Thạc Sĩ ứng dụng phương pháp phân tích đa chỉ tiêu và gis trong đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian củ

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đối với công tác quản lý đất đai, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai có ý nghĩa đặc biệt quan trọng không chỉ trước mắt mà cả lâu dài, tạo cơ sở pháp lý để bố trí sử dụng đất đai hợp lý, có hiệu quả, bảo vệ cảnh quan, môi trường, đồng thờiđáp ứng được yêu cầu thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai. Đặc biệt trong giai đoạn thực hiện công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước hiện nay, việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai là yêu cầu cấp thiết đối với mọi cấp, địa bàn, lãnh thổ nhằm phân bố đầy đủ, hợp lý, tiết kiệm đất đai cho các mục đích, đối tượng sử dụng, đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Ở Việt Nam, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai được lập cho cả 4 cấp (quốc gia, tỉnh, huyện, xã). Từ khi Luật đất đai 2003 được áp dụng, nhìn chung công tác quy hoạch sử dụng đất (QHSDĐ) đã được cải tổ và có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề phải giải quyết: khá nhiều phương án QHSDĐ không có tính khả thi cao, việc lựa chọn vị trí quy hoạch chủ yếu thực hiện theo cảm tính, theo sự chỉ đạo của một số cá nhân, chưa thực sự là một sản phẩm trí tuệ cao, phân bố không gian nhiều khi chưa hợp lý, chưa tính đến các yếu tố tác động của môi trường và xã hội.
Bên cạnh đó, việc đánh giá, thẩm định các dự án QHSDĐ cũng mang nặng tính cảm quan. Các đánh giá, thẩm định hiện nay thường chỉ xoay quanh vấn đề nhu
cầu sử dụng đất và tình hình thực hiện của phương án quy hoạch sử dụng đất, vì vậy tính hợp lý của phương án quy hoạch không được quan tâm đúng mức, gây nên tình trạng quy hoạch treo, kém hiệu quả, thường xuyên phải điều chỉnh, gây tốn kém về kinh tế và ảnh hưởng đến xã hội.
Đánh giá tính hợp lý của phương án QHSDĐ là một vấn đề phức tạp, yêu cầu người đánh giá phải am hiểu nhiều lĩnh vực, và phải có phương pháp đánh giá đúng đắn. Nó đòi hỏi phải đánh giá theo nhiều tiêu chí khác nhau về tự nhiên, kinh tế, xã hội, môi trường. Để giải quyết vấn đề này thì phương pháp phân tích đa chỉ tiêu là một trong những phương pháp thích hợp nhất, hệ thống thông tin địa lý (GIS) là công cụ hỗ trợ quyết định hiệu quả. GIS cho phép chúng ta phân tích, xử lý dữ liệu không gian, tính toán đến nhiều chỉ tiêu và tích hợp các lớp thông tin phục vụ cho việc ra quyết định về quy hoạch sử dụng đất, cũng như đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng QHSDĐ dựa trên việc tính toán các chỉ tiêu.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Xây dựng phương pháp đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng trong phương án QHSDĐ cấp huyện trên cơ sở ứng dụng GIS và phương pháp phân tích đa chỉ tiêu.
3. Nội dung nghiên cứu
- Nghiên cứu tổng quan về QHSDĐ và vấn đề đánh giá tính hợp lý về không gian của phương án QHSDĐ.
- Nghiên cứu quy trình ứng dụng GIS và phương pháp phân tích đa chỉ tiêu trong việc đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng trong phương án QHSDĐ cấp huyện.
- Ứng dụng quy trình trên để đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng trong phương án QHSDĐ của thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Từ đó đưa ra một số kiến nghị nhằm điều chỉnh phương án QHSDĐ cho hợp lý hơn.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu: các nguồn tài liệu thu thập được bao gồm giáo trình, sách tham khảo, báo chí, mạng Internet, các bài viết, báo cáo trong và ngoài nước, được nghiên cứu, phân tích, và tổng hợp các vấn đề liên quan đến đề tài.
- Phương pháp đánh giá định lượng để đưa ra những số liệu có tính khách quan cao phục vụ trợ giúp quyết định.
- Phương pháp phân tích đa chỉ tiêu để xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố và tổng hợp các chỉ tiêu đánh giá.
- Phương pháp phân tích không gian bằng GIS để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá tính hợp lý của phương án quy hoạch.
- Phương pháp chuyên gia để đánh giá vai trò của các yếu tố ảnh hưởng.
- Phương pháp thử nghiệm thực tế để kiểm chứng kết quả nghiên cứu.
3
5. Kết quả đạt được
- Quy trình ứng dụng GIS và phương pháp phân tích đa chỉ tiêu trong đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của một số đối tượng quy hoạch sử dụng đất: đất ở; đất cơ sở giáo dục và đào tạo; đất bãi thải, xử lý chất thải; đất khu công nghiệp; đất nghĩa trang, nghĩa địa; đất lâm nghiệp cùng với bộ chỉ tiêu đánh giá.
- Đưa ra đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng trong phương án QHSDĐ thị xã Phúc Yên giai đoạn 2010-2020 và một số kiến nghị điều chỉnh phương án QHSDĐ của thị xã.
6. Ý nghĩa của đề tài
- Ý nghĩa khoa học của đề tài là đã đưa ra được quy trình đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng trong phương án quy hoạch sử dụng đất trên cơ sở ứng dụng GIS và phương pháp phân tích đa chỉ tiêu.
- Ý nghĩa thực tiễn của đề tài là góp phần đánh giá tính hợp lý về phân bố không gian của các loại đất chính trong phương án QHSDĐ thị xã Phúc Yên đến năm 2020.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .1
Chương 1. QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT VÀ VẤN ĐỀ ĐÁNH GIÁ TÍNH HỢP LÝ
VỀ KHÔNG GIAN CỦA CÁC ĐỐI TƯỢNG TRONG PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH
SỬ DỤNG ĐẤT 4
1.1. Tổng quan về quy hoạch sử dụng đất .4
1.2. Vấn đề đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của các đối tượng trong
quy hoạch sử dụng đất .8
Chương 2. QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ TÍNH HỢP LÝ VỀ VỊ TRÍ KHÔNG GIAN
CỦA PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT BẰNG GIS VÀ PHƯƠNG
PHÁP PHÂN TÍCH ĐA CHỈ TIÊU 26
2.1. Khái niệm về GIS .26
2.2. Phương pháp phân tích đa chỉ tiêu 29
2.3. Quy trình đánh giá tính hợp lý về không gian của phương án quy hoạch
sử dụng đất .35
Chương 3 - THỬ NGHIỆM ĐÁNH GIÁ TÍNH HỢP LÝ VỀ VỊ TRÍ KHÔNG GIAN
CỦA PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT THỊ XÃ PHÚC YÊN,
TỈNH VĨNH PHÚC .41
3.1. Khái quát về khu vực nghiên cứu .41
3.2. Giới thiệu về phương án quy hoạch sử dụng đất của thị xã Phúc Yên
đến năm 2020 .48
3.3. Chuẩn bị dữ liệu đầu vào 51
3.4. Tính trọng số cho các chỉ tiêu .53
3.5. Phân loại và tính điểm các lớp đầu vào 67
3.6. Tạo raster giá trị hợp lý .78
3.7. Tính điểm cho phương án quy hoạch 79
3.8. Đánh giá tính hợp lý về vị trí không gian của phương án quy hoạch .81
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .92
TÀI LIỆU THAM KHẢO .94
PHỤ LỤC 97