Luận Văn Ứng dụng mô hình SWOT nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam tro

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) là nền tảng cho việc lưu chuyển tiền tệ của nền kinh tế, vì thế đã đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu cho sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Sau sự kiện Việt Nam gia nhập WTO, mang lại cho hoạt động của hệ thống ngân hàng Việt Nam nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn nếu như không có sự nỗ lực, cố gắng. Sự mở cửa hệ thống Ngân hàng với những quy định nới lỏng và một lộ trình giảm dần sự bảo hộ của Chính phủ đang và sẽ tạo điều kiện cho các ngân hàng nước ngoài tham gia, mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Họ có nhiều lợi thế hơn các Ngân hàng Việt Nam về vốn, công nghệ, trình độ quản lý và đặc biệt là cung ứng những sản phẩm dịch vụ ngân hàng quốc tế cùng với các sản phẩm dịch vụ nội địa hoàn hảo, mang tính cạnh tranh cao dựa vào đó thu hút thêm nhiều khách hàng lớn, mở rộng thị phần kinh doanh, tăng lợi nhuận. Tình hình này đặt ra cho các NHTMCP Việt Nam phải có chiến lược phát triển lâu dài để thích nghi với sự cạnh tranh gay gắt đó.
Hơn thế nữa, đất nước ta đã đạt được thành quả về kinh tế cũng như môi trường chính trị pháp luật ổn định, đã giúp cho môi trường kinh doanh tiền tệ ngày càng thông thoáng hơn. Cộng với việc, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có những chính sách trong cải cách các thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho các Ngân hàng cổ phần đáp ứng được những thách thức trong hội nhập kinh tế quốc tế. Chính vì vậy, việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTMCP Việt Nam thời kỳ quốc tế hóa là đặc biệt quan trọng để tồn tại và phát triển trở thành những ngân hàng đa năng, hiện đại. Đó cũng là lý do em quyết định chọn đề tài “Ứng dụng mô hình SWOT nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế” làm đề tài nghiên cứu của khóa luận tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của khối NHTMCP. Những vấn đề cơ bản về ma trận SWOT được sử dụng trong phân tích khả năng cạnh tranh như thế nào.
- Phân tích SWOT về môi trường cạnh tranh của NHTMCP, từ đó đánh giá năng lực cạnh tranh của các NHTMCP với các Ngân hàng khác.
- Vận dụng SWOT đưa ra các giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của NHTMCP cũng như các kiến nghị với NHNN và Chính phủ.
3. Đối tượng nghiên cứu
- Những lý luận cơ bản về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại cổ phần.
- Xu thế cạnh tranh của các NHTMCP và việc vận dụng SWOT vào phân tích năng lực cạnh tranh của khối NHTMCP.
- Giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống NHTMCP trong thời kỳ hậu WTO.
4. Phương pháp nghiên cứu
Khóa luận sử dụng 2 phương pháp nghiên cứu chính là:
- Phương pháp thống kê.
- Phương pháp phân tích – so sánh, tổng hợp.
5. Phạm vi nghiên cứu
Hoạt động của các NHTMCP từ năm 2007 - 2010
6. Kết cấu khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành 3 chương, bao gồm:
- Chương 1: Những vấn đề cơ bản về ứng dụng mô hình SWOT để phân tích năng lực cạnh tranh của NHTMCP Việt Nam.
- Chương 2: Vận dụng SWOT phân tích năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại cổ phần.
- Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTMCP Việt Nam.
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH SWOT ĐỂ PHÂN TÍCH NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM 3
1.1. Khái quát về năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại cổ phần 3
1.1.1. Khái niệm về cạnh tranh và các loại hình cạnh tranh .3
1.1.1.1. Khái niệm về cạnh tranh .3
1.1.1.2. Các loại hình cạnh tranh 3
1.1.2. Khái niệm về năng lực cạnh tranh của ngân hàng và những đặc trưng của cạnh tranh trong hoạt động ngân hàng .5
1.1.2.1. Khái niệm về năng lực cạnh tranh của ngân hàng .5
1.1.2.2. Những đặc trưng của cạnh tranh trong hoạt động ngân hàng 6
1.1.3. Các tiêu thức đánh giá năng lực cạnh tranh của một ngân hàng .8
1.1.3.1. Năng lực tài chính 8
1.1.3.2. Năng lực quản trị, điều hành ngân hàng .10
1.1.3.3. Chất lượng của tài sản có 10
1.1.3.4. Năng lực công nghệ và nhân lực .10
1.1.4. Nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các NHTMCP 11
1.1.4.1. Nhóm nhân tố khách quan 11
1.1.4.2. Nhóm nhân tố chủ quan 14
1.2. Hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần và vấn đề hội nhập quốc tế 15
1.2.1. Những cơ hội cho các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam 15
1.2.2. Những khó khăn cho ngành ngân hàng Việt Nam năm 2010 16
1.3. Lý luận về ma trận SWOT .17
1.3.1. Nguồn gốc phân tích mô hình SWOT 17
1.3.2. Vai trò và ý nghĩa của phân tích SWOT .18
1.4. Bài học kinh nghiệm trong nước và quốc tế 21
1.4.1. Kinh nghiệm của các ngân hàng trên thế giới 21
1.4.2. Kinh nghiệm từ ngân hàng trong nước 25
1.4.3. Bài học kinh nghiệm đối với hoạt động ngân hàng Việt Nam .26
CHƯƠNG 2: VẬN DỤNG SWOT PHÂN TÍCH NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN 31
2.1. Thực trạng năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam giai đoạn 2007 - 2010 31
2.1.1. Toàn cảnh phát triển hệ thống NHTMCP sau 3 năm gia nhập 31
2.2.2. Thực trạng môi trường cạnh tranh trong hoạt động NH Việt Nam .34
2.2. Mô hình SWOT phân tích môi trường cạnh tranh của hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam trong thời gian tới .39
2.2.1. Cơ hội (O - Opportunities) 39
2.2.2. Thách thức (T-Threats) .44
2.2.3. Điểm mạnh (S - Strength) 46
2.2.4. Điểm yếu (W-Weaknesses) 50
2.2.5. Chiến lược SWOT nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTMCP 53
2.3. Vận dụng mô hình SWOT phân tích khả năng cạnh tranh của NHTMCP Ngoại Thương Việt Nam_VCB 58
2.3.1. Đánh giá năng lực cạnh tranh của VCB từ mô hình SWOT .58
2.3.2. Chiến lược kinh doanh của VCB từ việc phân tích SWOT 62
2.4. Đánh giá năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại cổ phần 63
2.4.1. Những mặt đã đạt được của hệ thống NHTMCP Việt Nam 63
2.4.2. Những tồn tại của hệ thống NHTMCP 64
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM .66
3.1. Định hướng phát triển hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần 66
3.1.1. Những cam kết của Việt Nam với WTO trong lĩnh vực ngân hàng 66
3.1.1.1. Các cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ ngân hàng trong Biểu cam kết dịch vụ. 66
3.1.1.2. Các cam kết đa phương trong Báo cáo của Ban công tác- 67
3.1.1.3. Mục tiêu về nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống NHTMCP Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế. 67
3.1.2. Xu thế phát triển hệ thống NHTMCP Việt Nam sau 2010 68
3.2. Những bài toán đặt ra cho khối NHTMCP Việt Nam 70
3.3. Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng cổ phần 72
3.3.1. Giải pháp cạnh tranh bằng chất lượng .72
3.3.2. Cạnh tranh bằng giá cả 72
3.3.3. Cạnh tranh bằng hệ thống phân phối hiện đại .73
3.3.4. Cạnh tranh bằng cách phát triển dịch vụ ngân hàng hiện đại .75
3.3.5. Giải pháp cạnh tranh khác 76
3.4. Kiến nghị 77
3.4.1. Kiến nghị với NHNN và Chính Phủ .77
3.4.2. Kiến nghị với NHTMCP .79
KẾT LUẬN 81