Luận Văn Vận dụng tư tưởng hồ chí minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong công cuộc đổi m

VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN TỘC GẮN LIỀN VỚI CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TRONG CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI ĐẤT NƯỚC HIỆN NAY




MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Cuộc đời cao đẹp và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Bác Hồ đã trở thành “huyền thoại ngay từ khi Người còn sống” là niềm tự hào chung của dân tộc ta và của nhân loại.
Tư tưởng Hồ Chí Minh là hình mẫu tuyệt vời về sự vận dụng một cách sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam. Người đi từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa xã hội nhờ có sự giác ngộ chủ nghĩa Mác – Lênin và nắm bắt được xu thế tất yếu của thời đại. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, sợi chỉ đỏ xuyên suốt tư tưởng Hồ Chí Minh. Người đã khẳng định không phải một lần rằng, chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới có thể giải quyết triệt để vấn đề độc lập dân tộc, mới có thể mang lại tự do, hạnh phúc thực sự cho nhân dân, mới xóa bỏ vĩnh viễn áp bức, bóc lột và nô dịch, mới giải quyết tận gốc vấn đề giải phóng con người, giải phóng xã hội. Lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa cho sự phát triển của Việt Nam, Hồ Chí Minh đã mở đường cho sự phát triển mới của nước ta, đặt cách mạng Việt Nam vào quỹ đạo của cách mạng vô sản.
Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn khẳng định độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội 1991 của Đảng nêu rõ: “Nắm vững độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đó là bài học xuyên suốt quá trình cách mạng nước ta. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết thực hiện chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa xã hội là cơ sở đảm bảo vững chắc cho độc lập dân tộc”.
Nhìn lại 20 năm đổi mới, trong Báo cáo Chính trị của Ban chấp hành Trung ương tại Đại hội X, Đảng ta khẳng định rõ: “Trong quá trình đổi mới phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đổi mới không phải từ bỏ mục tiêu chủ nghĩa xã hội mà làm cho chủ nghĩa xã hội được nhận thức đúng đắn hơn, và được xây dựng có hiệu quả hơn. Đổi mới không phải xa rời mà là nhận thức đúng, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lấy đó làm nền tảng tư tưởng của Đảng và kim chỉ nam cho hành động cách mạng” [7, 70]. Như vậy, độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là mục tiêu chính trị không thay đổi, dù trong bất cứ giai đoạn nào, hoàn cảnh nào của cách mạng Việt Nam.
Trong công cuộc đổi mới đất nước, cả nước đang đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội thì vấn đề độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội vẫn giữ nguyên tính cấp thiết của nó.
Xuất phát từ lý do trên, chúng tôi chọn “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong tư tưởng Hồ Chí Minh là một vấn đề khá quen thuộc. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội với nhiều cách tiếp cận khác nhau. Như công trình nghiên cứu của các tác giả:
Nguyễn Bá Linh (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh – độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội đã làm rõ tư tưởng độc lập dân tộc là ngọn cờ bách chiến, bách thắng của cách mạng Việt Nam, thêm vào đó là những vận dụng sáng tạo của Hồ Chí Minh về lý luận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam
Gần đây nhất là công trình Hồ Chí Minh với sự nghiệp độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam thuộc chương trình khoa học cấp bộ trọng điểm: Di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay giai đoạn 2008 – 2009 của Vũ Đình Hòe và Bùi Đình Phong (đồng chủ biên) đã tập trung làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc là cơ sở lý luận cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập tự do của dân tộc Việt Nam. Thế giới đổi thay, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội vẫn còn nguyên giá trị và nóng hổi tính thời sự.
Trên cơ sở kế thừa kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học đi trước, chúng tôi tập trung nghiên cứu sự vận dụng của Đảng cộng sản Việt Nam về tư tưởng “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội” của Hồ Chí Minh trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, thể hiện rõ nhất đó là độc lập về chính tri – kinh tế, về văn hóa, và về đối ngoại, đồng thời là cơ sở để Đảng ta giải quyết đúng đắn mối quan hệ dân tộc và giai cấp hiện nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ
* Mục đích: Làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội và sự vận dụng của Đảng ta trong công cuộc đổi mới ở Việt Nam hiện nay.
* Nhiệm vụ:
- Phân tích nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
- Làm rõ sự vận dụng của Đảng cộng sản Việt Nam về tư tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong công cuộc đổi mới nước ta hiện nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận của đề tài là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vấn đề độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Về phương pháp nghiên cứu, đề tài có sử dụng nhất quán các phương pháp cụ thể như phân tích, tổng hợp, lôgic và lịch sử, khái quát hóa, hệ thống hóa, so sánh
5. Đóng góp của đề tài
Đề tài góp phần nghiên cứu làm phong phú thêm tư liệu tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội và đặc biệt là làm rõ sự vận dụng của Đảng ta về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay. Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm đến vấn đề này.
6. Kết cấu
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, đề tài gồm có 2 chương, 5 tiết















CHƯƠNG 1
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN TỘC GẮN LIỀN VỚI CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

1.1 Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
1.1.1. Truyền thống văn hóa dân tộc
Chủ nghĩa yêu nước là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Từ xưa đến nay, mỗi khi tổ quốc bị xâm lăng thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước” [35, 484 - 485].
Thiên tài của Nguyễn Ái Quốc chính là ở chỗ, vượt lên tầm nhìn bị ràng buộc của ý thức hệ Nho giáo hay hệ tư tưởng cải lương tư sản của các bậc sĩ phu, những nhà yêu nước đương thời, Người đã mang đến cho dân tộc Việt Nam sự thức tỉnh mới mang tính thời đại. Là người yêu nước, thương dân, Nguyễn Ái Quốc sớm nhận ra sự giả dối giữa lời nói và hành động của những kẻ nhân danh văn minh để khai hóa cho dân tộc mình. Người hướng tới việc tìm cho ra nguồn gốc của mọi nỗi đau của dân tộc từ bản chất kẻ thù - chủ nghĩa thực dân xâm lược. Trong quá trình tìm đường cứu nước, cứu dân, từ khảo nghiệm, đúc kết kinh nghiệm trong nước và thế giới, Người đã thâu tóm lý luận thời đại để hình thành nên một chiến lược, một đường hướng cách mạng có khả năng giải quyết những đòi hỏi khách quan đang đặt ra lúc bấy giờ của dân tộc Việt Nam. Theo đó, Người khẳng định rằng: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc, không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”, “chỉ có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ” [23, 314]. Đó là con đường đấu tranh lâu dài, gian khổ và phức tạp, đòi hỏi tất cả mọi người phải kiên định: “Trong cuộc đấu tranh một mất một còn giữa một bên là giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức với một bên là bọn đế quốc cùng bè lũ tay sai bán nước, bọn phong kiến địa chủ và tư sản phản động, nhân dân các nước cần có tinh thần cách mạng triệt để, luôn luôn giương cao ngọn cờ của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, không sợ gian khổ, hy sinh, kiên quyết đấu tranh đến cùng vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Từ đó Người xác định con đường phát triển của cách mạng nước ta gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội mà trong Cương lĩnh chính trị, Người viết: “Làm cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”.
1.1.2. Tinh hoa văn hóa nhân loại
Về phương diện thực tiễn – lịch sử, khẳng định của Hồ Chí Minh về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của cách mạng Việt Nam, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội được đặt trên một nền hiểu biết sâu rộng lịch sử của các cuộc cách mạng đã từng diễn ra trên thế giới. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh”, Hồ Chí Minh chia các cuộc cách mạng đó thành ba loại: A. Tư bản cách mệnh (như cách mệnh Pháp năm 1789), B. Dân tộc cách mệnh (như cách mệnh Ý 1859), C. Giai cấp cách mệnh (như cách mệnh Nga 1917).
Đánh giá vị trí lịch sử và chức năng xã hội của các cuộc cách mạng dân chủ tư sản, đặc biệt là cách mạng Pháp 1789 và cách mạng Mỹ 1776, Hồ Chí Minh nhìn thấy và phát hiện rằng: Các cuộc cách mạng đó đều là cách mạng tư sản và là những cuộc cách mạng không triệt để, chẳng hạn “Mỹ tuy rằng cách mệnh thành công đã hơn 150 năm nay, nhưng công nông vẫn cứ cực khổ, vẫn cứ lo tính cách mệnh lần thứ hai” [21, 270]. Hoặc như cách mạng Pháp 1789 mặc dầu được xem là một