Tài liệu Trung quốc cổ đại

TRUNG QUỐC CỔ ĐẠI


I. Địa lý và cư dân.

Trung Quốc là một nước lớn ở Đông Á. Trên lãnh thổ Trung Quốc có hai dòng sông lớn chảy qua, đó là sông Hoàng Hà (dài 5464 Km) ở phía Bắc và Trường Giang (dài 6300 Km) ở phía Nam.

Khi mới thành lập nước vào khoảng thế kỷ thứ XXI TCN địa bàn của Trung Quốc chỉ mới là một vùng nhỏ ở trung lưu lưu vực Hoàng Hà. Từ đó, lãnh thổ Trung Quốc được mở rộng dần nhưng đến thế kỷ III TCN tức là đến cuối thời cổ đại, cương giới phía Bắc của Trung Quốc chưa vượt qúa dãy Vạn lý trường thành ngày nay, phía Tây mới đến đông Nam tỉnh Cam Túc và phía Nam chỉ bao gồm một dãy đất nằm dọc theo hữu ngạn Trường Giang mà thôi
Trung Quốc là một trong những nơi từ sớm đã có loài người cư trú. Về mặt chủng tộc, cư dân ở lưu vực Hoàng Hà thuộc giống Mông Cổ, đến thời Xuân Thu được gọi là Hoa Hạ, nói tắt là Hoa hoặc Hạ. Đó là tiền thân của dân tộc Hán sau này. Còn cư dân ở phía Nam Trường Giang thì khác hẳn cư dân vùng Hoàng Hà về ngôn ngữ và phong tục tập quán, ví dụ cư dân các nước Ngô, Việt có tục cắt tóc, xăm mình, đi chân đất. Đến thời Xuân Thu, các tộc này bị Hoa Hạ đồng hoá.


II. Các triều đại Hạ, Thương, Chu.

1. Hạ, Thương và Tây Chu.

a. Vài nét về xã hội nguyên thủy.

Trung Quốc đã trải qua xã hội nguyên thủy. Hiện nay rất nhiều nơi trên lãnh thổ Trung Quốc đã phát hiện được nhiều di chỉ thuộc thời kỳ đồ đá cũ, đồ đá giữa và đồ đá mới.

Bên cạnh các hiện vật khảo cổ học, các thư tịch Trung Quốc cũng ghi chép nhiều truyền thuyết về thời kỳ nguyên thủy.

Theo truyền thuyết, đến thiên kỷ III TCN, ở lưu vực Hoàng Hà có nhiều bộ lạc cư trú. Thủ lĩnh nổi tiếng nhất của các bộ lạc đó là Hoàng đế. Nhân vật này được coi là thủy tổ của người Trung Quốc.

Đến cuối thiên kỷ III TCN, các hậu duệ của hoàng đế là Đường Nghiêu, Ngu Thuấn, Hạ Vũ nối tiếp nhau làm thủ lĩnh. Nghiêu và Thuấn là hai thủ lĩnh của liên minh bộ lạc, nhưng về sau hai ông được coi là hai vị Hoàng Đế tốt nhất trong lịch sử Trung Quốc.

b. Triều Hạ. (khoảng thế kỷ XXI – XVII TCN)

Sau khi Hạ Vũ chết, con của ông là Khải được cử lên thay. Sự kiện đó đánh dấu chế độ bầu thủ lĩnh của xã hội nguyên thủy chấm dứt, Trung Quốc bắt đầu chuyển sang xã hội có nhà nước. Tuy Khải là ông vua đầu tiên nhưng ông Vũ được suy tôn là người sáng lập triều Hạ, vương triều đầu tiên của Trung Quốc.

Tuy đã bước sang xã hội có nhà nước, nhưng tình hình mọi mặt của triều Hạ còn rất thấp. Thời Hạ người Trung Quốc chỉ mới sử dụng đồng đỏ, chử viết cũng chưa có.

Trải qua bốn thế kỷ, đến đời vua Kiệt, bạo chúa nổi tiếng đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc, mâu thuẫn trong xã hội rất gay gắt. Nhân tình hình ấy, nước Thương mới thành lập ở hạ lưu Hoàng Hà đã tấn công và tiêu diệt Hạ.

c. Triều Thương. (khoảng thế kỷ XVI – XI TCN).

Triều Thương do ông Thang thành lập. Nhân khi triều Hạ suy yếu, Thang đem quân đánh hạ. Vua Kiệt chạy xuống phía Nam, Triều Hạ diệt vong, triều Thương làm chủ được một địa bàn rộng lớn ở Trung và hạ lưu Hoàng Hà. Sau khi thành lập, để tránh nước lụt, triều Thương đã phải dời đô nhiều lần. Đến cháu 10 đời của ông Thang là Bàn Canh thì dời kinh đô đến đất Ân, Vì vậy triều Thương còn được gọi là triều Ân.

Thời Thương, xã hội Trung quốc đã có một bước phát triển rõ rệt về mọi mặt. Bắt đầu từ thời kỳ này, người Trung Quốc mới biết sử dụng đồng thau. Ngày nay đã phát hiện được hàng vạn đồ đồng thau được chế tác với trình độ nghệ thật rất cao của đời Thương.

Bắt đầu từ đời Thương, chữ viết đã ra đời. Chữ viết đời Thương được khắc trên mai và yếm rùa hoặc xương thú nên được gọi là chữ “giáp cốt”, đó là một loại chữ tượng hình. Chữ giáp cốt chính là cơ sở đầu tiên của chữ Trung Quốc ngày nay.

Đến cuối triều Thương, các vua thường dâm loạn bạo ngược, trong đó đặc biệt nhất là vua Trụ, một bạo chúa nổi tiếng trong lịch sử Trung Quốc. Trụ bóc lột thậm tệ nhân dân trong nước để ăn chơi xa xỉ, lại còn luôn luôn gây chiến tranh với các bộ lạc xung quanh làm cho nhân dân càng thêm khốn khổ. Nhân tình hình ấy, nước Chu mới thành lập ở phía Tây đem quân tấn công và tiêu diệt nước Thương.