Luận Văn ứng dụng gis hỗ trợ công tác quản lý chất thải rắn đô thị tại thành phố pleiku, gia lai

MỞ ĐẦU

Tính cấp thiết của đề tài.

Chất thải rắn (CTR) tồn tại đồng thời với sự sống của con người. Trước đây,

khi mà xã hội chưa phát triển thì lượng CTR không phải là vấn đề đáng kể. Tuy nhiên,

ngày nay khi xã hội phát triển, nhu cầu sống con người tăng cao thì lượng CTR phát

sinh ngày càng nhiều và đế́n mức đáng báo động. Dân cư tập trung đông vào khu vực

đô thị, cùng với nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật, sản phẩm ngày càng phong phú tạo

nên lượng rác thải đa dạng cả về lượng và chất.

Việc quản lý chất thải rắn (CTR) ở các đô thị của Việt Nam thực sự đã bùng nổ

và đang là mối quan tâm sâu sắc không chỉ các nhà môi trường. Trong trong suốt thập

kỷ qua công tác quản lý CTR ở Việt Nam đi từ con số 0 tới nay đã hình thành hệ thống

quản lý nhờ vào sự hoàn thiện về mặt pháp luật của nhà nước, hướng dẫn thi hành các

qui định, tới sự cưỡng chế thi hành và điều chính bằng các công cụ kinh tế. Dự án liên

quan tới CTR đã được xây dựng và thực hiện tại nhiều điểm nóng trong cả nước. Bộ

Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh thành cũng đã ban

hành nhiều hướng dẫn nhằm ngăn chặn sự gia tăng không kiểm soát của CTR, tăng

cường việc sử dụng lại rác thải và giảm thiểu ảnh hưởng xấu tới môi trường có hại và

giảm sự ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Để mà đạt được những mục đích cuối cùng cần thiết lập ra kế hoạch quản lý

CTR toàn diện hơn cũng như để cho chính sách quản lí CTR được thực thi có hiệu quả

hơn rất cần tập hợp dữ liệu và xây dựng những hệ thống thông tin trong việc quản lí

CTR.

Hiện nay tại Việt Nam đang hình thành một xã hội thông tin. Nhiều văn bản

pháp lý đang mở đường cho ứng dụng CNTT trong mọi lĩnh vực mà môi trường không

phải là ngoại lệ. Với quan điểm coi CNTT là chìa khoá để nâng cao hiệu quả quản lý

môi trường, đồng thời sẽ ứng dụng CNTT gắn chặt với bảo vệ môi trường và phát triển

bền vững, vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược ứng dụng và phát

triển CNTT tài nguyên và môi trường đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 tại

Quyết định 179/2004/QĐ-TTG, ký ngày 6/10/2004 vừa qua.

TP Pleiku là đô thị loại 3, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá và là đầu mối

giao thông quan trọng của tỉnh Gia Lai. Trong thời kỳ đổi mới, cùng với sự phát triển

kinh tế - xã hội của thành phố là những áp lực về ô nhiễm môi trường do nhiều loại

chất thải, trong đó chủ yếu là chất thải rắn gây ra. Hiện nay, công tác quản lý CTR ở

TP Pleiku vẫn chủ yếu dựa vào phương thức cũ. Cách quản lý không tập trung, xử lý

số liệu chậm, công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải tách rời nhau. Chưa có hệ

thống quản lý cơ sở dữ liệu tập trung, đặc biệt ứng dụng GIS trong quản lý CTR chưa

được thực hiện. Cách quản lý CTR như vậy hạn chế:

Việc tiến hành theo dõi, lưu trữ thông tin tiến hành riêng rẽ, chưa hệ thống.

Việc khai thác dữ liệu khó khăn, chưa được tự động hóa gây khó khăn cho

việc làm báo cáo.

Quản lý một khối lượng thông tin lớn, việc cập nhập, lưu trữ, truy xuất,

chia sẽ gặp nhiều khó khăn.

Bất lợi khi kết hợp giữa các ngành chức năng liên quan

Để giải quyết những bất cập trên TP Pleiku cần triển khai ứng dụng các giải

pháp công nghệ hiện đại trong đó có công nghệ hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong

công tác quản lý CTR đô thị. Các kết quả này hiện đang được nghiên cứu trong nhiều

đề tài khoa học các cấp. Đây cũng là mục tiêu mà tác giả Luận văn muốn hướng tới.

Từ đó tính cấp thiết của Luận văn này là:

-

Hiện nay công tác quản lý CTR đô thị của TP Pleiku chưa được tin học hóa. Nếu

để tình trạng này tiếp diễn chắc chắn sẽ làm giảm hiệu quả công tác bảo vệ môi

trường đô thị của TP Pleiku.

Nhiều địa phương đã ứng dụng GIS trong công tác quản lý và bảo vệ môi trường

rất thành công. GIS sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu nhận, lưu trữ, tìm kiếm,

trao đổi thông tin cũng như đưa ra một bức tranh tổng hợp trên cơ sở tích hợp

nhiều loại số liệu. Trong bối cảnh đó Pleiku cần thiết phải ứng dụng GIS theo xu

thế hội nhập.

-

Mục tiêu của Luận văn.

Mục tiêu lâu dài: Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý môi trường cho

thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai.

Mục tiêu trước mắt:

-

Xây dựng cơ sở dữ liệu môi trường liên quan tới công tác quản lý chất thải

rắn tại TP Pleiku, tỉnh Gia Lai.


Ứng dụng công nghệ ENVIM giúp công tác báo cáo, thống kê liên quan tới

CTR tại TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai.

Nội dung nghiên cứu.

Để đạt được mục tiêu đề ra, những nội dung cần thực hiện sau đây được đặt ra cho tác giả:

-

-

-

Thu thập dữ liệu bản đồ số TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai.

Thu thập tài liệu, số liệu liên quan tới các cơ quan quản lý CTR tại TP. Pleiku, tỉnh

Gia Lai. Cơ cấu tổ chức của cơ quan thu gom rác, về nhân sự,

Thu thập các dữ liệu về các vị trí gom rác, về cơ chế gom rác thải sinh hoạt cũng

như về các phương pháp, thời gian thu gom rác sinh hoạt tại các phường được lựa

chọn. Thu thập dữ liệu về các tuyến thu gom tại TP Pleiku.

Thu thập về cách xử lý rác: công nghệ, địa điểm,

Thu thập dữ liệu về lượng rác thu thập được, thay đổi thế nào theo tháng, quí,

năm,

Thu thập báo cáo hiện trạng môi trường của tỉnh Gia Lai nói chung và TP Pleiku

nói riêng trong các năm gần đây.

Ứng dụng phần mềm ENVIM cho thành phố Pleiku để hình thành công cụ trợ giúp

quản lý CTR trên địa bàn thành phố Pleiku.

Phương pháp nghiên cứu:


Phân tích tài liệu trong và ngoài nước liên quan tới đề tài

Phương pháp thống kê trong nghiên cứu môi trường

Công nghệ thông tin: ứng dụng GIS, hệ thống thông tin môi trường

Giới hạn phạm vi:


Về địa lý: Đề tài giới hạn phạm vi xem xét là nội thành TP Pleiku.

Về thời gian: Số liệu cập nhật tới năm 2006.

Về công nghệ: ứng dụng công nghệ GIS và CSDL, các phần mềm ENVIM.