Thạc Sĩ ứng dụng tư liệu ảnh viễn thám và hệ thống thông tin địa lý (gis) để xác định biến động đất đai trên

3. ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM, NỘI DUNG VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1.1 Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn về ứng dụng công nghệ viễn thám kết hợp với GIS trong xác định biến động đất đai. Đối tượng nghiên cứu trực tiếp là toàn bộ diện tích đất đai trên địa bàn quận Long Biên, các tư liệu ảnh viễn thám liên quan đến sử dụng và phân bố đất đai của quận.
3.1.2 Phạm vi nghiên cứu
Do thời gian có hạn, nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu toàn bộ quỹ đất sáu phường (Giang Biên, Gia Thụy, Phúc Đồng, Phúc Lợi, Sài Đồng và Việt Hưng) của quận Long Biên ở hai thời điểm là năm 2005 và 2010.
3.2 Nội dung nghiên cứu
- Nghiên cứu điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của quận Long Biên.
- Nghiên cứu xây dựng khóa giải đoán ảnh vệ tinh cho khu vực nghiên cứu.
- Giải đoán ảnh vệ tinh, xây dựng bản đồ sử dụng đất ở năm 2005 và 2010.
- Sử dụng kỹ thuật GIS chồng xếp các bản đồ, xây dựng bản đồ thay đổi sử dụng đất. Xử lý số liệu, tính toán mức độ thay đổi sử dụng đất.
3.3 Phương pháp nghiên cứu
3.3.1 Phương pháp kế thừa các tư liệu có sẵn
- Thu thập ảnh vệ tinh (ảnh SPOT 5) của khu vực nghiên cứu ở hai thời điểm (năm 2005 và 2010).
- Thu thập các tài liệu, số liệu về điều kiện tự nhiên, tình hình phát triển kinh tế, xã hội.
- Thu thập các tài liệu, số liệu thống kê, kiểm kê đất đai.
- Thu thập các loại bản đồ của vùng nghiên cứu như bản đồ địa hình, bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất.
3.3.2 Phương pháp thống kê xử lý số liệu
Đây là phương pháp sử dụng các phần mềm, các thuật toán để thu được số liệu phục vụ cho đề tài nghiên cứu. Số liệu tính toán được tổng hợp trên phần mềm Excel.
3.3.3 Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa
- Phỏng vấn trực tiếp cán bộ địa chính của vùng nghiên cứu về hiện trạng sử dụng đất và sự biến động sử dụng đất trong thời kỳ 2005 - 2010.
- Sử dụng GPS cầm tay đi thực địa chọn mẫu các loại hình sử dụng đất (chụp ảnh thực địa, xác định toạ độ bằng GPS để xây để thành lập khóa giải đoán ảnh). Vị trí chọn mẫu được xác định thông qua việc phỏng vấn người dân, những vị trí này không có sự biến động về loại hình sử dụng đất.
3.3.4 Phương pháp minh hoạ trên bản đồ, biểu đồ
Đây là phương pháp nhằm thể hiện các thông tin, số liệu điều tra được trong quá trình nghiên cứu trên những biểu đồ, bản đồ thích hợp.
3.3.5 Phương pháp giải đoán ảnh viễn thám bằng công nghệ bán tự động
Các kỹ thuật xử lý ảnh số được sử dụng gồm:
- Các kỹ thuật tăng cường chất lượng ảnh;
- Các kỹ thuật tách chiết thông tin;
- Các kỹ thuật phân loại ảnh;
- Các kỹ thuật chỉnh sửa, khôi phục hình ảnh.
Sau khi xử lý ảnh vệ tinh, phân loại ảnh bằng phần mềm ENVI tiến hành thành lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất. Dùng các chức năng phân tích không gian của phần mềm ArcView để chồng ghép bản đồ, xây dựng bản đồ biến động sử dụng đất.

4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1 Điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội
a. Thuận lợi
- Quận Long Biên nằm ở vị trí mắt xích trong vùng kinh tế động lực Bắc Bộ, là cửa ngõ quan trọng nhất đối với quá trình giao lưu và hợp tác kinh tế của Hà Nội với hai trung tâm kinh tế khác của vùng là Hải Phòng và Quảng Ninh.
- Điều kiện thời tiết khí hậu và thổ nhưỡng tương đối thuận lợi cho phát triển nông nghiệp đô thị sinh thái gắn với du lịch.
- Long Biên còn có khá nhiều quỹ đất phát triển đô thị. Hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đang tiếp tục được đầu tư xây dựng đồng bộ, hiện đại.
- Quận có nguồn nhân lực khá dồi dào, có thể tham gia hoạt động kinh tế trên địa bàn Quận, trong khu vực nội, ngoại thành và các tỉnh lân cận.
b. Khó khăn
- Do xuất phát điểm hoàn toàn từ một huyện ngoại thành với một bộ phận lớn dân cư chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp Long Biên còn gặp nhiều khó khăn về tâm lý, tập quán sản xuất, kinh doanh trong việc phát triển công nghiệp hiện đại và dịch vụ cao cấp.
- Do sức hút của quá trình phát triển kinh tế, với tốc độ đô thị hoá cao, quận Long Biên sẽ phải đương đầu với một dòng di cư tự do từ các quận, huyện và các tỉnh gây ra nhiều vấn đề xã hội, gây quá tải cho hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội của Quận.
- Cơ sở hạ tầng của Long Biên chắp vá, chưa đồng bộ. Tuy là quận mới nhưng Long Biên lại rất khó khăn trong việc cải tạo các công trình hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội do dân cư tập trung đông tại một số điểm, nhiều công trình đã không còn phù hợp với tiêu chí của một quận nội thành.
- Là Quận đang trong quá trình đô thị hoá nhanh, do vậy Long Biên sẽ phải giải quyết nhiều mẫu thuẫn giữa đô thị hoá tự phát và đô thị hoá tự giác nhằm vừa đảm bảo phát huy được các nguồn lực đa dạng, vừa đảm bảo phát triển đô thị văn minh, hiện đại.