Luận Văn Vận dụng bài toán tài chính và thiết lập hệ thống thông tin nhằm tăng cường quản lý thu bảo hiểm xã

Đề tài nghiên cứu năm 2012
Vận dụng bài toán tài chính và thiết lập hệ thống thông tin nhằm tăng cường quản lý thu bảo hiểm xã hội trên địa bàn tỉnh Đồng Nai





CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1.1 lịch sử vấn đề nghiên cứu.
Nghiên cứu về BHXH đã có nhiều công trình, cụ thể một số đề tài
nghiên cứu về bảo hiểm xã hội gần đây như:
- Mạc Văn Tiến, An sinh xã hội trong chiến lược phát triển kinh tế xã
hội 2011-2020, Tạp chí Bảo hiểm xã hội, 2011.
- Nguyễn Đức Hòa, An ninh tài chính cho quỹ Bảo hiểm xã hội Việt
Nam, thực trạng và giải pháp, Luận văn thạc sỹ, Học viện T ài chính,
2011.
- Nguyễn Kim Ngọc, Một số giải pháp hoàn thiện công tác thu bảo hiểm
xã hội trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, Luận văn thạc sỉ, Học viện Tài
chính, 2011.
- Phạm Minh Thành (2010), Quản lý tài chính bảo hiểm xã hội trên địa
bàn tỉnh Đồng Nai, Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM.
Tuy nhiên, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến thất thu BHXH nhằm
tìm ra nhân tố chủ yếu tác động đến thất thu BHXH từ đó đề xuất các
giải pháp hạn chất thất thu BHXH là một đề t ài mới mẽ, chưa có ai
nghiên cứu.
1.2 Lý do chọn đề tài.
An sinh xã hội là một trong những tiêu chí cốt lõi của mục tiêu phát
triển kinh tế - xã hội bền vững. Bảo hiểm xã hội góp phần quan trọng
trong việc hỗ trợ tài chính và an sinh xã hội của một Quốc gia trong hiện
tại cũng như tương lai. Với mục tiêu thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và
hợp lý là quan tâm hàng đầu trong công tác quản lý và phát triển nguồn
thu Bảo hiểm xã hội. Thực trạng hiện nay cho thấy, cùng với ý thức về
2
bảo hiểm xã hội của người lao động chưa cao; bảo hiểm xã hội tự
nguyện chưa được quan tâm đúng mức; tình trạng nợ, trốn, tránh nộp
bảo hiểm xã hội của các doanh nghiệp ngày một tinh vi là nguyên nhân
chính dẫn đến thất thu bảo hiểm xã hội, ẩn chứa một nguy cơ bất ổn xã
hội trong tương lai khi lực lượng lao động sau này về già không có lương
hưu. Nghiên cứu, phân tích và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thất
thu bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện, từ đó đề
xuất giải pháp tăng cường quản lý thu bảo hiểm xã hội nhằm hạn chế
thất thu BHXH là việc cần thiết. Với mong muốn góp chút sức mọn của
mình trong công cuộc phát triển kinh tế bền vững, đem đến hạnh phúc
cho mọi người, tôi quyết định chọn đề tài “ Đánh giá các nhân tố ảnh
hưởng đến thất thu BHXH trên địa bàn tình Đồng Nai” để nghiên cưu
trong kỳ này .
1.3 Mục đích nghiên cứu.
- Phân tích và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thất thu bảo hiểm xã
hội từ đó đề xuất giải pháp chống thất thu bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm
xã hội Đồng Nai.
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
1.4.1 Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu các đối
tượng tham gia BHXH, công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn tỉnh
Đồng Nai bao gồm người lao động, người sử dụng lao động và cơ quan
quản lý Nhà Nước về BHXH trong mối liên hệ với hiệu quả chống thất
thu BHXH. Khi nghiên cứu các đối tượng nghiên cứu được chia thành
hai giai đoạn: Giai đoạn 1 từ tháng 9/2011 đến tháng 6/2 012 chỉ tập
trung nghiên khảo sát người lao động và cơ quan quản lý BHXH. Hướng
nghiên cứu kế tiếp sẽ phân tích sâu các nhân tố và người sử dụng lao
động.
1.4.2 Không gian nghiên cứu: Không gian nghiên cứu của đề tài được
giới hạn trong phạm vi tỉnh Đồng Nai bao gồm người lao động, các đơn
vị sử dụng lao động và cơ quan BHXH tỉnh Đồng Nai.
3
1.4.3 Thời gian nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu dữ liệu các năm từ
2007 đến 2011 từ đó ước lượng, đề xuất giải pháp chống thất thu BHXH
đến năm 2017.
1.5 Phương pháp nghiên cứu.
1.5.1 Phương pháp nghiên cứu định tính : Đề tài sử dụng phương pháp
phỏng vấn chuyên gia để tăng cường tính phù hợp của các yếu tố ảnh
hưởng đến thất thu BHXH từ đó làm cơ sở cho việc xây dựng phiếu khảo
sát thu thập thông tin. Ngoài ra, phương pháp nghiên cứu tài liệu cũng
được tác giả vận dụng nhằm tham khảo thêm những vấn đề liên quan.
1.5.2 Phương pháp nghiên cứu định lượng : Từ số liệu thứ cấp và số
liệu sơ cấp thu thập được, tác giả sử dụng phương pháp thống kê mô tả,
phương pháp so sánh, phân tích với công cụ hỗ trợ chủ yếu là phần mềm
exel và spss.
1.6 Kết quả nghiên cứu dự kiến.
- Khảo sát, phân tích, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng thất thu bảo hiểm
xã hội, tìm ra yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến công tác thu bảo hiểm xã
hội trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
- Tìm ra nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng nợ, trốn, tránh nộp bảo
hiểm xã hội bắt buộc của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
- Tìm ra nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hạn chế trong công tác thu bảo
hiểm xã hội tự nguyện của người lao động trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.
- Đề xuất giải pháp tăng cường quản lý thu bảo hiểm xã hội tại Cơ quan
Bảo hiểm xã hội Đồng Nai.
1.7 Nội dung nghiên cứu và hình thức trình bày:
Báo cáo được trình bày thành 5 chương, nội dung nghiện cứu chủ
yếu mô tả, phân tích hiệu quả quản lý thu BHXH, phân tích các nhân tố
ảnh hưởng đến thất thu bảo hiểm xã hội tại Cơ quan BHXH Tỉnh Đồng
Nai.
4
CHƯƠNG 2
LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI, QUẢN LÝ THU
BẢO HIỂM XÃ HỘI VÀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN THẤT
THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
2.1 Khái quát chung về Bảo hiểm xã hội:
2.1.1 Sự cần thiết khách quan của Bảo hiểm xã hội trong nền
kinh tế thị trường:
Sinh – Lão – Bệnh – Tử là quy luật tự nhiên của con người,
không ai có thể thoát được. Trong cuộc sống của mình , mỗi con
người phải lao động để làm ra của cải vật chất, nhằm thoả m ãn
những nhu cầu từ cơ bản đến nâng cao . Nhưng trong thực tế không
phải lúc nào con người cũng gặp may mắn, thuận lợi, có đầy đủ thu
nhập và mọi điều kiện s inh sống bình thường. Trái lại , có rất nhiều
trường hợp khó khăn, trắc trở, rủi ro xảy ra do điều kiện tự nhiên,
môi trường sống, hoặc điều ki ện khách quan như: ốm đau, tai nạn,
mất việc làm, già yếu, không có khả năng lao động, tử vong .
Vì vậy, từ xa xưa, con người đã có ý thức chia sẻ giá trị vật chất và
tinh thần, cưu mang đùm bọc lẫn nhau, trong cộng đồng bộ lạc, làng,
xóm, thôn, bản . theo tinh thần tương thân tương ái. Sự tương trợ cộng
đồng dần dần được mở rộng và phát triển dưới nhiều hình thức khác
nhau như việc lập quỹ cứu tế, các hội đoàn bằng tiền hoặc bằng hiện vật
để trợ giúp lẫn nhau. Những hình thức trợ giúp tự nguyện của cá nhân,
của cộng đồng đã góp phần bảo đảm nguồn vật chất cần thiết đối với
những người hoạn nạn, khó khăn, thiếu thốn. Đây chính là hình thức sơ
khai hình thành nên bảo hiểm xã hội.
Sự trợ giúp nói trên này ban đầu chỉ mang tính chất tự phát, cục bộ,
không ổn định và không chắc chắn. Trong quá trình nền công nghiệp