Tiến Sĩ Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo trong thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm phát triển bền vững của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. Đây là quan điểm nhất quán của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng.
Đoàn kết lương giáo là bộ phận quan trọng, gắn bó mật thiết, không tách rời đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong cuộc đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh luôn coi trọng vấn đề đại đoàn kết nói chung và đoàn kết lương giáo nói riêng. Người giành nhiều thời gian, tâm huyết viết sách, báo, tổng kết, chỉ đạo thực hiện đoàn kết lương giáo ở Việt Nam. Các bài nói, bài viết về đoàn kết lương giáo, là một nội dung độc đáo trong toàn bộ di sản tư tưởng của Người. Tư tưởng đó trở thành “ngọn cờ” đoàn kết, tập hợp đông đảo lực lượng cách mạng, hướng tới mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH. Đoàn kết lương giáo là bộ phận quan trọng trong chiến lược đại đoàn kết Hồ Chí Minh, chỉ đạo sự nghiệp đấu tranh cách mạng của dân tộc ta trong các giai đoạn trước đây. Đây cũng là định hướng cơ bản về quan điểm, chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước ta trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
Việt Nam là một quốc gia có nhiều tôn giáo, đồng bào có đạo với số lượng khoảng hơn 20 triệu người. Đảng Cộng sản Việt Nam luôn vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đề ra quan điểm, chính sách tôn giáo đúng đắn. Do vậy đã tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân, không phân biệt lương giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng. Hiện nay, CNĐQ và các thế lực thù địch luôn tìm mọi thủ đoạn chia rẽ đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo được quán triệt sâu sắc trong quan điểm, chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước ta. Tuy nhiên, trên thực tế do nhiều nguyên nhân cả khách quan, chủ quan, việc thực hiện chính sách tôn giáo theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo ở một số địa phương còn nhiều hạn chế, bất cập. Một bộ phận tín đồ, chức sắc tôn giáo bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động, lợi dụng, có những hành động chống đối Nhà nước và chế độ XHCN, đi ngược lại lợi ích quốc gia, làm phương hại khối đại đoàn kết toàn dân.
Trong sự nghiệp đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh hiện nay, việc thực hiện chính sách tôn giáo theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo càng trở nên cấp thiết. Đoàn kết lương giáo, thực hiện thắng lợi chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân tộc, làm thất bại âm mưu của các thế lực thù địch lợi dụng tôn giáo, chống phá cách mạng, là nhân tố góp phần quyết định thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo, là vấn đề lớn cần được nghiên cứu có tính chất hệ thống. Từ đó, góp phần nhận thức đầy đủ, sâu sắc tư tưởng của Người, vận dụng tốt hơn trong quá trình thực hiện quan điểm, chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước hiện nay.
Từ những lý do đó, tác giả chọn đề tài “Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo trong thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam hiện nay” làm luận án tiến sĩ của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án
* Mục đích :
Nghiên cứu, đề xuất những luận cứ khoa học nhằm thực hiện tốt hơn chính sách tôn giáo ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo.
* Nhiệm vụ :
- Nghiên cứu, làm rõ nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo và những vấn đề lý luận về thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và những vấn đề đặt ra trong thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo.
- Đề xuất yêu cầu và giải pháp thực hiện chính sách tôn giáo theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu vấn đề thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo.
* Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu việc thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập trung ở một số địa bàn tôn giáo trọng điểm của đất nước; số liệu khảo sát chủ yếu từ năm 2003 đến nay.
4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận, thực tiễn
Cơ sở lý luận của luận án là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vấn đề tôn giáo, thực hiện chính sách tôn giáo và đại đoàn kết toàn dân tộc.
Cơ sở thực tiễn của luận án là thực tế quá trình thực hiện chính sách tôn giáo ở Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, tổ chức thực hiện của Nhà nước, các cấp các ngành, các địa phương.
* Phương pháp nghiên cứu
Luận án dựa vào phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; đặc biệt chú trọng phương pháp lôgic và lịch sử, phân tích và tổng hợp, kết hợp với các phương pháp: điều tra xã hội học, thống kê, so sánh, tổng kết thực tiễn và phương pháp chuyên gia
5. Những đóng góp mới về mặt khoa học
- Khái quát những nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo ở Việt Nam.
- Làm rõ thực chất vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo trong thực hiện chính sách tôn giáo ở nước ta hiện nay.
- Làm rõ những vấn đề đặt ra trong thực hiện chính sách tôn giáo hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo.
- Đề xuất giải pháp thực hiện chính sách tôn giáo theo tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo hiện nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Luận án góp phần làm sáng tỏ nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết lương giáo; cung cấp một số cơ sở lý luận và thực tiễn cho lãnh đạo Đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội để từ đó thực hiện tốt hơn chính sách tôn giáo, góp phần làm thất bại âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo nghiên cứu, giảng dạy những nội dung có liên quan ở các nhà trường trong và ngoài quân đội.
7. Kết cấu của luận án
Luận án ngoài phần mở đầu, phụ lục, kết luận gồm có 4 chương, 9 tiết và danh mục tài liệu tham khảo.


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ban Chấp hành Trung ương (2009), Nghị quyết Hội nghị lần thứ chín BCHTW khoá X “Về một số nhiệm vụ, giải pháp lớn nhằm tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ X của Đảng”, HN, ngày 02/2/2009.
2. Ban Tôn giáo Chính phủ (1997), “Công tác vận động quần chúng tôn giáo”, Đề cương bài giảng quản lý Nhà nước về tôn giáo, Quyển II, Lưu hành nội bộ, HN.
3. Ban Tôn giáo Chính phủ (2009), Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam, (Tái bản lần I có bổ sung), HN.
4. Ban Tôn giáo Chính phủ (2009), Báo cáo tổng kết công tác quản lý nhà nước về tôn giáo năm 2008; nhiệm vụ công tác năm 2009, Số 01/TGCP-BC, Hà Nội ngày 07 tháng 01.
5. Ban Tôn giáo Chính phủ (2009), Báo cáo sơ kết 4 năm thực hiện pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo và Nghị định số 22/2005/NĐ-CP ngày 01/3/2005 Hướng dẫn thi hành một số điều của pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo, Số 02/BC-TGCP, Hà Nội, ngày 08 tháng 01.
6. Ban Tôn giáo Chính phủ (2010), Báo cáo tổng kết công tác quản lý nhà nước về tôn giáo năm 2009; nhiệm vụ công tác năm 2010, Số /TGCP-BC, Hà Nội, tháng 01 năm 2010.
7. Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương (2002), Vấn đề về Tôn giáo và chính sách tôn giáo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, HN.
8. Ban Tư tưởng - Văn hoá Trung ương (2005), Nhận dạng các quan điểm sai trái, thù địch, (Lưu hành nội bộ), HN, tháng 01.
9. Báo Người Công giáo Việt Nam (1985), ngày 19/5/1985.
10. Báo Nhân dân (2007), Việt Nam đang chuyển từ đất nước nghèo nàn thành một quốc gia phồn thịnh, ngày 06/12/2007, tr. 8 và 4.
11. Báo Quân đội nhân dân (2008), Áp đặt, định kiến, sai sự thật, ngày 14/3/2008, tr. 8 và 7.
12. Báo Nhân dân (2008), Việt Nam là thị trường hấp dẫn nhất trong 10 nước có tốc độ tăng trưởng cao trong tương lai, Ngày 24/9/2008, tr. 8 và 4.
13. Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2005), Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo, Số 22/2005/NĐ-CP, ngày 01 tháng 03.
14. Trần Nam Chuân (2008), “Đoàn kết dân tộc và tôn giáo trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc”, Tạp chí Công tác Tôn giáo, Số 12- 2008, tr. 25-27.
15. Cục Dân vận và Tuyên truyền đặc biệt (2006), Báo cáo công tác dân vận-tuyên truyền đặc biệt năm 2006, Số 555/BC-DV, Ngày 28/12/2006.
16. Trần Duy (2002), “Quyền con người và quyền công dân của đồng bào tôn giáo ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Quốc Phòng toàn dân, Số tháng 4/2002.
17. Nguyễn Hồng Dương (2002), “Tìm hiểu tổ chức xứ, họ đạo Công giáo Nam Bộ (đến đầu thế kỷ XX)”, Tạp chí Nghiên cứu Tôn giáo, Số 3 (15)/2002, tr. 34 - 43.
18. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật, HN.
19. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự Thật, HN.
20. Đảng Cộng sản Việt Nam (1994), Văn kiện Hội nghị giữa nhiệm kỳ Ban chấp hành Trung ương khoá VII, Nxb Sự Thật, HN.
21. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb CTQG, HN.
22. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, HN.
23. Đảng Cộng sản Việt Nam (2003), Văn kiện Hội nghị lần thứ Bảy ban chấp hành Trung ương khoá IX, Nxb CTQG, HN, tr.29-56.
24. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, HN.