Luận Văn Tuyển chọn, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học để phát triển năng lực tự học cho học sinh

PHẦN I: MỞ ĐẦU

I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Nhằm thực hiện mục tiêu chung của giáo dục nước nhà: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, ngành giáo dục luôn coi trọng việc đổi mới phương pháp dạy, phương pháp học trên cơ sở “Phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của người học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, làm chủ kiến thức tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay ”, “dạy cho con người biết cách học, học cách làm, học cách tổ chức các tri thức nhằm nâng cao hiệu quả hành động của mình”. Nhà trường THPT là nơi chuẩn bị những hành trang quan trọng để các em học sinh bước vào đời. Chính vì vậy việc đổi mới trên lại càng có ý nghĩa thiết thực giúp các em vừa lĩnh hội được hệ thống tri thức phổ thông, vừa cập nhật được những tri thức mới. Quan trọng hơn, việc đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng như trên còn giúp các em khi ra đời không còn bỡ ngỡ trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật.

Trong các môn học của bậc phổ thông, hóa học là một môn khoa học thực nghiệm. Trên con đường chiếm lĩnh tri thức về hóa học, người học sinh sẽ phát triển rất nhiều về năng lực nhận thức bởi kiến thức hóa học khá đa dạng và rộng . Để học tốt môn hóa học đòi hỏi phải có sự nỗ lực phấn đấu cả thầy và trò trong đó việc tuyển chọn, xây dựng và sử dụng bài tập hóa học, bài tập thực tiễn để hình thành năng lực tự học, tự kiểm tra đánh giá cho học sinh đóng vai trò hết sức quan trọng .

Với môn khoa học thực nghiệm như hóa học, bài tập hóa học, bài tập thực tiễn đặc biệt cần thiết giúp học sinh nắm rõ, hiểu rõ hơn gần gũi hơn với bản chất cuộc sống. Học sinh có thể giải thích được nhiều hiện tương trong cuộc sống bằng kiến thức hóa học. Đó là cơ hội tốt để các em vận dụng kiến thức một cách thiết thực, thực hiện tốt phương châm của người học: Học đi đôi với hành. Bài tập được tuyển chọn trên cơ sở liên quan mật thiết với kiến thức đã học, phù hợp với trình độ nhận thức, phát triển năng lực tư duy sáng tạo. Bài tập cần được xây dựng một cách có hệ thống, logic nhằm tạo điều kiện cho học sinh chiếm lĩnh tri thức . Sau khi tuyển chọn, xây dựng thì việc sử dụng bài tập là điều hết sức quan trọng. Bài tập phải được sử dụng đúng lúc, khai thác có chiều sâu, huy động tổng hợp nhiều kiến thức cần thiết. Học hóa học, bài tập hóa học, bài tập thực tiễn là nội dung không thể thiếu có vai trò quan trọng vì vậy mỗi một giáo viên phải đặt ra cho mình yêu cầu đó là phải tuyển chọn, xây dựng và sử dụng bài tập hóa học, bài tập thực tiễn như thế nào để từ đó giúp học sinh hình thành năng lực tự học, tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập của mình .Để hoàn thành một bài tập, để có lời giải cho một vấn đề cuộc sống, học sinh sẽ vận dụng nhiều kiến thức lí thuyết đã học có liên quan một cách linh hoạt . Quá trình này diễn ra thường xuyên giúp các em phát triển năng lực tự học .Các em không những học để biết mà còn học để làm . Những mẹo nhỏ nhưng đưa đến thành công lớn từng ngày một sẽ giàu lên trong trí nhớ các em .Các em có thể giải thích nhiều vấn đề trong thực tiễn cuộc sống một cách tự tin và khoa học. Thông qua việc tuyển chọn, xây dựng và sử dụng bài tập hóa học, bài tập thực tiễn của giáo viên, học sinh không chỉ phát triển năng lực tự học mà còn được hình thành và phát triển năng lực tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập của mình .Đến với bài tập, học sinh kiểm tra được kiến thức của chính bản thân mình:mình đã biết gì, mình có thể vận dụng kiến thức đã học đến đâu, vấn đề gì mình chưa rõ lắm. Kết quả học tập cũng được các em đánh giá thông qua kết quả của bài tập . Nói chung việc “tuyển chọn, xây dựng va sử dụng bài tập hóa học, bài tập thực tiễn ”là rất phù hợp với xu thế phát triển của môn hóa học nói riêng và các môn khác nói chung trong việc kiểm tra chất lượng dạy và học . Nó giúp học sinh phát triển nhiều mặt, nắm rõ bản chất vấn đề cuộc sống. Điều này nếu được quan tâm và sử dụng có hiệu quả sẽ góp phần rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dạy học.

Qua nhiều năm dạy học ở trường phổ thông, tôi nhận thấy hai chương Amin-Amino axit-Protein và chương Polime là hai chương chứa đựng nhiều kiến thức quan trọng và có ý nghĩa thực tế, thực tiễn. Hệ thống bài tập hóa học, bài tập thực tiễn liên quan đến hai chương kể trên cũng rất phong phú, đa dạng, hay và thu hút sự tìm tòi, khám phá của học sinh.

Nhận ra sự cần thiết trên bản thân tôi đã chọn cho mình đề tài “Tuyển chọn, xây dựng và sử dụng hệ thống bài tập hóa học để phát triển năng lực tự học cho học sinh thông qua dạy học chương III(Amin- Amino axit- Protein) và chương IV(Polime) lớp 12 ban Khoa học tự nhiên trường THPT ”