Tài liệu V n đề áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam

V n đề áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam
15/05/2007
Chuẩn mực kế toán quốc tế là hệ thống các nguyên tắc hạch toán kế
toán, trình bày báo cáo tài chính, các quy định về kế toán được ch p
nhận rộng rãi trên toàn thế giới do Hội đồng Chuẩn mực kế toán Quốc
tế (IASB) ban hành và thường xuyên nghiên cứu cập nhật sửa đổi, bổ
sung. IASB (International Accounting Standards Board) là một tổ chức
độc lập thuộc khu vực tư nhân, có trụ sở chính ở thành phố London,
Vương Quốc Anh, chuyên thực hiện việc phát triển và ch p nhận việc
ban hành, sửa đổi, bổ sung các chuẩn mực kế toán quốc tế.


IASB ho t động dưới sựgiám sát của Uỷ ban sáng lập chuẩn mực kế toán quốc tế (International
Accounting Standards Committee Foundation). IASB được thành lập từ năm 2001 đểthay thế Uỷ
ban Chuẩn mực kế toán quốc tế (IASC) do Ngân hàng thế giới hỗ trợ thành lập và phát triển từ
năm 1973 đến năm 2000.


Mục tiêu ho t động chính của IASB là phát triển các chuẩn mực kế toán có chất lượng cao,
thống nhất, dễ hiểu và có tính chất khả thi cao cho toàn thế giới trên quan điểm phục vụ lợi ích
của công chúng; tăng cường tính minh b ch, có thể so sánh được của thông tin trong báo cáo tài
chính và các báo cáo liên quan đến tài chính, kế toán khác, giúp những thành viên tham gia thị
trường vốn thếgiới và những người sử dụng báo cáo tài chính đưa ra các quyết định kinh tế; xúc
tiến việc sử dụng và ứng dụng nghiêm ngặt các chuẩn mực kế toán quốc tế; đem đến những giải
pháp có chất lượng cao cho sự hoà hợp giữa hệ thống chuẩn mực kế toán quốc gia và các
chuẩn mực kế toán quốc tế.


Chuẩn mực kế toán quốc tế bao gồm 3 nhóm chính là IASs (International Accounting
Standards)– nhóm chuẩn mực kế toán do IASC (International Accounting Standards Committee)
ban hành; IFRSs (International Finalcial Reporting Standards)- chuẩn mực báo cáo tài chính
quốc tế do IASB ban hành; các hướng dẫn thực hiện chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tếdo Uỷ
ban hướng dẫn IFRS (International Finalcial Reporting Interpretations Committee) ban hành.


T i Việt Nam, hệ thống chuẩn mực kế toán hiện hành do BộTài chính ban hành được Hiệp hội
kế toán và kiểm toán Việt Nam đánh giá là đã tuân thủ khoảng 95% chuẩn mực kế toán quốc tế.
Tuy nhiên, hệthống kế toán áp dụng đối với các tổ chức tín dụng Việt Nam mới chỉtuân thủ
khoảng 50% chuẩn mực kế toán quốc tếdo BộTài chính vẫn chưa ban hành các chuẩn mực kế
toán về trình bày, ghi nhận và đo lường công cụ tài chính.


Trong vòng 3 năm trở l i đây, 5 ngân hàng thương m i Nhà nước thực hiện kiểm toán báo cáo
tài chính theo cả 2 chuẩn mực kế toán Việt Nam và kế toán quốc tế do các ngân hàng này nằm
trong Dựán tái cơ cấu l i các ngân hàng thương m i Nhà nước do WB tài trợ. Trong khi hầu hết
các ngân hàng thương m i cổ phần chỉ thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm theo
chuẩn mực kế toán Việt Nam (trừ một số ngân hàng được WB lựa chọn vào dự án tái cơ cấu hệ
thống ngân hàng thương m i Việt Nam như Eximbank, Hàng Hải hoặc một số ngân hàng chủ
động thực hiện nhưTechcombank).


Do hệ thống kế toán áp dụng đối với các tổ chức tín dụng Việt Nam mới chỉ tuân thủ khoảng 50%
chuẩn mực kế toán quốc tế nên kết quả kiểm toán theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và
chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) có sự khác biệt về một số chỉ tiêu như số liệu dự phòng rủi ro
tín dụng phải trích lập, dự phòng rủi ro tín dụng, nguồn vốn chủ sở hữu Sự khác biệt này xuất
phát từ một số lý do sau:


(1)- Theo yêu cầu của chuẩn mực kế toán quốc tế số 39 (IAS 39), tất cả các tài sản tài chính phải
được ghi nhận ban đầu theo giá trị hợp lý (là giá trịmà một tài sản có thểđược trao đổi hoặc một
khoản nợ có thể được tất toán giữa các bên có đầy đủ hiểu biết trong sự trao đổi ngang giá).
Việc các ngân hàng thương m i Việt Nam chưa thực hiện ghi nhận tài sản tài chính theo IAS 39
đã dẫn đến: