Tài liệu Xạ trị bệnh ung thư

Xạ trị bệnh ung thư





Mục tiêu học tập


1. Trình by được khái niệm xạ trị l gì, nguyên tắc bắt buộc khi xạ trị một
bệnh nhân ung thư.


2. Mô tả được một số loại tia bức xạ thường sử dụng v cơ chế tác động của
chúng.


3. Trình by được các kỹ thuật cơ bản của xạ trị v chỉ định điều trị bệnh ung
thư.


4. Trình by được các biến chứng v cách phòng chống các biến chứng do tia
bức xạ gây ra.


Nội dung


Xạ trị l phương pháp sử dụng các tia bức xạ ion hoá có năng lượng cao. Đó l các
sóng điện từ (tia X, tia gama, .) hoặc các hạt nguyên tử (électron, nơtron, proton, ) để
điều trị bệnh ung thư.


Phương pháp ny đ được sử dụng từ 100 năm nay song nó vẫn l một trong những
phương pháp chủ yếu v có kết quả trong điều trị ung thư.


1. Nguyên tắc điều trị


Tia bức xạ l một trong những nguyên nhân gây ung thư. Bởi vậy người ta khuyên rằng
chỉ dùng tia xạ để điều trị bệnh ung thư, còn đối với các bệnh khác (không phải ung
thư) nên dùng các phương pháp điều trị khác (phẫu thuật, thuốc ).


Chỉ định xạ trị cho bệnh nhân phải được cân nhắc cụ thể trong từng trường hợp. Phải
tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc chung của điều trị bệnh ung thư ,nghĩa l phải có một
chẩn đoán thật chính xác (loại bệnh, vị trí tổn thương, giai đoạn bệnh v tiến triển tự
nhiên của nó, loại mô bệnh học) từ đó mới đưa ra được phác đồ điều trị cụ thể v trong
ton bộ quá trình điều trị phải theo dõi liên tục, sát sao bằng các phương pháp thăm
khám lâm sng v cận lâm sng.


Việc tính toán liều lượng chiếu xạ phải cụ thể, tỷ mỷ, chính xác đảm bảo nguyên tắc
liều tại u l tối đa, liều tại chỗ chức lnh l tối thiểu nhằm hạn chế tới mức thấp nhất
các ảnh hưởng không mong muốn của tia xạ. Do vậy người thầy thuốc phải có một kế
hoạch điều trị rõ rng.


2. Cơ sở sinh học của xạ trị


2.1. Đối với tế bo


Để đưa ra các kỹ thuật, chỉ định xạ trị người ta dựa trên các giai đoạn phân chia của
chu kỳ tế bo, bởi lẽ sự nhạy cảm tia phụ thuộc vo các giai đoạn trong chu kỳ phân
chia của tế bo(ở giai đoạn tế bo phân chiaM,tế bo nhậy cảm với tia bức xạ nhất) v
phụ thuộc vo các nhóm tế bo khác nhau (tế bo u, tế bo lnh). Tác dụng của tia xạ
lên tế bo theo 2 cơ chế chủ yếu : Tác dụng trực tiếp (chỉ vo khoảng 20 %) còn lại
chủ yếu do tác dụng gián tiếp(chiếm 80%).