Tiểu Luận Vật chuyển động trên dòng nước

“Trong bậc Tiểu học dạng toán chuyển động đều chỉ có trong chương trình lớp 5. Có thể nói đây là dạng toán tương đối khó”. (Theo tác giả Kim Cương- Hà Nội – Thế giới trong ta, chuyên đề 59-60) Tôi đồng ý với nhân định của Tác giả, và nhận thấy rằng, dạng toán “vật chuyển động trên dòng nước” gây nhiều khó khăn cho HS, cũng như giáo viên ở những nơi mà điều kiện dạy và học còn khó khăn như chúng tôi. Tuy nhiên nếu như chúng ta biết khai thác kiến thức mà các em đã học để thiết kế ra phương pháp tối ưu nhất thì HS thi công giải dạng toán này một cách dẽ dàng.
Sau đây tôi xin đưa ra một số bài toán để chúng ta cùng tham khảo và hi vọng bạn đọc sẽ viết thêm những cách giải tốt nhất.
Bài toán 1:
Một ca nô đi xuôi dòng từ A đến B hết 32 phút và ngược dòng từ B về A hết 48 phút. Hỏi một cụm bèo trôi từ A về B hết bao lâu?
*Phân tích 1
- Trên cùng một quãng đường thì vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
- Thời gian bèo trôi từ A dến B chính là thời gian dòng nước chảy từ A đến B
- Vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng = 2 lần vận tốc dòng nước
* Cách giải 1
Tỉ số thời gian ca nô xuôi dòng và ngược dòng là:
Trên cùng quãng đường AB nên vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch vời nhau, nên ta có tỉ số giữa vận tốc xuôi dòng và ngược dòng là:
Ta có sơ đồ sau:
Vxuôi
VNgược 2.Vnước

Nhìn vào sơ đồ ta có:
Vxuôi = 3 x 2Vnước = 6 x Vnước
Vì trên cùng một quãng đường thời gian tỉ lệ nghịch với vận tốc
Nên thời gian cum bèo trôi = 6 x thời gian xuôi dòng
= 6 x 32phút = 192 phút
Đáp số: 192 phút
*Phân tích 2:
- Ta đi tìm trung bình mỗi giờ ca nô đi xuôi dòng được số phần của quãng sông AB là bao nhiêu.
- Trung bình mỗi giờ ca nô đi ngược dòng được số phần của quãng sông AB là bao nhiêu.
- Tính trung bình mỗi giờ cụm bèo trôi được bao nhiêu phần của quãng sông AB