Tài liệu Vệ sinh gia súc (dùng cho hệ đại học)

Sách: VỆ SINH GIA SÚC (DÙNG CHO HỆ ĐẠI HỌC)


Giáo trình dài 155 trang
Phần thứ nhất. VỆ SINH GIA SÚC HỌC ĐẠI CƯƠNG 7
Chương 1.VỆ SINH MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ TRONG CHĂN NUÔI .7
1.1 NHỮNG YẾU TỐ CHÍNH CỦA KHÍ HẬU VIỆT NAM .8
1.2. NHIỆT ĐỘ KHÔNG KHÍ 10
1.2.1. Sự điều tiết thân nhiệt 11
1.2.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ không khí đen sự điều tiết thân nhiệt và sức kháng
bệnh của cơ thể gia súc 14
1.3. ĐỘ ẨM KHÔNG KHÍ .20
1.3.1. Phương pháp biểu thị độ ẩm 20
1.3.2. ý nghĩa vệ sinh của sự biến đổi chỉ tiêu độ ẩm 22
1.3.3. Ảnh hưởng của độ ẩm không khí đến sự bốc hơi và toả nhiệt của cơ thể gia
súc 24
1.3.4. Độ ẩm không khí trong chuồng nuôi .25
1.4. SỰ CHUYỂN ĐỘNG VÀ ÁP SUẤT KHÔNG KHÍ .26
1.4.1. Sự chuyển động của không khí .26
1.4.2. Áp suất không khí 26
1.5. BỨC XẠ MẶT TRỜI .27
1.5.1. Ảnh hưởng của năng lượng bức xạ mặt trời đến cơ thể động vật .29
1.5.2. Đề phòng ảnh hưởng xấu của bức xạ mặt trời tới cơ thể gia súc 31
1.6. BỤI VÀ VI SINH VẬT TRONG KHÔNG KHÍ .32
1.6.1. Bụi trong không khí và trong chuồng nuôi gia súc .32
1.6.2. Vi sinh vật trong không khí .33
1.6.3. Biện pháp ngăn chặn bụi và vi sinh vật trong không khí 34
1.7. TIẾNG ỒN TRONG KHÔNG KHÍ .34
1.8. CÁC CHẤT KHÍ TRONG KHÔNG KHÍ .35
1.8.1. Thành phần các chất khí trong không khí .35
1.8.2. Ảnh hưởng của một số chất khí đến cơ thể (ý nghĩa vệ sinh của thành phần
chất khí trong chuồng nuôi gia súc) 35
1.9. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA Ô NHIỄM VÀ BẢO VỀ MÔI TRƯỜNG
KHÔNG KHÍ .38
Chương 2.VỆ SINH MÔI TRƯỜNG ĐẤT TRONG CHĂN NUÔI .40
2.1. CẤU TẠO CƠ HỌC CỦA ĐẤT 40
2.2. TÍNH CHẤT VẬT LÝ CỦA ĐẤT 40
2.2.1. Trong đất có chứa nước .40
2.2.2. Trong đất có chứa không khí .41
2.2.3. Đất có đặc tính giữ, dẫn và toả nhiệt .42 152
2.3. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA ĐẤT .42
2.3.1. Trong đất có một số nguyên tố hoá học 42
2.3.2. Ảnh hưởng của các chất hoá học ở trong đất đối với gia súc 43
2.3.3. Chỉ tiêu nhiễm ban hoá học của đất 44
2.4. TÍNH CHẤT SINH VẬT HỌC CỦA ĐẤT .44
2.4.1. Đất có những điều kiện thuận lợi và bất lợi cho sinh trưởng, phát triển của
vi sinh vật .44
2.4.2. Sự phân bố của vi sinh vật trong đất .45
2.4.3. Tác dụng tự rửa sạch của đất .45
2.5. Ô NHIỄM ĐẤT VÀ DỊCH BỆNH GIA SÚC .46
2.5.1. Ô nhiễm đất do các chất phế thải sinh hoạt của người và gia súc .46
2.5.2. Ô nhiễm đất bởi hoá chất bảo vệ thực vật .47
2.5.3. Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp .47
2.6. BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG Ô NHIỄM ĐẤT 49
Chương 3.VỆ SINH MÔI TRƯỜNG NƯỚC TRONG CHĂN NUÔI .51
3.1. ĐÁNH GIÁ VỆ SINH CÁC NGUỒN NƯỚC THIÊN NHIÊN 51
3.1.1. Nước mưa 51
3.1.2. Nước ngầm 52
3.1.3. Nước bề mặt 52
3.1.4. Nước biển 53
3.2. TÁC DỤNG TỰ RỬA SẠCH CỦA NƯỚC 53
3.3. TÍNH CHẤT VẬT LÝ CỦA NƯỚC (THỦY LÝ) 54
3.3.1. Nhiệt độ .54
3.3.2. Màu nước .54
3.3.3. Mùi nước .54
3.3.4. Vị nước 55
3.3.5. Do trong, độ đục của nước 55
3.4. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA NƯỚC (THỦY HÓA) .55
3.4.1. Độ pH 55
3.4.2. Chất rắn hoà tan .55
3.4.3. Hợp chất chứa nhơ .56
3.4.4. Hợp chất Clo 56
3.4.5. Hợp chất sulphat 56
3.4.6. Muối sắt .56
3.4.7. Độ cứng của nước 57
3.4.8. Độ oxy hoá của nước .57
3.4.9. Oxy hoà tan trong nước .57
3.4.10. Các nguyên tố vi lượng trong nước .58
3.5. TÍNH CHẤT SINH VẬT HỌC CỦA NƯỚC 58
3.6. TIÊU CHUẨN VỆ SINH NGUỒN NƯỚC .61
3.7. XỬ LÝ NƯỚC .61
3.7.1. Sa lắng tự nhiên .62
3.7.2. Sa lắng nhân tạo .62
3.7.3. Lọc nước 62
3.7.4. Khử sắt .62
3.7.5. Khử mùi, vị 63
3.7.6. Giảm độ cung 63
3.7.7. Tiêu độc khử trùng nước .64 153
3.8. GIÁM SÁT CHẤT LƯỢNG NƯỚC, CÁC BIỆN PHÁP BẢO VỀ NGUỒN
NƯỚC 66
3.8.1. Các biện pháp bảo vệ nguồn nước .66
3.8.2. Tiêu chuẩn nước giếng hợp vệ sinh .66
3.9. VỆ SINH NƯỚC UỐNG CHO GIA SÚC .67
3.9.1. Số lượng nước cho gia súc uống .67
3.9.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ nước uống tới cơ thể gia súc 68
Phần thứ hai. VỆ SINH GIA SÚC HỌC CHUYÊN KHOA .69
Chương 4.VỆ SINH CHUỒNG TRẠI .69
4.1. NGUYÊN TẮC CHỦ YẾU KHI XÂY DỰNG CHUỒNG TRẠI 69
4.1.1. Chuồng trại phải phù họp với đặc điểm sinh lý và chức năng sản xuất của
vật nuôi 69
4.1.2. Chuồng trại phải đảm bảo vệ sinh đề phỏng dịch bệnh 69
4.1.3. Chuồng trại phải tận dụng được nguồn phân bón .71
4.1.4. Chuồng trại can được xây dựng hợp lý .72
4.1.5. Chuồng trại cần đơn giản nhưng bền vững .72
4.2. NHỮNG ĐIỂM CẦN CHÚ Ý KHI QUY HOẠCH, XÂY DỰNG CHUỒNG
TRẠI 72
4.2.1. Địa điểm 72
4.2.2. Hướng chuồng .72
4.2.3. Khoảng cách giữa các chuồng .72
4.2.4. Sân vận động (ngoài trời) 73
4.3. ĐÁNH GIÁ VỆ SINH ÁNH SÁNG CHUỒNG NUÔI .73
4.3.1. Hệ số chiếu sáng 74
4.3.2. Góc nhập xạ .74
4.3.3. Góc thấu quang 75
4.4. ĐÁNH GIÁ VỆ SINH THÔNG THOÁNG CHUỒNG NUÔI 76
4.5. ĐÁNH GIÁ VỆ SINH VẬT LIỆU KIẾN TRÚC VÀ CÁC BỘ PHẬN CỦA
CHUỒNG NUÔI GIA SÚC 77
4.5.1. Vệ sinh vật liệu kiến trúc .77
4.5.2. Vệ sinh đối với các bộ phận trong chuồng 77
4.6. YÊU CÂU VỆ SINH ĐỐI VỚI TỪNG LOẠI GIA SÚC 82
4.6.1. Chuồng trâu, bò .82
4.6.2. Chuồng ngựa 86
4.6.3. Chuồng lộn 86
4.6.4. Chuồng gà 89
4.7. NGUYÊN TẮC QUẢN LÝ VỆ SINH CHUỒNG TRẠI 91
4.7.1. Xây dựng nội quy vệ sinh trong chuồng nuôi .91
4.7.2. Vệ sinh thú y đối với môi trường chăn nuôi 91
4.7.3. Xây dựng nhà cách ly và phòng kỹ thuật thú y .92
4.7.4. Đảm bảo thực hiện nghiêm túc công tác tiêm phòng vacxin cho gia súc
hàng .92
Chương 5.VỆ SINH THỨC ĂN CHĂN NUÔI 93
5.1. NGUỒN GỐC THỨC ĂN TRONG CHĂN NUÔI .93
5.2. NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH CHO GIA SÚC DO NGUỒN GỐC THỨC ĂN
.93
5.2.1. Chất lượng thúc ăn không tốt 93
5.2.2. Thức ăn phối hợp chế biến không tốt ảnh hưởng tới chất lượng vệ sinh 94 154
5.2.3. Những loại cây cỏ độc .95
5.2.4. Nấm mốc độc trong thực phẩm .95
5.3. TIÊU CHUẨN VỆ SINH THỨC ĂN 99
5.3.1. Đánh giá cảm quan 99
5.3.2. Phân tích thành phần hoá học 100
5.3.3. Thử nghiệm sinh học .101
5.4. VỆ SINH CHO ĂN 101
Chương 6.VỆ SINH CHĂN THÀ, THÂN THỂ VÀ VẬN CHUYỂN GIA SÚC .103
6.1.VỆ SINH KHI CHĂN THẢ GIA SÚC .103
6.1.1. Yêu cầu đối với một bãi chăn 103
6.1.2. Chuẩn bị bãi chăn 103
6.1.3. Quản lý gia súc khi chăn thả 104
6.1.4. Biện pháp vệ sinh khi chăn thả gia súc .104
6.1.5. Phòng bệnh cho gia súc ở bãi chăn .104
6.2. VỆ SINH THÂN THỂ 106
6.2.1. Vệ sinh da 106
6.2.2. Vệ sinh chân và móng .107
6.2.3. Vệ sinh vận động .108
6.3. VỆ SINH VẬN CHUYỂN .108
6.3.1. Vận chuyển hằng đường bộ .108
6.3.2. Vận chuyển bằng đường sắt 109
6.3.3. Vận chuyển gia súc bằng đường thuỷ .110
6.3.4. Vận chuyển gia súc bằng ô tô 110
6.3.5. Vận chuyển gia súc bằng đường hàng không 111
6.3.6. Vận chuyển gia cầm 111
Chương 7.VỆ SINH ĐỐI VỚI TỪNG LOẠI GIA SÚC .113
7.1. VỆ SINH GIA SÚC GIỐNG VÀ GIA SÚC NON 113
7.1.1. Vệ sinh cho đực giống .113
7.1.2. Vệ sinh cho gia súc cái 113
7.1.3. Vệ sinh cho gia súc non .115
7.2. VỆ SINH GIA SÚC CÀY KÉO .116
7.2.1. Vệ sinh chung 116
7.2.2. Vệ sinh dụng cụ làm việc 117
7.3. VỆ SINH GIA SÚC LẤY SỮA .117
7.3.1. Vệ sinh chăm sóc, nuôi dưỡng 117
7.3.2. Vệ sinh vú 117
7.4. VỆ SINH GIA CẦM 118
7.4.1. Vệ sinh gia cầm trưởng thành 119
7.4.2. Vệ sinh gia cầm non 120
Chương 8.VỆ SINH CHẤT THẢI TRONG CHĂN NUÔI 122
8.1. ĐặC TÍNH CỦA CHẤT THẢI CHĂN NUÔI VÀ SỰ ẢNH HƯỞNG TỚI MÔI
TRƯỜNG TỰ NHIÊN 122
8.1.1. Phân .122
8.1.2. Nước phân .124
8.2. QUẢN LÝ VÀ XỬ LÝ CHẤT THẢI CHĂN NUÔI 125
8.2.1. Thu gom và chúa phân 125
8.2.2. Xử lý chất thải chăn nuôi .126
8.2.3. Xử lý xác gia súc, gia cầm chết .132 155
8.2.4. Xử lý sinh học nước thải chăn nuôi .133
Chương 9.CÔNG TÁC VỆ SINH PHÒNG DỊCH BỆNH .138
9.1. HOẠT ĐỘNG THÚ Y THEO PHÁP LỆNH THÚ Y 2004 138
9.2. CÔNG TÁC PHÒNG DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM GIA SÚC 138
9.2.1. Nguyên lý công tác phòng chống dịch 139
9.2.2. Các biện pháp phòng chống bệnh truyền nhiễm .139
9.3. CÔNG TÁC KIỂM SOÁT DỊCH BỆNH 146