Chuyên Đề Trung quốc gia nhập WTO và ảnh hưởng đến hoạt động ngoại thương của Việt Nam

?Trung quốc gia nhập WTO

và ảnh hưởng đến
hoạt động ngoại thương
của Việt Nam




?Phần mở đầu

I- Tính cấp thiết của đề tài:
Thực tiễn những ảnh hưởng của việc Trung Quốc gia nhập WTO thể
hiện rõ nét từ khi nước này chính thức gia nhập, nó ảnh hưởng đầu tiên đến
mức thuế thấp hơn và xoá bỏ các rào cản thương mại phi thuế quan mà hàng
hoá xuất khẩu của Trung Quốc phải chịu, tiếp đó là tâm lí của các nhà nhập
khẩu nước ngoài, đến các yếu tố làm giảm chi phí, dẫn đến sức cạnh tranh
được nâng cao so với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, cũng từ năm
2001, tổng mức lưu chuyển ngoại thương của Việt Nam cũng tăng mạnh. Có
thể giải thích bởi 2 lí do: một là hoạt động ngoại thương song phương Việt
Nam - Trung Quốc tăng lên. Trung Quốc là một trong những đối tác ngoại
thương quan trọng của nước ta. Nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng mạnh
dẫn đến hoạt động xuất nhập khẩu giữa hai nước có những dấu hiệu tốt lên.
Hai là, cùng với việc gia nhập WTO, Trung Quốc tham gia rộng hơn và sâu
hơn vào phân công lao động quốc tế, một số mặt hàng Trung Quốc không có
lợi thế cạnh tranh so sánh, sẽ được hạn chế, ví dụ như một số mặt hàng nông
sản, khoáng sản.
Thể hiện của những tác động trên là từ sau năm 2001, tổng mức lưu
chuyển ngoại thương của nhập siêu của Việt Nam ngày càng tăng nhanh và
mạnh. Đến năm 2003, tổng mức lưu chuyển ngoại thương là 45.4 tỉ USD so
với 35.5 tỉ USD năm 2002, tăng 24.6% so với năm 2002 (tốc độ tăng của
năm 2002 so với năm 2001 là 16.7%). Bên cạnh đó, nhập khẩu tăng mạnh
hơn (27.8%) xuất khẩu (20.6%) là nguyên nhân tăng mức nhập siêu năm
2003 tới 5.1 tỉ (25.3%), cao nhất từ trước tới thời điểm đó1.
Vậy cơ sở của những tác động đó là gì? Những tác động đó như thế
nào? Đánh giá những tác động cụ thể ra sao? Hoạt động ngoại thương của
Việt Nam có thể sẽ diễn biến như thế nào? Và một số kiến nghị, giải pháp sẽ
được trình bày dưới đây.
Do thời gian nghiên cứu có hạn, khâu thu thập số liệu có nhiều khó
khăn, bài làm còn nhiều thiếu sót, mong thày cô, bạn đọc thông cảm và góp
ý, chỉ dẫn. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn.
1 Xuất nhập khẩu hàng hoá - Nhà xuất bản Thống kê - 2005


II- Đối tượng nghiên cứu:
? Tình hình phát triền kinh tế -xã hội Trung Quốc và Việt Nam
nói chung.
? Hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam và Trung Quốc trên
các thị trường chung: Mỹ, EU và Nhật Bản trên bốn mặt hàng
chủ yếu: dệt may, da giầy, hàng thủ công mỹ nghệ và các sản
phẩm điện tử.
? Hoạt động thương mại hai chiều giữa Việt Nam- Trung Quốc.
? Các hiệp định thương mại song phương BTAvà các quy định của
WTO.
III- Mục tiêu nghiên cứu:
Nghiên cứu cơ chế, phạm vi, mức độ tác động của sự kiện Trung Quốc
gia nhập WTO đến hoạt động ngoại thương của Việt Nam và tìm ra những
giải pháp thực tiễn trước mắt và lâu dài để hạn chế các nguy cơ xấu và phát
triển, tận dụng các cơ hội cho ngoại thương Việt Nam trước tác động của sự
kiện này.
IV- Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài được nghiên cứu dựa trên phương pháp phân tích các số liệu,
tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn để có được đánh giá khách quan, chính
xác về tình hình thực tế; kết hợp vận dụng các lý thuyết kinh tế, đưa ra các
dự đoán diễn biến kinh tế trong tương lai để bình luận và giải quyết vấn đề.
V- Phạm vi nghiên cứu:
Công trình nghiên cứu của chúng tôi nghiên cứu trên phạm vi tổng thể
hoạt động ngoại thương của Việt Nam dưới tác động của việc Trung Quốc
gia nhập WTO chứ không đi chi tiết vào các ngành cụ thể :
Về mặt thời gian, các số liệu và thông tin, đánh giá đều được tính
từ cuộc cải cách và mở cửa kinh tế của Trung Quốc vào năm 1978 cho đến
nay, chủ yếu từ khi Trung Quốc gia nhập WTO, cuối năm 2001, và từ đầu
năm 2005, khi Trung Quốc chính thức được hưởng những ưu đãi thương mại
của WTO.



VI- Kết quả nghiên cứu dự kiến:
Phân tích, lý giải tầm quan trọng và cơ chế tác động của sự kiện
Trung Quốc gia nhập WTO đối với hoạt động ngoại thương của Việt
Nam.
Nghiên cứu tác động của sự kiện này đối với hoạt động mậu dịch
song phương giữa hai nước Việt Nam- Trung Quốc và với hoạt động
xuất khẩu một số mặt hàng giống nhau: dệt may, da giầy, thủ công mỹ
nghệ, sản phẩm điện tử, trên các thị trường chung : Mỹ, EU và Nhật
Bản.
Tìm ra các giải pháp mang tính thực tiễn ở tầm vĩ mô, cho chính
phủ và nhà nước, cũng như ở tầm vi mô cho các doanh nghiệp để có thể
phát triển hơn nữa hoạt động ngoại thương của Việt Nam trước mắt và
lâu dài, trong quan hệ kinh tế đối ngoại với Trung Quốc cũng như trên
thị trường thế giới.