Luận Văn Tranh chấp về hàng dệt may trong WTO và một số gợi ý cho Việt Nam

Tranh chấp về hàng dệt may trong WTO và một số gợi ý cho Việt Nam








Tóm tắt. Dệt may là một ngành hàng quan trọng của Việt Nam trong việc giải quyết công ăn việc làm và tạo thu nhập cho người dân, song mặt hàng này lại chịu sự cạnh tranh rất lớn và thường xảy ra tranh chấp. Do vậy, nghiên cứu các tranh chấp về hàng dệt may trong WTO và đưa ra các khuyến nghị cho Việt Nam là hết sức cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước nguy cơ bị kiện bán phá giá hàng dệt may và cũng đang chịu tác động của việc bán phá giá hàng dệt may của Trung Quốc vào thị trường nội địa. Bài viết tổng kết về các tranh chấp xảy ra trong WTO về hàng dệt may và trên cơ sở đó đưa ra một số khuyến nghị cho Việt Nam như: chủ động khởi kiện nếu thấy hàng dệt may bị bán phá giá trên thị trường nội địa, tích cực theo kiện, giải quyết tranh chấp không thông qua Ban Hội thẩm và Cơ quan Phúc thẩm; nghiêm chỉnh thực hiện các phán quyết của Cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO.







1. Tranh chấp về hàng dệt may trong WTO


Tính đến ngày 30/12/2008, theo số liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) thì có 390 vụ tranh chấp thương mại khác nhau diễn ra tại WTO. Các vụ tranh chấp này có liên quan đến nhiều lĩnh vực trong đó chủ yếu tập trung vào các vấn đề và mặt hàng như: các biện pháp chống bán phá giá; tự vệ; thép; các sản phẩm nông nghiệp; TRIPs; các biện pháp đối kháng; dệt may; các biện pháp nhập khẩu; xe ô tô; bằng phát minh (xem biểu đồ 1).
Trong các vấn đề và lĩnh vực tranh chấp tại WTO, thì dệt may là một lĩnh vực xảy ra nhiều tranh chấp (đứng thứ 7 trong số các vấn đề tranh chấp) và là mặt hàng có nhiều tranh chấp nhất (chỉ đứng sau mặt hàng thép và các sản
























































phẩm nông nghiệp). Tính đến ngày 30/12/2008, đã có 19 vụ tranh chấp liên quan đến hàng dệt may (xem bảng 1).
Các tranh chấp về dệt may trong WTO xảy ra nhiều nhất là giữa nhóm các nước phát triển và các nước đang phát triển (10 vụ), tiếp đến là giữa các nước đang phát triển với nhau (6 vụ) và cuối cùng là giữa các nước phát triển (3 vụ). Trong đó, Mỹ là nước bị kiện nhiều nhất (7 vụ) và Ấn Độ là nước đi khởi kiện nhiều nhất (6 vụ) (xem biểu đồ 2).
Bên cạnh đó, các tranh chấp về hàng dệt may chủ yếu diễn ra đối với các sản phẩm như: dệt may và các sản phẩm trang trí trên quần áo (5 vụ), vải cotton (5 vụ), dệt may và các sản phẩm dệt (4 vụ). Ngoài ra, còn có một số vụ liên quan đến các sản phẩm cụ thể như: áo sơ mi, áo khoác len, chăn, ga trải giường, đồ đi ở chân (tất), đồ lót, sợi cotton trải

194

N.T.V. Hà / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Kinh tế và Kinh doanh 25 (2009) 193-200






Các vụ tranh chấp về dệt may chủ yếu liên quan tới các biện pháp như: các biện pháp ảnh hưởng đến nhập khẩu (5 vụ), chống phá giá (3 vụ), tự vệ (3 vụ), hạn chế nhập khẩu (4 vụ), đo lường (2 vụ). Ngoài ra, còn có tranh chấp liên quan đến việc nhập khẩu theo kế hoạch tín dụng, quy tắc xuất xứ
Các vụ tranh chấp này đều được tiến hành đúng theo các giai đoạn mà WTO đề ra. Trong đó, có 4 vụ đã đạt được thỏa thuận đa phương theo

điều 3.6 của DSU(1) (Thỏa thuận ghi nhận về các quy tắc và thủ tục điều chỉnh việc giải quyết tranh chấp), 4 vụ đã được giải quyết sau giai đoạn tham vấn (không có báo cáo của Ban Hội thẩm và Cơ quan Phúc thẩm); 7 vụ được giải quyết sau khi có phán quyết của Ban Hội thẩm và Cơ quan Phúc thẩm (trong đó có duy nhất một vụ là còn tranh chấp sau khi có phán quyết của Cơ quan Phúc thẩm); 4 vụ còn lại đã bị lắng xuống, không tiếp tục tranh chấp nữa (xem biểu đồ 3).