Sách Truyền Kì Mạn Lục-Nguyễn Dữ

Truyền kỳ mạn lục (Sao chép tản mạn những truyện lạ), là tác phẩm duy nhất của danh sĩ Nguyễn Dữ, sống vào khoảng thế kỷ 16 tại Việt Nam. Đây là tác phẩm được Hà Thiện Hán viết lời Tựa, Nguyễn Bỉnh Khiêm (thầy dạy tác giả) phủ chính, Nguyễn Thế Nghi [1], dịch ra chữ Nôm, và đã được Tiến sĩ Vũ Khâm Lân (1702-?), đánh giá là một "thiên cổ kỳ bút". Ngay từ khi tác phẩm mới hoàn thành đã được đón nhận. Về sau nhiều học giả tên tuổi như: Lê Quý Đôn, Bùi Huy Bích, Phan Huy Chú, Bùi Kỷ, Trần Văn Giáp, Trần Ích Nguyên (Đài Loan) .đều có ghi chép về Nguyễn Dữ và định giá tác phẩm này.



Tác phẩm gồm 20 truyện, viết bằng chữ Hán, theo thể loại tản văn, xen lẫn biền văn và thơ ca, cuối mỗi truyện có lời bình của tác giả hoặc của một người có cùng quan điểm của tác giả. Hầu hết các truyện xảy ra ở đời Lý, đời Trần, đời Hồ hoặc đời Lê sơ từ Nghệ An trở ra Bắc. Lấy tên sách là Truyền kỳ mạn lục, hình như Nguyễn Dữ muốn thể hiện thái độ khiêm tốn của một người chỉ ghi chép truyện cũ. Tuy nhiên, cũng theo Bùi Duy Tân, căn cứ vào tính chất của các truyện thì thấy Truyền kỳ mạn lục không phải là một công trình sưu tập như Lĩnh Nam chích quái, Thiên Nam vân lục . mà là một sáng tác văn học với ý nghĩa đầy đủ của từ này. Đó là một tập truyện phóng tác, đánh dấu bước phát triển quan trọng của thể loại tự sự hình tượng trong văn học chữ Hán.


Hai mươi truyện trong Truyền kỳ mạn lục bao gồm:

* Câu chuyện ở đền Hạng vương (Hạng vương từ ký)

* Chuyện người nghĩa phụ ở Khoái Châu (Khoái Châu nghĩa phụ truyện)

* Chuyện cây gạo (Mộc miên thụ truyện)

* Chuyện gã trà đồng giáng sinh (Trà đồng giáng đản lục)

* Chuyện kỳ ngộ ở trại Tây (Tây viên kỳ ngộ ký)

* Chuyện đối tụng ở Long cung (Long đình đối tụng lục)

* Chuyện nghiệp oan của Đào Thị (Đào Thị nghiệp oan ký)

* Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Tản Viên từ phán sự lục)

* Chuyện Từ Thức lấy vợ tiên (Từ Thức tiên hôn lục)

* Chuyện Phạm Tử Hư lên chơi thiên tào (Phạm Tử Hư du thiên tào lục)

* Chuyện yêu quái ở Xương Giang (Xương Giang yêu quái lục)

* Chuyện đối đáp của người tiều phu ở núi Na (Na sơn tiều đối lục)

* Chuyện cái chùa hoang ở huyện Đông Triều (Đông Triều phế tự lục)

* Chuyện nàng Thúy Tiêu (Thúy Tiêu truyện)

* Chuyện bữa tiệc đêm ở Đà Giang (Đà Giang dạ ẩm ký)

* Chuyện người con gái Nam Xương (Nam Xương nữ tử lục)

* Chuyện Lý tướng quân (Lý tướng quân truyện)

* Chuyện Lệ Nương (Lệ Nương truyện)

* Cuộc nói chuyện thơ ở Kim Hoa (Kim Hoa thi thoại ký)

* Chuyện tướng Dạ Xoa (Dạ Xoa bộ soái lục)