính quốc tếvà
hội nhập, tháng 4 năm 2009.