Luận Văn Vai trò của Inđônêxia trong việc giải quyết Vấn đề Campuchia (1979 – 1991)

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vào những năm 70, 80 của thế kỷ XX, quan hệ quốc tế trở nên vô cùng phức tạp và chằng chéo với sự đối đầu lên tới cực điểm của hai phe trong “Trật tự hai cực Ianta”, sự “nóng bỏng” của Chiến tranh lạnh. Đồng thời lại xuất hiện những dấu hiệu cho thấy trật tự ấy đang tiến tới ngày tàn của nó. Đây là một giai đoạn lịch sử đầy phức tạp, ẩn chứa nhiều dấu hiệu của một sự chuyển đổi và ảnh hưởng của sự chuyển đổi đó còn đậm nét trong tình hình thế giới hiện nay.
Mặt khác, lúc này chủ nghĩa khu vực trên thế giới có biểu hiện gia tăng. Trong bối cảnh cuộc Chiến tranh lạnh đang đi đến đoạn chót, vấn đề hệ tư tưởng không còn là trung tâm trong các quan hệ quốc tế nữa. Quyền lợi của các quốc gia được đặt lên cao hơn hết và quyền lợi chung của khu vực cũng được nhìn nhận một cách tích cực từ các quốc gia thành viên. Chúng ta thấy biểu hiện rõ ràng của nó trong sự tập hợp khu vực của các nước Tây Âu, Nam Á, Bắc Mĩ Đông Nam Á cũng không phải là một ngoại lệ.
Trong bối cảnh chung như vậy, “Vấn đề Campuchia” được nhìn nhận như một tiêu điểm của quan hệ quốc tế kéo dài hơn một thập kỷ (1979 – 1991) mới chấm dứt. Nó đã có ảnh hưởng lan rộng tới các mối quan hệ song phương và đa phương ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới. Những tác động đó đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm. “Vấn đề Campuchia” trước hết là một vấn đề của khu vực Đông Nam Á, xuất phát từ Đông Nam Á và ảnh hưởng đến các mối quan hệ trong khu vực.
Inđônêxia là một nước lớn trong khu vực, nếu xét về mặt dân số, diện tích, một thực lực kinh tế đáng kể và có tiếng nói nhất định ở khu vực và trên thế giới. Inđônêxia có một chiến lược đối ngoại hoà bình, mong muốn tạo ra một môi trường khu vực ổn định, hợp tác giữa các thành viên và giảm thiểu hoặc cân bằng ảnh hưởng của các nước lớn ở khu vực. Với vị thế và chiến lược đối ngoại như vậy, Inđônêxia đã rất tích cực trong việc đề xuất các giải pháp và có những hoạt động ngoại giao quan trọng nhằm đi tới giải quyết “Vấn đề Campuchia” theo phương thức đối thoại và một giải pháp chính trị. Việc tìm hiểu và đánh giá vai trò của Inđônêxia trong vấn đề này có ý nghĩa lí luận và thực tiễn.
Nó giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về “Vấn đề Campuchia” từ góc độ quan hệ giữa các quốc gia trong khu vực và những nỗ lực ngoại giao của các nước nhằm tìm kiếm giải pháp cho nó.
Mặt khác, trong bối cảnh Việt Nam và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á đang phấn đấu xây dựng một Cộng đồng ASEAN với ba trụ cột chính: chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa như trong Tuyên bố Bali II năm 2003 ở Inđônêxia, tìm hiểu vai trò của Inđônêxia trong việc giải quyết “Vấn đề Campuchia” có ý nghĩa quan trọng. Nó cung cấp những bài học quý giá trong việc tìm cách tháo gỡ những bế tắc chính trị ở khu vực Đông Nam Á qua một vấn đề từng tiêu biểu cho giai đoạn đối đầu căng thẳng trong khu vực. Xây dựng chiến lược quan hệ mới luôn cần những bài học từ những vấn đề đã từng gây nên sự chia rẽ.
Chính do đó, chúng tôi mạnh dạn tổng hợp những tài liệu có liên quan có thể tiếp cận được để đưa ra một cái nhìn tổng quan về vai trò kiến tạo hoà bình của Inđônêxia. Đề tài mang tên: Vai trò của Inđônêxia trong việc giải quyết “Vấn đề Campuchia” (1979 – 1991).

MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề: 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 4
4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: 5
5. Phương pháp nghiên cứu và nguồn tư liệu: 5
6. Bố cục đề tài: 5
Chương 1 6
SỰ XUẤT HIỆN CỦA “VẤN ĐỀ CAMPUCHIA” VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ TRONG QUAN HỆ QUỐC TẾ 6
1.1. Sự xuất hiện “Vấn đề Campuchia” trong quan hệ quốc tế: 6
1.1.1. Bối cảnh lịch sử xuất hiện “Vấn đề Campuchia”: 6
1.1.1.1. Tình hình thế giới những năm 70, 80 của thế kỷ XX: 6
1.1.1.2. Tình hình Campuchia dưới chế độ Pôn Pốt – Iêng Xary (17/4/1975 – 7/1/1979). 8
1.1.1.3. Sự xuất hiện “Vấn đề Campuchia” trong quan hệ quốc tế. 13
1.1.2. Ảnh hưởng của “Vấn đề Campuchia” trong quan hệ quốc tế 19
1.1.2.1. Quan hệ Đông – Tây. 19
1.1.2.2. Ảnh hưởng trong quan hệ giữa các nước Đông Nam Á. 21
Chương 2: VAI TRÒ CỦA INĐÔNÊXIA TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT “VẤN ĐỀ CAMPUCHIA” (1979-1991) 25
2.1. Vai trò, vị thế và định hướng ngoại giao của Inđônêxia (1965-1991) 25
2.2. Đề xuất giải pháp cho việc giải quyết “Vấn đề Campuchia” 28
2.2.1. Quan điểm của chính phủ Inđônêxia về “Vấn đề Campuchia” 28
2.2.2. Phương hướng giải quyết “Vấn đề Campuchia” 30
2.2.3. Đề xuất giải pháp cho “Vấn đề Campuchia” 32
2.3. Hoạt động của Inđônêxia trong việc giải quyết “Vấn đề Campuchia” 34
2.3.1. Giai đoạn 1979 – 1984: 34
2.3.1.1. Bối cảnh quốc tế: 34
2.3.1.2. Hoạt động của Inđônêxia: 35
2.3.2. Giai đoạn 1985 – 1991: 39
2.3.2.1. Bối cảnh quốc tế: 39
2.3.2.2. Hoạt động của Inđônêxia: 41
Chương 3 51
ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA INĐÔNÊXIA TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CAMPUCHIA 51
3.1. Vai trò của Inđônêxia trong tương quan so sánh với các nước và các tổ chức quốc tế về việc giải quyết “Vấn đề campuchia” 51
3.1.1. Vai trò “Người đối thoại” 51
3.1.2. Đưa ra các sáng kiến 54
3.1.3. Tổ chức các hội nghị 55
3.2. Luận giải về vai trò của Inđônêxia trong việc giải quyết vấn đề Campuchia 56
3.2.1. Quan hệ của Inđônêxia với các nước Đông Dương có truyền thống hữu nghị 57
3.2.2. Chính sách đối ngoại của Inđônêxia 61
3.2.3. Vị thế của Inđônêxia trong khu vực Đông Nam Á 64
KẾT LUẬN 69
TÀI LIỆU THAM KHẢO 72