Tài liệu Việt Nam thời dựng nước

Việt Nam thời dựng nước


Từ bao đời nay, trong tâm thức, người Việt tin rằng họ thuộc dòng dõi Lạc - Hồng, là “con rồng, cháu tiên”; và họ Hồng Bàng là triều đại mở đầu quốc thống của dân tộc Việt Nam. Niềm tin đó để lại dấu ấn trong nhiều đền đài, đình miếu cũ, mới ở cả Bắc lẫn Nam. Người ta cũng còn bắt gặp những hình ảnh, hình tượng của niềm tin ấy trong các lễ hội truyền thống, trong phong tục xưa, các bài ca, bài thơ cổ. Đặc biệt, ở đồng bằng sông Hồng và vùng đất Tổ Phong Châu (Phú Thọ ngày nay) mang đậm nét niềm tin ấy. Trong những vùng này, có tới 600 nơi thờ Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, bà Âu Cơ và Hùng Vương.

Các sách xưa cho rằng, mở đầu họ Hồng Bàng là Kinh Dương Vương (khoảng năm 2879 Tr.CN), tương truyền là vị vua mở mang nghề nông, dựng nền văn minh nông nghiệp đầu tiên của cộng đồng người Việt cổ. Kinh Dương Vương là thủ lĩnh đầu tiên thống trị tất cả các bộ tộc Việt ở phương Nam (từ phía Nam sông Trường Giang đến Giao Chỉ). Tiếp sau đó là Lạc Long Quân. Sau Lạc Long Quân là các Hùng Vương. Tổng cộng có tất cả 18 chi Hùng Vương. Vào khoảng nửa đầu thế kỷ thứ VII Tr.CN, nước Văn Lang được thành lập. Đóng đô ở Phong Châu (Phú Thọ ngày nay).

Lãnh thổ nước Văn Lang trải dài trên lưu vực bốn sông: sông Hồng, sông Thái Bình, sông Mã và sông Lam, phía Đông là biển cả, phía Tây và phía Bắc có núi cao, rừng rậm. Còn giới tuyến phía Nam rộng đến khoảng đèo Ngang (Hoành Sơn) tương ứng với Bắc bộ và Bắc Trung bộ nước ta bây giờ.

Kế tục nước Văn Lang là quốc gia Âu Lạc, ra đời vào thế kỷ thứ III Tr.CN.
Có thể nói sức mạnh của nền văn minh Văn Lang – Âu lạc, với cơ sở cộng đồng đoàn kết, quốc gia thống nhất của nền văn minh bản địa, đã tạo cho cộng đồng người Việt có sức mạnh để chiến thắng giặc ngoại xâm và chinh phục thiên nhiên trong suốt quá trình lịch sử.

Lược bỏ màu sắc thần thoại, Sơn Tinh chiến thắng Thuỷ Tinh là thiên anh hùng ca về cuộc chiến đấu của cư dân Việt với lũ lụt, giành lấy những mảnh đất màu mỡ ven sông để sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước. Người Việt biết trồng lúa nước vào loại sớm trên thế giới, đến thời Hùng Vương thì nghề này đạt đến trình độ khá cao. Nghề trồng lúa, trồng dâu chăn tằm, chăn nuôi gia súc ngày càng phát triển thì thủ công nghiệp cũng phát triển theo (nghề gốm, nghề dệt, nghề mộc, nghề luyện kim đồng thau, khai mỏ đồng, mỏ thiếc, mỏ chì, nấu quặng ). Giao thông vận tải phát triển, giao lưu kinh tế văn hoá trong cư dân Việt Nam cũng đạt trình độ phát triển khá. Đồ đồng Đông Sơn rất phong phú, nhiều hình vẽ, bao gồm công cụ, vũ khí, đồ đựng, đồ trang sức. Đồ đồng Đông Sơn thấy cả ở miền xuôi và miền núi. Trên cơ sở một nền kinh tế, văn hoá phát triển, các vua Hùng và các cư dân Việt đã nhiều lần chiến thắng các cuộc chiến tranh chống bọn xâm lược, mà truyền thuyết gọi là giặc “Man”, giặc “Mũi đỏ”, giặc “Ân”.

Truyền thuyết kể rằng cậu bé làng Gióng ba năm nằm trên chõng tre, chẳng nói, chẳng cười, nhưng vừa nghe tiếng mõ rao cầu hiền tài đi đánh giặc ngoại xâm thì đã vụt lớn như thổi, ăn hết bảy nong cơm, với mấy vại cà rồi lên đường ra trận. Theo ông Gióng ra trận còn có người dân cày đang cầm vồ đập đất, người câu cá, người đi săn , đoàn trẻ chăn trâu, .nghĩa là ông Gióng cùng toàn dân ra trận.

Nước Văn Lang bước vào thế kỷ thứ III Tr.CN, là thời kỳ những đời cuối cùng của thời đại Hùng Vương. Đây là lúc sản xuất và văn hoá đang trên đà phát triển. Đồ đồng thau phát triển cực thịnh tạo điều kiện quá độ sang thời kỳ đồ sắt. Nông nghiệp, thủ công nghiệp đều phát triển hơn trứơc. Diện tích đất đai được khai phá và mở rộng ở miền núi và trung du, đồng bằng, dân số đông thêm. Trung tâm văn hoá và kinh tế có xu thế dời từ vùng trung du xuống miền đồng bằng. Đó là lúc Trung Quốc đang có những biến đổi lớn. Thời Chiến Quốc kết thúc, nhà Tần thống nhất Trung Quốc (221 Tr.CN). Tần Thuỷ Hoàng lên ngôi hoàng đế với tư tưởng “bình thiên hạ” và chủ nghĩa bành trướng bắt đầu đẩy mạnh. Nhà Tần liên tục phát quân xâm lược phương Nam. Đó là cơ sở dẫn tới sự hợp nhất giữa 2 bộ tộc Lạc Việt và Tây Âu. Nước Âu Lạc ra đời, vững mạnh hơn.