Tài liệu Trung hoa kim cổ nhân

Lý Thái Bạch

Tại huyện Châu Cẩm tỉnh Tứ Xuyên, đời vua Huyền Tôn nhà Đường có một người đàn
bà nằm mộng thấy sao Trường Canh sa vào mình, thọ thai sanh đặng một đứa con trai
giòng họ Lý. Vì sao Trường Canh có tên là Thái Bạch, cho nên bà đặt tên con bà là Lý
Bạch, hiệu là Thái Bạch.
Lý Bạch mới lên mười tuổi mà dung nhan phong nhã, cốt cách phi phàm, lại có tinh
thông thư sử, xuất khẩu thành thơ, ai ai đều cho Lý Bạch là một vì tiên giáng thế. Do đó
mọi người gọi Lý Bạch là Là Trích Tiên ; và Lý Bạch cũng tự đặt cho mình biệt hiệu là
Thanh Tiên cư sĩ.
Con người đã vậy, thích gì đến công danh phú quý, Lý Bạch trọn đời ngâm thơ, uống
rượu, du ngoạn khắp nơi, nghe chỗ nào có rượu ngon thì lần tới.
Tại Hồ Châu, quận Ô Tình đồn có rượu rất ngon, Lý Bạch chẳng quản đường xa ngàn
dặm, lần tới, lên lầu gọi rượu đến uống say mèm.
Lúc đó, Tư mã Hồ Châu tên Già Diệp đi qua, nghe trên lầu có giọng ngâm thơ sang
aảng, bèn cho người dò hỏi xem ai ?
Lý Bạch đáp lại bằng 4 câu thơ như vầy :
Thanh Tiên cư sĩ trích tiên nhân, Tửu tứ đào danh tam thập xuân Hồ Châu Tư Mã hà tu
vấn . ?
Kim túc như lai thị hậu thân Nghĩa là :
Thanh Tiên cư sĩ ấy người tiên, Với tuổi ba mươi rượu lại ghiền.
Tư Mã Hồ Châu sao khéo hỏi .?
Hậu thân kim túc chớ nên phiền. Tư Mã Hồ Châu nghe mấy câu thơ giật mình hỏi :
— A ! Té ra là Lý Bạch người đất Thục mà tôi không biết xin túc hạ hỉ xả cho.
Nói xong Hồ Châu mời Lý Bạch về công đường đã đằng mười ngày thơ rượu rất hậu.
Hồ Châu Tư Mã hỏi :
— Túc hạ là người có tài cao học rộng, dễ mà đoạt lấy đai vàng mũ bạc, tại sao túc hạ
không đến trường an mà ứng thi ?
Nét mặt thản nhiên, Lý Bạch đáp :
— Cuộc thế đang hỗn loạn, chạy theo tiền tài xua nịnh, kẻ nào có tiền lo lót thì được đỗ
cao. Chính con mắt đệ thấy thế nên đệ đành ngao du đây đó, uống rượu ngâm thơ, để
tránh cái bực mình khi thấy bọn khảo quan dốt nát, tự cho mình là thần thánh, nhai đi
nhai lại vài phuông sáo ngàn đời của cổ nhân. Họ nằm trong một đáy giếng mà họ
những tưởng họ đang ở trong bể cả. Nực cười thay !
Tiếc vì tài năng quán thế mà không có chỗ dùng nên Tư Mã Hồ Châu tỏ lời an ủi :
— Danh tiếng của túc hạ lâu nay đã lừng lẫy, nếu túc hạ chịu xuống Trường an thì lo gì
không có người tiến cử.
Cảm động trước tấm thịnh tình của Tư Mã Hồ Châu, Lý Bạch nghe theo, lên đường về
Trường an ứng thí.
Khi về đến Trường an, Lý Bạch vào cung Tử Cục để du ngoạn lại gặp được Hạ Tri
Chương đang giữ chức Hàn Lâm tại Triều.