Luận Văn Vai trò của các chính sách hỗ trợ tài chính đối với định hướng và phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ

LỜI MỞ ĐẦU
Trong hầu hết các quốc gia trên thế giới từ những nước đang phát triể n
đến các nước phát triển, doanh nghiệp vừa và nhỏ luôn đóng một vai trò quan
trọng trong việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội. Hiện nay doanh
nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam chiếm đại bộ phận trong tổng số các doanh
nghiệp trên cả nước,với nhiều hình thức khác nhau như hợp tác xã, doanh
nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần Những
doanh nghiệp này đóng một vai trò quan trọng trong việc khai thác các tiề m
năng của đất nước, tạo ra nhiều việc làm trong xã hội, cung cấp nhiều sản
phẩm hàng hóa, đóng góp một phần nhất định vào tỷ trọng GDP của cả nước
cũng như thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nói chung. Chính vì
vậy, sự phát triển của doanh nghiệp vừa và nhỏ ngày càng có ý nghĩa quan
trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội của nước ta.
Trong những năm qua, nhận thức được tầm quan trọng của doanh
nghiệp vừa và nhỏ, Nhà nước ta đã không ngừng hoàn thiện các chính sách
khuyến khích, hỗ trợ và định hướng sự phát triển của các doanh nghiệp này.
Có thể nói, hiện nay sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam
chịu tác động rất lớn từ các chính sách điều tiết kinh tế vĩ mô cũng như các
chính sách định hướng phát triển kinh tế của chính phủ. Trong các chính sách
điều tiết nền kinh tế có ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của doanh nghiệp
vừa và nhỏ thì chính sách tài chính là một trong những công cụ quan trọng
thường được Chính phủ sử dụng. Bản chất của các chính sách này là việc
Chính phủ sử dụng các công cụ tài chính để khuyến khích hoặc hạn chế đầu
tư từ các tầng lớp dân cư và các tổ chức xã hội trong xã hội nhằm tạo ra của
cải ngày càng nhiều cho xã hội. Cụ thể, thông qua 2 công cụ chủ yếu thường
được sử dụng là chính sách thuế và chính sách tín dụng, Chính phủ đã thực
hiện các biện pháp hỗ trợ, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các
doanh nghiệp vừa và nhỏ phát huy tính chủ động, sáng tạo, nâng cao hiệu quả
hoạt động và năng lực canh tranh, góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế của
đất nước.
Việc nhìn nhận và đánh giá đúng đắn tác động của các công cụ của
chính sách tài chính, tiền tệ của Chính phủ trong việc hỗ trợ sự phát triển của
doanh nghiệp vừa và nhỏ để từ đó hoàn thiện và phát huy hơn nữa vai trò của
Chính phủ đối với việc định hướng và phát triển loại hình doanh nghiệp nà y
là một yêu cầu cấp thiết, và có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn trong giai
đoạn hiện nay đối với các quốc gia trên thế giới nói chung và với Việt Nam
nói riêng. Đó chính là lý do em chọn đề tài: “Vai trò của các chính sách hỗ
trợ tài chính trong việc định hướng và phát triển doanh nghiệp vừa và
nhỏ” cho khóa luận tốt nghiệp của mình.
Mục đích nghiên cứu: Khóa luận tốt nghiệp tập trung phân tích, đánh
giá tác động của các công cụ chính sách tài chính, tiền tệ trong việc hỗ trợ sự
phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam trong thời gian qua,
nêu kinh nghiệm của các nước trên thế giới, từ đó đề ra những giảI pháp nhằ m
hoàn thiện và sử dụng có hiệu quả các công cụ của chính sách tài chính, tiền
tệ trong việc khuyến khích và định hướng phát triển các doanh nghiệp vừa và
nhỏ ở nước ta.
Phạm vi nghiên cứu: xem xét việc sử dụng các công cụ của chính sách
tài chính, tiền tệ của chính phủ trong vi ệc khuyến khích và định hướng phát triển
doanh nghiệp vừa và nhỏ, m à cụ th ể là th ông qua chính sách thuế và tín dụng.
Phương pháp nghiên cứu: Vận dụng các phương pháp nghiên cứu
khác nhau: tổng hợp và phân tích, diễn giải và quy nạp, thông kê, so sánh.
Kết cấu của đề tài: ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục viết tắt,
danh mục bảng biểu và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của đề
tài được thể hiện ở 3 chương:
Chương I: Lý luận chung về DNVVN và các chính sách hỗ trợ tài
chính của Chính phủ đối với việc phát triển của DNVVN.
Chương II: Nghiên cứu việc sử dụng chính sách tài chính của Việt
Nam trong việc định hướng khuyến khích phát triển DNVVN và kinh
nghiệm của một số nước trên thế giới
Chương III: Các giảI pháp nhằm sử dụng có hiệu quả các công cụ
tài chính trong việc thúc đẩy sự phát triển của DNVVN ở Việt Nam
MỤC LỤC
CHƯƠNG I LÝ LUẬN CHUNG VỀ DNVVN VÀ CÁC CHÍNH SÁCH
HỖ TRỢ TÀI CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT
TRIỂN CỦA DNVVN .6
1.1. DNVVN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 6
1.1.1. KHÁI NIỆM VÀ CÁC TIÊU CHÍ XÁC ĐỊNH DNVVN 6
1.1.1.1. KHÁI NIỆM DNVVN . 6
1.1.1.2. CÁC CHỈ TIÊU CHÍ ĐỂ XÁC ĐỊNH DNVVN 7
1.1.2. NHỮNG ƯU ĐIỂM VÀ HẠN CHẾ CỦA DNVVN 13
1.1.2.1 NHỮNG ƯU ĐIỂM CỦA DNVVN . 13
1.1.2.2. NHỮNG HẠN CHẾ CỦA DNVVN 15
1.1.3. VAI TRÒ CỦA DNVVN ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
KINH TẾ XÃ HỘI 17
1.1.3.1. VỀ KHÍA CẠNH KINH TẾ 17
1.1.3.2. VỀ KHÍA CẠNH XÃ HỘI 20
1.2. CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ ĐỐI VỚI SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA DNVVN 22
1.2.1. CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH 23
1.2.2. VAI TRÒ CỦA CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ
TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN CỦA DNVVN . 26
1.2.2.1. SỰ CẦN THIẾT KHUYẾN KHÍCH VÀ ĐỊNH HƯỚNG CỦA
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC DNVVN 26
1.2.2.2. CHÍNH SÁCH THUẾ TRONG VIỆC KHUYẾN KHÍCH VÀ
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN . 28
1.2.2.3. CHÍNH SÁCH TÍN DỤNG TRONG VIỆC KHUYẾN KHÍCH
VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN . 32
CHƯƠNG II NGHIÊN CỨU VIỆC SỬ DỤNG CHÍNH SÁCH TÀI
CHÍNH CỦA VIỆT NAM TRONG VIỆC ĐỊNH HƯỚNG, KHUYẾN
KHÍCH PHÁT TRIỂN DNVVN VÀ KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ
NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI 37
2.1. VÀI NÉT VỀ CÁC DNVVN VIỆT NAM . 37
2.1.1. VỀ SỐ LƯỢNG DNVVN VÀ QUY MÔ VỐN . 37
2.1.2. CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT VÀ CHÍNH SÁCH HIỆN HÀNH
LIÊN QUAN ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA DNVVN 41
2.1.3. QUY CHẾ TÍN DỤNG HỖ TRỢ XUẤT KHẨU 44
2.2. CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH CỦA CHÍNH PHỦ ĐỐI VỚI SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA DNVVN 45
2.2.1. CHÍNH SÁCH THUẾ TRONG VIỆC KHUYẾN KHÍCH VÀ
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN . 45
2.2.2. CHÍNH SÁCH TÍN DỤNG TRONG VIỆC KHUYẾN KHÍCH VÀ
ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN . 55
2.2.2.1. CHƯƠNG TRÌNH TÍN DỤNG ƯU ĐÃI CỦA NHÀ NƯỚC 57
2.2.2.2. QUỸ BẢO LÃNH TÍN DỤNG . 59
2.2.2.3. HUY ĐỘNG VỐN TỪ CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
(NHTM) . 60
2.2.2.4. CÁC CHƯƠNG TRÌNH TÍN DỤNG CỦA CÁC TỔ CHỨC
NƯỚC NGOÀI 65
2.2.2.5. HỖ TRỢ VỐN QUA HÌNH THỨC CHO THUÊ TÀI CHÍNH
(TÍN DỤNG THUÊ MUA) 67
2.3. KINH NGHIỆM CỦA CÁC NƯỚC TRONG VIỆC SỬ DỤNG
CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH NHẰM THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN
CỦA DNVVN . 69
2.3.1. TÓM TẮT CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH TRONG VIỆC KHUYẾN
KHÍCH PHÁT TRIỂN DNVVN CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ
GIỚI. . 69
2.3.1.1. THỰC HIỆN MIỄN, GIẢM THUẾ THÚC ĐẨY ĐẦU TƯ 69
2.3.1.2. THỰC HIỆN KHẤU HAO NHANH TÀI SẢN CỐ ĐỊNH . 72
2.3.1.3. THỰC HIỆN TÍN DỤNG ƯU ĐÃI VÀ TĂNG CƯỜNG CÁC
KÊNH CUNG ỨNG TÍN DỤNG . 73
2.3.1.4. TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TÍN DỤNG ĐỐI
VỚI DNVVN . 77
2.3.1.5. HỖ TRỢ TÀI CHÍNH ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU . 79
2.3.1.6. KHUYẾN KHÍCH VÀ ĐẨY MẠNH HOẠT ĐỘNG CHO
THUÊ TÀI CHÍNH 80
2.3.2. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI VIỆC KHUYẾN
KHÍCH VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN Ở VIỆT NAM . 81
CHƯƠNG III CÁC GIẢI PHÁP NHẰM SỬ DỤNG CÓ HIỆU QUẢ
CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH TRONG VIỆC
THÚC ĐẨY SỰ PHÁT TRIỂN CỦA DNVVN Ở VIỆT NAM . 84
3.1. CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÁC DNVVN TRONG QUÁ
TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ . 84
3.1.1. NHỮNG CƠ HỘI 84
3.1.2. NHỮNG THÁCH THỨC 89
3.2. QUAN ĐIỂM VÀ PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN ĐẾN
NĂM 2010 . 93
3.2.1. QUAN ĐIỂM VÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN DNVVN 93
3.2.2. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN DNVVN 95
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỀ VIỆC VẬN DỤNG CÁC CÔNG CỤ CỦA
CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH TIỀN TỆ NHẰM PHÁT TRIỂN DNVVN 98
3.3.1. GIẢI PHÁP VỀ CHÍNH SÁCH THUẾ . 98
3.3.2. GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH
SÁCH TÍN DỤNG 104
3.3.2.1. VỀ PHÍA CHÍNH PHỦ . 104
3.3.2.2. VỀ PHÍA CÁC DNVVN . 114
KẾT LUẬN 116
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO