Chuyên Đề Vấn đề xây dựng mô hình nông thôn mới ở Việt Nam

Phần MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, mô hình nông thôn mới đã đem lại một bộ mặt hoàn toàn mới cho nông thôn Hàn Quốc (Saemaul Undong- SMU). Từ một nông thôn hết sức lạc hậu, nghèo đói, đời sống nhân dân gặp vô vàn khó khăn, tình hình chính trị căng thẳng, nhưng sau 9 năm thực hiện mô hình nông thôn mới (1971 – 1980), bộ mặt của nông thôn Hàn Quốc đã thay đổi to lớn và toàn diện. Quá trình hiện đại hoá nông thôn đã được hoàn thành. Thu nhập bình quân đầu người tăng lên nhanh chóng (Năm 1970 mới chỉ đạt đạt 824 USD/người/ năm, nhưng đến năm 1976, thu nhập đã tăng lên 3000 USD/người/ năm. Hệ thống cơ sở hạ tầng được cơ bản hoàn thiện, đời sống nhân dân được nâng cao.v.v.

Các chương trình phát triển nông thôn ở Hàn Quốc thật đáng khâm phục. Có thể nói, đây là một kinh nghiệm rất đáng được học tập và Việt Nam đã và đang áp dụng tinh túy từ mô hình này để phát triển nông thôn Việt Nam, để thực hiện công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp - nông thôn.
Chương trình xây dựng mô hình nông thôn mới đã và đang là mối quan tâm lớn không chỉ của riêng của những người nông dân, mà còn có sự quan tâm của tất cả người dân Việt Nam. Sự thay đổi này liệu có mang lại được một sự tiến bộ về mọi mặt ở vùng nông thôn? Kết quả sau 2 năm thử nghiệm mô hình này như thế nào? Sự thay đổi đó ảnh hưởng đến toàn bộ kinh tế như thế nào? Chính những mối quan tâm như trên nên chúng em quyết định chọn “ Tìm hiểu chương trình xây dựng mô hình nông thôn mới ở Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu của bài tiểu luận của mình. Hy vọng, qua đó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chương trình lớn này của chính phủ.

1.2 Mục đích nghiên cứu của đề tài
· Tìm hiểu về nội dung chương trình xây dựng nông thôn mới ở nước ta.
· Nghiên cứu thuận lợi khó khăn và giải pháp khi áp dụng mô hình nông thôn mới ở nước ta.
· Đánh giá sơ bộ kết quả sau 2 năm thực hiện xây dựng nông thôn mới ở nước ta.

Phần NỘI DUNG
2.1 Các khái niệm
2.1.1 Làng xã
Làng - xã là một cộng đồng địa vực, cộng đồng cư trú có ranh giới lãnh thổ tự nhiên và hành chính xác định. Làng là một đơn vị tự cấp, tự túc về kinh tế, có ruộng, có nghề, có chợ tạo thành một không gian khép kín thống nhất. Làng - xã là một cộng đồng tương đối độc lập về phong tục tập quán, văn hoá, là một đơn vị tự trị về chính trị. Trong lịch sử, làng - xã là đơn vị hành chính cơ sở. Tuy nhiên làng - xã cũng có những biến đổi ít nhiều qua các thời kỳ, nhưng nhìn chung cho đến trước năm 1945, qua các biến động, làng vẫn giữ được những cấu trúc truyền thống cơ bản.
2.1.2 Nông thôn
Khái niệm “nông thôn” thường đồng nghĩa với làng, xóm, thôn Trong tâm thức người Việt,đó là một môi trường kinh tế sản xuất với nghề trồng lúa nước cổ truyền, không gian sinh tồn, không gian xã hội và cảnh quan văn hoá xây đắp nên nền tảng tinh thần, tạo thành lối sống,cốt cách và bản lĩnh của người Việt.
Nông thôn được xác định là tổng hợp của các làng, nói cách khác, Làng Việt là đơn vị cơ bản của nông thôn Việt Nam. Làng - xã đã từng đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển đất nước, là nơi lưu giữ những giá trị văn hoá, nuôi dưỡng nguyên khí của dân tộc trước các nguy cơ đồng hoá, nô dịch.
2.1.3 Mô hình nông thôn mới
Mô hình nông thôn mới là tổng thể những đặc điểm, cấu trúc tạo thành một kiểu tổ chức nông thôn theo tiêu chí mới, đáp ứng yêu cầu mới đặt ra cho nông thôn trong điều kiện hiện nay, là kiểu nông thôn được xây dựng so với mô hình nông thôn cũ (truyền thống, đã có) ở tính tiên tiến về mọi mặt.
Ngày 19/4/2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 491/QĐ-TTg, ban hành "Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới” bao gồm 19 tiêu chí và được chia thành 5 nhóm: Nhóm tiêu chí về quy hoạch; về hạ tầng kinh tế - xã hội; kinh tế và tổ chức sản xuất; văn hóa - xã hội - môi trường và về hệ thống chính trị.