Luận Văn Ứng dụng siêu âm trong phản ứng ghép cặp chéo giữa Tosilat Alkil và tác chất Grignard

TÓM TẮT: Một trong những phản ứng tạo nối carbon-carbon là phản ứng ghép cặp chéo giữa
tosilat alkil (R-OTs) và tác chất Grignard với sự hiện diện của xúc tác tetraclorocuprat litium. Dưới sự
hoạt hóa của siêu âm, phản ứng xảy ra rất tốt trong thời gian ngắn 30-45 phút và đạt hiệu suất cao
(>90%). Đặc biệt phản ứng cũng thành công với tosilat alkil dây dài.
1. GIỚI THIỆU
Sự tạo nối carbon–carbon là một nhóm phản ứng rất quan trọng trong tổng hợp hữu cơ. Một trong
những phản ứng đó là sự tạo nối carbon–carbon từ phản ứng ghép cặp chéo giữa tosilat alkil (R-OTs) với
tác chất Grignard [1]. Cho đến hiện nay, phản ứng này đã được ứng dụng rất nhiều trong các quy trình
tổng hợp hữu cơ [2-5].
Theo nghiên cứu của Fouquet và Schlosser [1], phản ứng ghép cặp chéo xảy ra với sự hiện diện của
xúc tác tetraclorocuprat litium (Li2CuCl4) trong dung môi tetrahidrofuran khan ở -78 oC với thời gian
khuấy qua đêm, đây là một phản ứng tương đối khó. Gần đây, Moreira [6] báo cáo đã thực hiện phản ứng
ghép cặp chéo giữa tosilat 2,6-dimetil-1-dodecanil với bromur n-propilmagnesium nhưng không thành
công. Mặc dù tác giả đã cố gắng thay đổi tỉ lệ mol tác chất, lượng xúc tác, nhiệt độ nhưng sản phẩm thu
được không phải là sự tạo nối carbon–carbon mà là sản phẩm của phản ứng thế nhóm xuất tosilat bằng
bromur. Những nghiên cứu trong những năm gần đây chứng tỏ siêu âm [7,8,9] đã hoạt hóa rất tốt cho nhiều
loại phản ứng khác nhau. Với những phản ứng ở nhiệt độ thấp không thể thực hiện với bồn siêu âm thì
việc sử dụng thanh siêu âm sẽ khắc phục được nhược điểm này.
Trong báo cáo này, chúng tôi sử dụng siêu âm để hoạt hóa phản ứng ghép cặp chéo theo điều kiện
giống như của Schlosser [1]. Phản ứng được biểu diễn theo Sơ đồ 1.
Sơ đồ 1. Phản ứng ghép cặp chéo giữa tosilat alkil và tác chất Grignard