Thạc Sĩ Tuyển chọn một số giống sắn mới và nghiên cứu một số biện pháp thâm canh cho giống sắn tại Thái Nguy

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN . ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi
DANH MỤC CÁC BẢNG vii
DANH MỤC CÁC HÌNH ix
MỞ ĐẦU 1
1. Đặt vấn đề 1
2. Mục tiêu nghiên cứu 2
3. Yêu cầu nghiên cứu . 2
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. Tình hình sản xuất, tiêu thụ sắn trên thế giới và Việt Nam . 3
1.1.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ sắn trên thế giới 3
1.1.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ sắn ở Việt Nam 8
1.2. Tình hình nghiên cứu, chọn tạo giống sắn trên thế giới và Việt Nam . 12
1.2.1. Tình hình nghiên cứu giống sắn trên thế giới . 12
1.2.2. Tình hình nghiên cứu giống sắn ở Việt Nam 15
1.3. Tình hình nghiên cứu về một số biện pháp kỹ thuật thâm canh sắn ở
trên thế giới và trong nước có liên quan đến đề tài . 18
1.3.1. Tình hình nghiên cứu thời vụ trồng và thu hoạch sắn 18
1.3.2. Tình hình nghiên cứu mật độ và khoảng cách trồng sắn trên thế
giới và trong nước . 20
Chương 2. ƯƠ U 22
2.1. Đối tượng . 22
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu 22
2.3. Nội dung nghiên cứu 22
2.4. Phương pháp nghiên cứu 22
2.4.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm . 22
2.4.2. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi 25
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv
2.5. Phương pháp tính toán và xử lý số liệu 26
Chương 3. 28
3.1. Kết quả nghiên cứu của 5 giống sắn mới tham gia thí nghiệm tại
trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên năm 2013 28
3.1.1. Tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc mầm của 5 giống sắn 28
3.1.2. Tốc độ tăng trưởng chiều cao cây của 5 giống sắn . 29
3.1.3. Tốc độ ra lá của 5 giống sắn . 31
3.1.4. Tuổi thọ lá của 5 giống sắn . 32
3.1.5. Đặc điểm nông sinh học của 5 giống sắn . 34
3.1.6. Các yếu tố cấu thành năng suất, năng suất và chất lượng của 5
giống sắn . 38
3.1.7. Hoạch toán hiệu quả kinh tế của 5 giống sắn . 46
3.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng đến giống sắn mới
KM414 tại Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên năm 2013 - 2014 . 47
3.2.1. Ảnh hưởng của thời vụ trồng tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc
mầm của giống sắn KM414 . 47
3.2.2. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tốc độ tăng trưởng chiều cao
cây của giống sắn KM414 49
3.2.3. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tốc độ ra lá của giống sắn KM414 . 50
3.2.4. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tuổi thọ lá của giống sắn KM414 . 52
3.2.5. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến đặc điểm nông sinh học của
giống sắn KM414 53
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

v
3.2.6. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến năng suất, chất lượng và các
yếu tố cấu thành năng suất của giống sắn KM414 57
3.3. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ trồng đến giống sắn mới
KM414 tại Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên năm 2013 . 66
3.3.1. Ánh hưởng của mật độ trồng đến tỷ lệ mọc mầm và thời gian
mọc mầm của giống sắn KM414 66
3.3.2. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tốc độ tăng trưởng chiều cao
cây của giống sắn KM414 . 67
3.3.3. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tốc độ ra lá của giống sắn KM414 . 69
3.3.4. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tuổi thọ lá của giống sắn KM414 70
3.3.5. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến đặc điểm nông sinh học của
giống sắn KM414 71
3.3.6. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến năng suất, chất lượng và các
yếu tố cấu thành năng suất của giống sắn KM414 75
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ . 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO 86
PHỤ LỤC


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CIAT : Trung tâm Quốc tế Nông nghiệp Nhiệt đới
CTCRI : Viện Nghiên cứu Cây có củ
CATAS : Học Viện Cây trồng Nhiệt đới Nam Trung Quốc
FCRI : Viện Nghiên cứu Cây trồng Thái Lan
FAO : Tổ Chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc
FCRI : Viện Nghiên cứu Cây trồng Thái Lan
GSCRI : Viện Nghiên cứu Cây trồng Cận Nhiệt đới Quảng Tây Trung Quốc
IITA : Viện Quốc tế Nông nghiệp Nhiệt đới
IFPRI : Viện Nghiên cứu Chính sách lương thực thế giới
MARIF : Viện Nghiên cứu Cây Lương thực Marlang - Indonexia
TTDI : Viện Tinh bột Sắn Thái Lan
ĐHNLTN : Đại học Nông lâm Thái Nguyên
NLSH : Năng lượng sinh học
NSCT : Năng suất củ tươi
NSSVH : Năng suất sinh vật học
NSTL : Năng suất thân lá
NSCK : Năng suất củ khô
NSTB : Năng suất tinh bột
TLCK : Tỷ lệ chất khô
TLTB : Tỷ lệ tinh bột
HSTH : Hệ số thu hoạch
CTTN : Công thức thí nghiệm
TB : Trung bình
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Diện tích, năng suất và sản lượng sắn trên toàn thế giới giai
đoạn 2008 -2013 . 3
Bảng 1.2. Diện tích, năng suất, sản lượng sắn của những nước trồng
sắn chính trên thế giới năm 2012 4
Bảng 1.3. Tình hình xuất, nhập khẩu sắn khô toàn cầu giai đoạn
2008 - 2011 . 6
Bảng 1.4. Diện tích, năng suất và sản lượng sắn ở Việt Nam giai
đoạn 2000 - 2012 8
Bảng 1.5. Diễn biến diện tích, sản lượng sắn của các vùng trồng sắn
của Việt Nam từ năm 2000 - 2012 8
Bảng 1.6: Diện tích và năng suất của một số giống sắn đang sử dụng
ở Việt Nam 11
Bảng 3.1. Tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc mầm của 5 giống sắn
tham gia thí nghiệm . 28
Bảng 3.2. Tốc độ tăng trưởng chiều cao cây của 5 giống sắn tham gia
thí nghiệm 29
Bảng 3.3. Tốc độ ra lá của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm . 31
Bảng 3.4. Tuổi thọ lá của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm . 33
Bảng 3.5. Đặc điểm nông sinh học của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm 34
Bảng 3.6. Các yếu tố cấu thành năng suất của 5 giống sắn tham gia
thí nghiệm 38
Bảng 3.7. Năng suất của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm 40
Bảng 3.8. Chất lượng của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm 42
Bảng 3.9. Kết quả hoạch toán kinh tế của 5 giống sắn tham gia
thí nghiệm 46
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

viii
Bảng 3.10. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tỷ lệ mọc mầm và thời
gian mọc mầm của giống sắn KM414 47
Bảng 3.11. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tốc độ tăng trưởng chiều
cao cây của giống sắn KM414 49
Bảng 3.12. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tốc độ ra lá của giống
sắn KM414 . 50
Bảng 3.13. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tuổi thọ lá của giống
sắn KM414 . 52
Bảng 3.14. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến đặc điểm nông sinh học của
giống sắn KM414 tại trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên . 54
Bảng 3.15. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến các yếu tố cấu thành
năng suất của giống sắn KM414 57
Bảng 3.16. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến năng suất củ tươi, năng
suất thân lá, năng suất sinh vật học và hệ số thu hoạch của
giống sắn KM414 . 60
Bảng 3.17. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tỷ lệ chất khô, tỷ lệ
tinh bột, năng suất củ khô, năng suất tinh bột của giống
sắn KM414 63
Bảng 3.18. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tỷ lệ mọc mầm và thời
gian mọc mầm của giống sắn KM414 66
Bảng 3.19. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tốc độ tăng trưởng chiều
cao cây của giống sắn KM414 67
Bảng 3.20. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tốc độ ra lá của giống
sắn KM414 69
Bảng 3.21. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến tuổi thọ lá của giống
sắn KM414 70
Bảng 3.22. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến đặc điểm nông sinh học
của giống sắn KM414 . 71
Bảng 3.23. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến các yếu tố cấu thành
năng suất của giống sắn KM414 . 75
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ix
Bảng 3.24. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến năng suất của giống
sắn KM414 77
Bảng 3.25. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến chất lượng của giống
sắn KM414 80
DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1: Biểu đồ năng suất của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm 41
Hình 3.2: Biểu đồ tỷ lệ chất khô và tỷ lệ tinh bột của 5 giống sắn
tham gia thí nghiệm 44
Hình 3.3: Biểu đồ năng suất củ khô và năng suất tinh bột của 5 giống
sắn tham gia thí nghiệm . 46
Hình 3.4: Biểu đồ hoạch toán kinh tế của 5 giống sắn tham gia thí nghiệm 47
Hình 3.5: Biểu đồ ảnh hưởng của thời vụ trồng đến năng suất củ tươi, năng
suất thân lá và năng suất sinh vật học của giống sắn KM414 61
Hình 3.6: Biểu đồ ảnh hưởng của thời vụ trồng đến tỷ lệ chất khô, tỷ
lệ tinh bột của giống sắn KM414 . 64
Hình 3.7: Biểu đồ ảnh hưởng của thời vụ trồng đến năng suất củ khô,
năng suất tinh bột của giống sắn KM414 65
Hình 3.8: Biểu đồ ảnh hưởng của mật độ trồng đến năng suất của
giống sắn KM414 . 78
Hình 3.9: Biểu đồ ảnh hưởng của mật độ trồng đến tỷ lệ chất khô và tỷ
lệ tinh bột của giống sắn KM414 . 81
Hình 3.10: Biểu đồ ảnh hưởng của mật độ trồng đến năng suất củ khô
và năng suất tinh bột của giống sắn KM414 . 82
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1
MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn đề
Cây sắn (Manihot esculenta Crantz) là một trong những cây lương thực
dễ trồng, có khả năng thích ứng rộng, và trồng được trên những vùng đất
nghèo, không yêu cầu cao về điều kiện sinh thái, phân bón, chăm sóc. Nó
được trồng rộng rãi từ 30
0
Bắc đến 30
0
Nam và được trồng ở trên 100 nước
nhiệt đới thuộc ba châu lục lớn là châu Phi, châu Mỹ và châu Á (Phạm Văn
Biên và Hoàng Kim,1991)[1].
Sắn là cây lương thực rất quan trọng bởi có giá trị lớn trên nhiều mặt.
Sắn là nguồn lương thực đáng kể cho con người, hiện nay nhiều nước trên thế
giới đã sử dụng sắn và các sản phẩm chế biến từ sắn làm nguồn lương thực
chính, nhất là các nước ở châu Phi. Tinh bột sắn còn là một thành phần quan
trọng trong chế độ ăn của hơn một tỷ người trên thế giới. Sắn cũng là thức ăn
cho gia súc, gia cầm quan trọng tại nhiều nước trên thế giới, ngoài ra sắn còn
là hàng hóa xuất khẩu có giá trị để làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp
chế biến bột ngọt, bánh kẹo, mì ăn liền, ván ép, bao bì, màng phủ sinh học và
phụ gia dược phẩm Đặc biệt trong thời gian tới, sắn là nguyên liệu chính
cho công nghiệp chế biến nhiên liệu sinh học (ethanol).
Ở Việt Nam, sắn là cây lương thực quan trọng sau lúa và ngô. Năm
2012 diện tích sắn toàn quốc là 550,6 nghìn ha, năng suất bình quân 177,0
tạ/ha, sản lượng là 9745,5 nghìn tấn (FAOSTAT, 2013)[35]. Cả nước hiện
có hơn 60 nhà máy chế biến tinh bột sắn, trong đó có 41 nhà máy đã đi vào
hoạt động với tổng công suất 2,2 - 3,8 triệu tấn sắn củ tươi/năm. Tổng sản
lượng tinh bột sắn của Việt Nam hiện đạt 600 - 800 nghìn tấn, trong đó có
khoảng 70% dành cho xuất khẩu và 30% tiêu thụ trong nước (Trần Ngọc
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2
Ngoạn, 2007)[22].
Cây sắn ở Việt Nam ngày càng có nhu cầu cao trong công nghiệp chế
biến tinh bột, thức ăn gia súc, thực phẩm, dược liệu và trở thành cây hàng hóa
xuất khẩu của nhiều tỉnh, công nghiệp chế biến ngày càng đa dạng hóa sản
phẩm, đáp ứng nhu cầu của người dân ngày càng tốt hơn.
Để đáp ứng nguồn nguyên liệu hiện nay thì giống tốt cho năng suất cao,
chất lượng tốt và thích ứng rộng đồng thời áp dụng một số biện pháp kỹ thuật
như thời vụ, mật độ trồng thích hợp là rất quan trọng. Thí nghiệm tiến hành
nghiên cứu biện pháp kỹ thuật cho giống sắn KM414 vì kế thừa kết quả của
các nghiên cứu trước đó về giống sắn KM414 cho thấy đây là giống sắn có
tiềm năng cho năng suất và chất lượng tốt.
Chính vì vậy, các nhà khoa học trên thế giới và trong nước đang rất quan
tâm đến công tác chọn lọc và cải tạo giống sắn mới có năng suất cao, chất lượng
tốt nhằm đáp ứng nhu cầu hiện nay cũng như sau này. Xuất phát từ thực tế đó,
tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tuyển chọn một số giống sắn mới và nghiên
cứu một số biện pháp thâm canh cho giống sắn tại Thái Nguyên”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Thông qua nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng, phát triển năng suất và
chất lượng của các giống sắn tham gia nghiên cứu để chọn được 1 - 2 giống
sắn có triển vọng nhất nhằm tăng hiệu quả kinh tế cho người sản xuất.
- Nghiên cứu, xác định một số biện pháp kỹ thuật canh tác (thời vụ và
mật độ trồng) hợp lý đối với cây sắn để nâng cao năng suất, chất lượng và
tăng hiệu quả kinh tế cho người sản xuất.
3. Yêu cầu nghiên cứu
- Xác định được giống sắn mới có đặc điểm sinh trưởng, phát triển
tốt, các yếu tố cấu thành năng suất, năng suất và chất lượng cao phục vụ
cho sản xuất.
- Xác định được mật độ trồng hợp lý nhất đạt năng suất và chất lượng
cao cho giống sắn mới KM414.