Tiến Sĩ Xác định một số yếu tố độc lực của enterotoxigenic Escherichia coli (ETEC) gây tiêu chảy trên heo co

LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NĂM 2015
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 Đặt vấn đề
Bệnh tiêu chảy là một trong những bệnh thường gặp nhất trên heo con,
luôn là mối quan tâm của các nhà chăn nuôi. Bệnh xảy ra ở phần lớn các trang
trại chăn nuôi heo khắp nơi trên thế giới và được cho là nguyên nhân gây tổn
thất kinh tế trầm trọng nhất trong chăn nuôi heo (Fairbrother et al., 2002;
Frydendahl, 2002). Có nhiều tác nhân truyền nhiễm gây tiêu chảy ở heo con
và một trong những tác nhân quan trọng nhất đó là Enterotoxigenic
Escherichia coli (ETEC) (Nagy and Fekete, 1999). ETEC là nhóm vi khuẩn E.
coli đóng vai trò gây bệnh tiêu chảy rất quan trọng ở trẻ em dưới 5 tuổi cũng
như bê non và heo con, nhất là trong các trang trại chăn nuôi tập trung (Gyles
and Fairbrother, 2010 và Black et al., 2010).
Trong thời gian gần đây, chăn nuôi heo ở khu vực Đồng bằng sông Cửu
Long (ĐBSCL) phát triển nhanh chóng. Tiêu chảy là bệnh thường xảy ra trên
heo con và E. coli được xác định là một trong các nguyên nhân gây bệnh này
trên heo con theo mẹ và sau cai sữa (Lý Thị Liên Khai, 2001). Nhưng phần
lớn những nghiên cứu của một số tác giả (Nguyễn Khả Ngự và Lê Văn Tạo,
1996; Lý Thị Liên Khai và ctv., 2003; Bùi Trung Trực và ctv., 2004) chỉ dừng
ở việc thực hiện phản ứng huyết thanh học để phát hiện kháng nguyên O và
kháng nguyên F, hoặc một số loại độc tố. Trong khi các nghiên cứu trong và
ngoài nước trong thời gian qua cho thấy sự phân bố và đặc điểm của E. coli
gây bệnh nói chung và ETEC nói riêng luôn thay đổi theo từng vùng địa lý,
thời gian lấy mẫu và ngay cả trên những đàn khác nhau. Sự thay đổi này có
ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả của các biện pháp phòng chống bệnh cho đàn
heo ở các vùng địa lý - kinh tế khác nhau. Vì vậy, việc kiểm tra thành phần
của chủng ETEC gây bệnh tiêu chảy trên heo con để phát hiện đầy đủ các yếu
tố bám dính và các độc tố ruột là rất cần thiết nhằm khống chế bệnh ở vùng
ĐBSCL.
Bên cạnh đó, người chăn nuôi sử dụng nhiều loại kháng sinh để phòng và
điều trị bệnh cho vật nuôi đã tạo nên những chủng đa kháng với kháng sinh,
những chủng này không những gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người tiêu
dùng, mà còn ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh sau này. Ngoài ra, sự tồn
dư kháng sinh trong sản phẩm động vật được ghi nhận là mối nguy hiểm cho
sức khoẻ con người do độc tính hoặc gây dị ứng. Do đó, việc xác định chủng
vi khuẩn gây bệnh mang gene kháng kháng sinh là rất quan trọng để có hướng
điều trị, điều đó sẽ làm giảm thiệt hại kinh tế do nhiễm khuẩn E. coli (Choi et



al., 2001). Vì vậy, nghiên cứu này giúp phát hiện các chủng ETEC gây bệnh
trên heo con, sự đề kháng và khả năng mang gene kháng kháng sinh của
chúng, nhằm bảo vệ vật nuôi, nâng cao năng suất và chất lượng thịt theo yêu
cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về súc sản phẩm như là thịt sạch, an
toàn và chất lượng để bảo vệ sức khỏe cho con người.
Xuất phát từ những vấn đề trên, nghiên cứu “Xác định một số yếu tố
độc lực của Enterotoxigenic Escherichia coli (ETEC) gây tiêu chảy trên
heo con ở Đồng bằng sông Cửu Long” được tiến hành.
1.2 Mục tiêu
Xác định sự phân bố của các yếu tố độc lực của các chủng ETEC phân
lập từ heo con ở một số tỉnh/thành thuộc ĐBSCL
Xác định đặc tính kháng kháng sinh của các chủng ETEC gây bệnh tiêu
chảy trên heo.
Đánh giá mức độ tương đồng gene faeG mã hóa kháng nguyên bám dính
F4, gene fedA mã hóa kháng nguyên bám dính F18 và một số đặc tính di
truyền phân tử của ETEC phân lập từ heo con.