Luận Văn Vấn đề an sinh xã hội và những thành tựu đạt được trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam

A-PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lí do chọn đề tài
Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề An sinh xã hội (ASXH) đang là vấn đề thu hút quan tâm của toàn xã hội. Sau hơn 25 năm đổi mới và phát triển, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong xây dựng đất nước. Mặc dù vậy, bên cạnh những thành tựu đạt được, quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường cũng xuất hiện những mặt tiêu cực tác động đến đời sống xã hội. Trong đó, vấn đề ASXH cần được quan tâm hơn cả. Hàng loạt các vấn đề về ASXH nảy sinh ở các lĩnh vực đời sống, đặc biệt trong các lĩnh vực Bảo hiểm y tế (BHYT) và ASXH cho người nghèo và những nhóm dân cư bị thiệt thòi như trẻ em, người già, dân di cư, người khuyết tật.
Đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) còn thấp (khoảng 15%). Phần lớn nông dân, lao động tự do và các đối tượng khác trong khu vực phi chính thức chưa được tham gia BHYT hoặc người dân không muốn tham gia BHYT do chất lượng khám, chữa bệnh theo chế độ BHYT chưa tốt. Hệ thống chính sách trợ giúp đặc biệt (người có công) quá phức tạp, nhiều chế độ, rất khó quản lý từ khâu giám định, xét duyệt đến chi trả trợ cấp. Công tác xoá đói giảm nghèo chưa bền vững; nguy cơ tái nghèo cao nhất là ở vùng thường xuyên bị thiên tai, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; một số chính sách bao cấp kéo dài, chậm được sửa đổi, bổ sung; việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản có chất lượng còn hạn chế; khoảng cách thu nhập và mức sống giữa nhóm hộ giàu và nhóm hộ nghèo, giữa các vùng kinh tế, giữa thành thị và nông thôn vẫn có xu hướng gia tăng.
Việt Nam đã thành công trong nỗ lực giảm tỷ lệ nghèo từ hơn 60% năm 1990 xuống còn 18,1% năm 2004 (theo chuẩn cũ), năm 2008 còn 13% (theo chuẩn mới) phần lớn nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, với mức tăng bình quân 8 - 9% mỗi năm. Duy trì được đà tăng trưởng kinh tế hiện nay là điều kiện cần nhưng chưa đủ. Tăng trưởng phải đi liền với bình đẳng và phải mang lại lợi ích cho tất cả các vùng và nhóm dân cư trong nước. Phần đông người nghèo ở nước ta sống trong hoàn cảnh bị tách biệt về mặt địa lý, dân tộc, ngôn ngữ, xã hội và kinh tế, tình trạng chênh lệch và bất bình đẳng xã hội giữa các vùng, giới tính và nhóm dân cư ngày càng tăng. Trong khi các vùng đô thị được hưởng lợi nhiều nhất từ các chính sách cải cách, tăng trưởng kinh tế và hệ thống ASXH, thì tình trạng nghèo vẫn giai dẳng ở nhiều vùng nông thôn Việt Nam và ở mức độ cao. Cùng với việc nỗ lực trong việc hội nhập với nền kinh tế toàn cầu sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho sự tăng trưởng, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức đối với sự nghiệp giảm nghèo. Cùng với đà tăng trưởng kinh tế, điều hết sức quan trọng là phải tạo ra các mạng lưới ASXH nhằm giúp các nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất khỏi bị đẩy trở lại tình trạng nghèo đói do yếu sức khoẻ, tàn tật hay chi phí giáo dục gia tăng cho con em họ.
ASXH là một chủ trương chính sách lớn của Đảng và Nhà nước ta, giữ vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống xã hội đã được nhấn mạnh trong các kỳ đại hội Đảng, đặc biệt tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX (Năm 2001) thì Đảng đã đề ra chính sách: “Khẩn trương mở rộng hệ thống BHXH và ASXH. Sớm thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp đối với người lao động. Thực hiện các chính sách xã hội bảo đảm an toàn cho cuộc sống của các thành viên cộng đồng, bao gồm BHXH đối với người lao động thuộc các thành phần kinh tế, cứu trợ xã hội đối với người gặp rủi ro, bất hạnh, thực hiện chính sách ưu đãi xã hội và vận động toàn dân tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa”.
Trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ đổi mới của nước ta hiện nay, đòi hỏi phải xây dựng một hệ thống ASXH toàn diện theo hướng đảm bảo hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội, từng bước bao phủ hết các đối tượng trợ cấp xã hội, mở rộng các đối tượng trợ giúp cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Xuất phát từ những vấn đề cấp thiết nêu trên, em xin được chọn nghiên cứu đề tài "Vấn đề an sinh xã hội và những thành tựu đạt được trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam" cho bài tiểu luận của mình.
Do những hạn chế về kiến thức thực tế cũng như nguồn tài liệu , bài tiểu luận không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong sẽ nhận được ý kiến đóng góp của các thầy cô, các ban sinh viên trong lớp để bài tiểu luận của em được hoàn thiện hơn nữa.
2.Mục đích nghiên cứu đề tài
Mục đích của đề tài là nghiên cứu hệ thống hóa một số kiến thức chung về vấn đề ASXH. Thực trạng ,thành quả hệ thống ASXH ở Việt Nam và một số giải pháp nâng chất lượng ASXH.
3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu :
Đối tượng chính của đề tài là: Nghiên cứu những kiến thức tổng quan về ASXH, thực trạng và các thành quả của hệ thống ASXH ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay; đồng thời đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng ASXH ở nước nhằm góp phần hoàn thiện hệ thống ASXH ở nước ta.
b. Phạm vi nghiên cứu :
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về Vấn đề ASXH và các thành quả đạt được ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác-lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính sách của Đảng, các quy định của nhà nước về luật ASXH. Đề tài nghiên cứu có sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, thống kê logic, đánh giá, so sánh để thực hiện các nhiệm vụ của đề tài .
5. Ý nghĩa của đề tài
Nhằm nâng cao hiểu biết về hệ thống ASXH ở Việt nam từ đó góp phần tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về chính sách nhân đạo của Đảng và nhà nước ta.
Góp phần làm phong phú thêm lí luận về vấn đề ASXH; phản ánh thực trạng và các thành tựu của hệ thống ASXH ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.
Đóng góp một số ý kiến, kiến nghị nhằm nâng cao hơn nữa chât lượng hoạt động của hệ thống ASXH ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế.