Luận Văn Vận dụng lược đồ giải toán của G. Pôlya để bồi dưỡng năng lực giải toán cho học sinh qua dạy học chư

MỤC LỤC
Trang phụ bìa . . i
Lời cam đoan . .ii
Lời cảm ơn . .iii
MỤC LỤC . 1
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT . 3
MỞ ĐẦU . 4
1. Lí do chọn đề tài . 4
2. Mục đích nghiên cứu . 5
3. Nhiệm vụ nghiên cứu . 5
4. Giả thuyết khoa học . 5
5. Phương pháp nghiên cứu . 5
6. Phạm vi nghiên cứu . 6
7. Đối tượng nghiên cứu . 6
8. Cấu trúc đề tài . 6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN . 7
1.1. Vị trí chức năng của bài toán . 7
1.1.1 Bài toán là gì? . 7
1.1.2.Chức năng của bài toán . 7
1.2. Phân loại bài toán . 9
1.3. Năng lực giải toán . . 10
1.3.1. Năng lực . 10
1.3.2. Năng lực toán học . . 11
1.3.3. Năng lực giải toán là gì? . 11
1.3.4. Các năng lực giải toán . 11
1.4. Lược đồ giải toán của G. Pôlia . . 15
1.5. Thực trạng dạy học bằng lược đồ G. Pôlia . . Error! Bookmark not defined.

CHƯƠNG 2 : VẬN DỤNG LƯỢC ĐỒ GIẢI TOÁN CỦA G. PÔLYA ĐỂ BỒI
DƯỠNG NĂNG LỰC GIẢI TOÁN CHO HỌC SINH QUA DẠY HỌC CHƯƠNG I :
TỨ GIÁC TOÁN 8 TẬP 1 . 188
2.1. Mục tiêu của chương . 188
2.2. Nội dung của chương I: Tứ giác . . 188
2.3. Các dạng bài tập của chương . . 19
2.4. Vận dụng lược đồ giải toán của G. Pôlya để bồi dưỡng năng lực giải toán cho học
sinh qua dạy học chương I : Tứ giác Toán 8 tập 1 . 19
2.4.1. Dạng 1: Bài tập tính toán . . 19
2.4.2. Dạng 2: Bài tập chứng minh . 23
2.4.3. Dạng 3: Bài tập dựng hình . 27
2.4.4. Dạng 4: Bài tập quỹ tích . 31
CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM . . 38
3.1. Mục đích thực nghiệm . 38
3.2. Địa điểm và thời gian . . 38
3.3. Nội dung thực nghiệm . 38
3.4. Kết quả thực nghiệm . 39
KẾT LUẬN CHUNG . . 42
PHẦN PHỤ LỤC . . 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO . . 59


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển chung của cả nước, dưới sự lãnh
đạo của Đảng, sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo có vị trí chiến lược rất quan
trọng trong việc xây dựng con người mới, phát triển kinh tế xã hội. Mục tiêu của giáo
dục và đào tạo là “nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, xây
dựng con người mới phát triển toàn diện”, việc đổi mới phương pháp dạy học là một
nhu cầu cấp bách và việc phát triển tư duy toán học của học sinh THCS cũng là một
vấn đề quan trọng.
Muốn giải một bài toán ngoài việc nắm vững kiến thức Toán học ra còn cần
phải có phương pháp suy nghĩ khoa học cùng với những bài toán chưa có sẵn thuật giải
chiếm phần lớn trong môn Toán học, nó gây cho học sinh không ít khó khăn trong quá
trình giải toán. Do đó là người giáo viên phải biết đề ra đúng lúc, đúng chỗ những câu
hỏi gợi mở, phù hợp với trình độ học sinh và trong chừng mực nào đó sử dụng khéo léo
và linh hoạt bảng gợi ý của G. Pôlya (G. Pôlya - Giải bài tập như thế nào?).
Việc giải toán không chỉ đơn thuần là cung cấp lời giải mà quan trọng hơn là: dạy cho
học sinh biết cách suy nghĩ tìm ra con đường hợp lý để giải toán. Trong dạy học thầy
cô thường chỉ cho học sinh biết rằng có nhiều trường hợp từ một bài toán cụ thể lại có
thể minh họa bằng nhiều cách giải khác nhau, điều đó góp phần rất lớn cho việc luyện
tập toán . Vì thế trong việc giải bài tập không nên thỏa mãn và dừng lại với các kết quả
đã có, mà phải chịu khó tìm tòi, khám phá những cái mới trên cơ sở những cái đã biết,
qua đó rút ra các phương pháp giải chung cho những bài toán có dạng tương tự. Do đó
nhóm tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “Vận dụng lược đồ giải toán của G. Pôlya để bồi
dưỡng năng lực giải toán cho học sinh qua dạy học chương I: Tứ giác Toán 8 tập
1”.
Các em đã được làm quen tứ giác ở toán Tiểu học nên lên bậc THCS chương Tứ
giác được tìm hiểu kĩ hơn bằng cách giải các bài tập trong chương để đảm bảo tính
thống nhất của chương trình môn Toán và là cơ sở để học lên chương trình toán trung
học phổ thông và cao hơn nữa.

Trên nền tảng kiến thức và kĩ năng đó mà hình thành và phát triển các năng lực
chủ yếu đáp ứng yêu cầu phát triển con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước.
2. Mục đích nghiên cứu
Việc nghiên cứu đề tài này nhằm mục đích vận dụng lược đồ giải toán của G.
Pôlya để bồi dưỡng năng lực giải toán cho học sinh qua dạy học chương I : Tứ giác
Toán 8 tập 1 để rèn luyện cho học sinh những thao tác tư duy như quan sát và dự đoán
khi giải toán, phân tích tìm tòi cách giải và trình bày lời giải của bài toán, nhận biết
được các quan hệ hình học trong các vật thể xung quanh và bước đầu vận dụng kiến
thức hình học đã học vào thực tiễn.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận về lược đồ giải toán của G. Pôlya, năng lực giải toán
và nội dung chương tứ giác Toán 8 tập 1.
Vận dụng lược đồ giải toán của G.Pôlya giúp học sinh định hướng đường lối
giải toán giải các bài toán sáng tạo bài toán mới.
Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra tính đúng đắn và hiệu quả của
việc vận dụng lược đồ giải toán của G. Pôlya.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu thực hiện tốt đề tài này thì sẽ giúp cho việc giảng dạy môn toán có hiệu quả
hơn và cũng như phát huy được khả năng tư duy độc lập, tích cực, sáng tạo, rèn luyện
cho các em kĩ năng tiến hành các hoạt động tương tự, giúp khắc sâu, nhớ lâu kiến thức,
nâng cao năng lực tự học, khắc phục tình trạng áp đặt kiến thức đối với học snh, phù
hợp với thực tiễn đổi mới phương pháp dạy học hiện nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lí luận: đọc tài liệu Sách giáo khoa, Sách giáo viên,
Sách bài tập Toán lớp 8 tập I, các tài liệu liên quan khác phục vụ cho đề tài.
Phương pháp quan sát, điều tra: qua các tiết dự giờ giáo viên dạy, trao đổi với
giáo viên dạy toán lớp 8, tìm hiểu tình hình học của các em.

Phương pháp thực nghiệm: thông qua tiết dạy trên lớp.
6. Phạm vi nghiên cứu
Lớp 8 Trường Trung Học Cơ Sở Phú Lộc - Huyện Thanh Trị - Thành phố Sóc
Trăng, Lớp 8 trường THCS Hòa Đông - Huyện Vĩnh Châu - Thành Phố Sóc Trăng, lớp
8 trường THCS Long Hòa - Thành Phố Cần Thơ.
7. Đối tượng nghiên cứu.
Vận dụng lược đồ giải toán của G. Pôlya để bồi dưỡng năng lực giải toán cho
học sinh qua nội dung toán hình học.
8. Cấu trúc đề tài
Gồm ba phần: Mở đầu, nội dung, kết luận.
Gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn.
Chương 2: Vận dụng lược đồ giải toán của G.Pôlya để bồi dưỡng năng lực giải
toán cho học sinh qua dạy học chương I: Tứ giác Toán 8 tập 1
Chương 3: Thực nghiệm sư phạm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO