Luận Văn Tổ chức và xây dựng bài giảng cho chương trình đào tạo từ xa

TÊN ĐỀ TÀI: Tổ chức và xây dựng bài giảng cho chương trình đào tạo từ xa
Information
[TABLE]
[TR]
[TD="width: 5%"][/TD]
[TD="width: 90%"]Lời mở đầu

Trải qua rất nhiều năm nay, phương thức quản lý đào tạo theo kiểu truyền thống cho thấy sự đóng góp không thể chối cãi trong việc cải thiện chất lượng giảng dạy và học tập. Tuy nhiên, cùng với xu hướng phát triển của công nghệ thông tin và các phương tiện truyền thống, chính phương thức đó cũng bộc lộ một số yếu kém ảnh hưởng đến việc truyền đạt và tiếp thu nội dung kiến thức, trong đó có thể kể đến việc quản lý hồ sơ không đạt hiệu quả cao, nội dung các giáo trình, sách giáo khoa thường khó có thể cập nhật kịp thời, hình thức bài giảng không tạo nên được sự hứng thú học tập cho học viên, việc tra cứu tại chỗ các tài liệu tham khảo rất hạn chế và mất nhiều thời gian, Điều đó mang lại hiệu quả học tập không cao mà chi phí cho đào tạo và học tập lại lớn, dẫn đến sự lãng phí không nhỏ cả về thời gian, tiền bạc.

Nhận thức được những vấn đề trên, công tác giáo dục đào tạo đã có nhiều thay đổi, cải tiến với các hình thức học tập mới khắc phục những nhược điểm của phương pháp học tập truyền thống. eLearning, được hiểu là học tập điện tử, đào tạo trực tuyến, với sự trợ giúp của các công nghệ mới nhất trong lĩnh vực công nghệ thông tin, là hình thức học tập hứa hẹn sẽ khắc phục tốt những nhược điểm của phương pháp học tập truyền thống. eLearning đã được thử nghiệm và bước đầu hoàn chỉnh ở nhiều nơi trên thế giới.

Khóa luận “Tổ chức và xây dựng cho chương trình đào tạo từ xa” đúng như tên gọi của nó, sẽ tạo ra một công cụ cho phép giáo viên soạn thảo bài giảng và thể hiện những bài giảng này thông qua giao diện web dựa trên mã nguồn mở JAXE để tạo công cụ cho giảng viên soạn bài, hệ thống cơ sở dữ liệu học tập XML được xây dựng theo chuẩn SCORM, và được đóng gói bởi Reload Editor để trở thành các gói SCOs, có khả năng tái sử dụng, tích hợp trên các hệ thống quản lý học tập Moodle.

Ö Đây là mục đích chính cần đạt được trong khóa luận

Khóa luận “Tổ chức và xây dựng cho chương trình đào tạo từ xa” bao gồm các nội dung sau:

Phần 1: Nghiên cứu khảo sát một số cơ sở lý thuyết

ã Chương 1. Tổng quan: Đặt vấn đề, tình hình phát triển eLearning trên thếgiới và ở Việt Nam. Mục tiêu của luận văn.

ã Chương 2. eLearning: Chương này sẽ giới thiệu về những kiến thức, thông tin cơ bản của hệ thống eLearning bằng cách trình bày định nghĩa về eLearning, các thành phần cơ bản của eLearning và một số vấn đề quan trọng liên quan đến các thành phần của hệ thống eLearning.

ã Chương 3. Learning Object (LO) và SCORM: Chương này sẽ trình bày về LO, chuẩn SCORM, cách đóng gói LOs thành các SCOs. Ví dụ thực nghiệm cách đóng gói này với công cụ đóng gói Reload Editor.

ã Chương 4. LMS và Moodle: Trình bày về hệ thống Quản lý đào tạo và ví dụthực nghiệm trên hệ thống quản lý học tập Moodle.

Phần 2: Thực nghiệm:

ã Chương 1. Giáo trình trực tuyến: trình bày một số khái niệm liên quan đến giáo trình trực tuyến, mô tả cấu trúc của giáo trình trực tuyến và hướng dẫn quy trình thực hiện một giáo trình trực tuyến trên cơ sở lý thuyết.

ã Chương 2: Thiết kế công cụ biên soạn giáo trình trực tuyến: giới thiệu về mã nguồn mở JAXE, mô tả cấu trúc giáo trình trực tuyến trong công cụ biên soạn JAXE qua tập tin G3T.xsd. Cách trình bày thể hiện một giáo trình trên web.

ã Chương 3: Tổng kết: bao gồm các đánh giá về phần tìm hiểu và phần thực nghiệm. Hướng phát triển.

Mục lục

Lời cảm ơn 5

Lời mở đầu 6

Mục lục .8

Danh sách các hình 12

Danh sách các bảng .13

PHẦN 1. NGHIÊN CỨU KHẢO SÁT MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ THUYẾT 14

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN 14

1.1. Đặt vấn đề 14

1.2. Tình hình phát triển eLearning: . 14

1.2.1. Trên thế giới: 14

1.2.2. Ở Việt Nam: 15

1.3. Mục tiêu của luận văn: 16

1.3.1. Phần nghiên cứu khảo sát một số cơ sở lý thuyết: 16

1.3.2. Phần thực nghiệm: 16

1.3.3. Đóng góp của luận văn 17

CHƯƠNG 2. ELEARNING . 18

2.1. Định nghĩa eLearning 18

2.2. Kiến trúc hệ thống eLearning: . 18

2.3. Đánh giá ưu điểm – khuyết điểm của eLearning 19

2.3.1. Ưu điểm: 19

2.3.2. Khuyết điểm: 20

2.4. So sánh giữa các phương pháp học tập truyền thống và phương pháp eLearning: 21

2.4.1. Các phương pháp học tập truyền thống . 21

2.4.2. Phương pháp eLearning: 23

CHƯƠNG 3. LEARNING OBJECTs, IMS, METADATA & SCORM 24

3.1. Learning Objects (LOs): 24

3.1.1. Giới thiệu: 24

3.1.2. Learning Objects: 24

3.1.2.1. Thuộc tính của LO: 25

3.1.2.2. Đặc điểm của LOs: 25

3.1.2.3. Một số yêu cầu chức năng: 26

3.2. Khái quát về IMS: 26

3.2.1. Giới thiệu: 26

3.2.2. Các đặc tả của IMS: 26

3.3. Metadata 27

3.4. Chuẩn SCORM (Sharable Content Object Reference Model): . 28

3.4.1. Khái quát về SCORM: . 28

3.4.2. Chuẩn đóng gói nội dung trong SCORM 29

3.4.3. Dạng đóng gói SCOs: 30

3.5. Công cụ đóng gói RELOAD EDITOR: 31

3.5.1. Cách đóng gói một bài học, môn học: 32

3.5.2. Mô hình của một LO được đóng gói bởi RELOAD: 39

CHƯƠNG 4. LMS VÀ MOODLE 41

4.1. Giới thiệu về các hệ LMS: 41

4.1.1. Định nghĩa: 41

4.1.2. Đặc điểm: . 41

4.1.3. Chức năng:. 42

4.2. LMS Moodle: 42

4.2.1. Cài đặt: 42

T4.2.2. TGiao diện: 43

4.2.3. Chức năng 43

4.2.4. Mã nguồn và các thành phần phụ trợ 44

4.2.5. Cách thêm mới một Course trong Moodle: . 44

PHẦN 2. THỰC NGHIỆM 51

CHƯƠNG 1. GIÁO TRÌNH TRỰC TUYẾN . 51

1.1. Một số khái niệm: 51

1.2. Cấu trúc của giáo trình trực tuyến: 51

1.2.1. Cấu trúc: 51

1.2.2. Các yêu cầu và hướng dẫn thực hiện giáo trình trực tuyến: . 53

1.3. Công cụ soạn bài giảng, giáo trình trực tuyến: . 55

1.4. Cách trình bày, thể hiện bài giảng giáo trình trên web và lợi ích: 55

CHƯƠNG 2. THIẾT KẾ CÔNG CỤ BIÊN SOẠN GIÁO TRÌNH TRỰC TUYẾN 57

2.1. Công cụ biên soạn giáo trình trực tuyến cho chương trình đào tạo từ xa: 57

2.1.1. Mã nguồn mở JAXE: 57

2.1.1.1. Giới thiệu JAXE và các chú ý: 57

2.1.1.2. Các hổ trợ của JAXE: 57

2.2. Ba tập tin .xsd, _Jaxe_cfg.xml, .xsl 58

2.2.1. Tập tin XML Shema – G3T.xsd: 58

2.2.1.1. Thành phần scoMonHoc: 59

2.2.1.2. Thành phần scoTenMonHoc: 59

2.2.1.3. Thành phần scoBaiGiang: 60

2.2.1.4. Thành phần scoTenBaiGiang 60

2.2.1.5. Thành phần scoTrang:61

2.2.1.6. Thành phần scoDoanVan: 62

2.2.1.7. Thành phần scoTomTat: .62

2.2.1.8. Thành phần vn:.63

2.2.1.9. TNhóm(Group) text: 63

T2.2.1.10. Thành phần GioiThieu: .64

2.2.1.11. Thành phần MucTieu: 65

2.2.1.12. Thành phần TacGia: .65

2.2.1.13. Thành phần KienThucYeuCau: 66

2.2.1.14. Thành phần TaiLieuThamKhao: 67

2.2.1.15. Thành phần KetLuan:.67

2.2.1.16. Thành phần NgayBienSoan: 68

2.2.1.17. Thành phần ThoiLuong: 68

2.2.1.18. Thành phần scoBaiTap: 69

2.2.1.19. Thành phần scoDoKho: 69

2.2.1.20. Thành phần scoThoiLuong: .70

2.2.1.21. Thành phần scoCauHoi: 70

2.2.1.22. Thành phần scoTroGiup: 71

2.2.1.23. Thành phần scoDapAn: .71

2.2.1.24. Thành phần hinhanh .72

2.2.1.25. Thành phần FICHIER: 72

2.2.1.26. Thành phần lienket: 73

2.2.1.27. Thành phần chuthich 74

2.2.1.28. Thành phần link: .74

2.2.1.29. Thành phần vungbang: 75

2.2.1.30. Thành phần bang: 75

2.2.1.31. Các thành phần loại đề mục: 75

2.2.1.32. Thành phần congthuc .76

2.2.1.33. Các thành phần định dạng văn bản: 76

2.3. Cách trình bày, thể hiện bài giảng giáo trình trên web: 77

CHƯƠNG 3. TỔNG KẾT: 79

3.1. Đánh giá: . 79

3.1.1. Về phần nghiên cứu khảo sát một số cơ sở lý thuyết: 79

3.1.2. Về phần thực nghiệm: 79

3.2. Hướng phát triển: . 80

Tài liệu tham khảo 81

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN

1.1. Đặt vấn đề

Trong những năm gần đây, cụm từ “Đào tạo từ xa” đã và đang trở nên gần gũi với tất cả mọi người. Đào tạo từ xa là một phương thức học tập phân tán, thông qua các phương tiện truyền thông như radio, truyền hình và internet, Phương pháp học tập này đáp ứng cho nhu cầu học tập học tập tích lũy kiến thức của tất cả mọi người, đồng thời sẽ đem lại những lợi ích to lớn, tiết kiệm được thời gian, công sức và tiền bạc, đồng thời cũng nâng cao chất lượng truyền đạt và tiếp thu kiến thức cho các học viên.

Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin hiện nay, phương thức đạo tạo theo phương pháp eLearning có rất nhiều ưu thế để phát triển. Đó là nhờ vào sự phát triển mạnh nẽ của công nghệ thông tin và các loại truyền thông đa phương tiện. Phương pháp học tập eLearning trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin cùng với các loại truyền thông đa phương tiện vào việc dạy và học sẽ là một xu hướng tất yếu trong giáo dục và đào tạo của thế kỷ 21.

eLearning làm giảm chi phí, thời gian và công sức học tập, giúp nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức cho các học viên trên cơ sở sử dụng nền web và các đa phương tiện truyền thông như hình ảnh, âm thanh, video,

Yếu tố chính góp phần làm nên hiệu quả to lớn của phương pháp học tập eLeaning là bài giảng giáo trình trực tuyến. Vì vậy yêu cầu đặt ra là phải có một công cụ biên soạn bài giảng để giúp cho các giáo viên có thể soạn thảo các bài giảng, giáo trình trực tuyến của mình theo đúng một cấu trúc bài giảng đã đề ra sao cho bài giảng sau khi biên soạn xong có thể đóng gói lại thành các gói nội dung (SCOs) dựa trên chuẩn SCORM (Sharable Content Obbject Reference Model), có khả năng tái sử dụng và tích hợp trên các hệ thống quản lý học tập như Moodle.

1.2. Tình hình phát triển eLearning:

1.2.1. Trên thế giới:

Nhận thấy được những hiệu quả to lớn từ eLearning, các nhà giáo dục trên thế giới đã tích cực đầu tư, nghiên cứu cho các chương trình học tập, xây dựng các mã nguồn mở như hệ thống quản lý đào tạo (Learning Managerment System: LMS) và hệ thống quản lý nội dung học tập (Learning Content Managerment System) , công cụ đóng gói nội dung học tập,

Mỹ và các nước ở Châu Âu là những nước tiên phong, đi đầu và có những chươngtrình, dự án đầu tư vào phương pháp học tập eLeaning nhằm thúc đẩy sự phát triển đào tạo trực tuyến trong các tổ chức và các trường đại học.

Tại châu Á, eLearning đang trong tình trạng sơ khai, chưa có nhiều thành công vì một số lý do như các quy tắc luật lệ bảo thủ, sự ưa chuộng đào tạo truyền thống của văn hóa Châu Á, cơ sở hạ tầng nghèo nàn và nền kinh tế lạc hậu. Tuy vậy đó chỉ là những rào cản tạm thời, do nhu cầu đào tạo ở châu lục này đang trở nên ngày càng không thể
đáp ứng được bởi các cơ sở giáo dục truyền thống buộc các quốc gia Châu Á đang dần phải thừa nhận tiềm năng to lớn mà eLearning mang lại.

1.2.2. Ở Việt Nam:

Các nhà giáo dục ở Việt Nam cũng thật sự mong muốn xây dựng được các chương trình đào tạo từ xa theo phương thức học tập eLearning để góp phần đáp ứng nhu cầu học tập tại chỗ của đông đảo các học viên.

Thế giới phát triển đào tạo eLearning đã hơn 10 năm nay, ở Việt Nam cũng có những nhóm quan tâm, phát triển eLearning tại một số trường đại học, các cơ quan học viện và một số công ty phát triển CNTT . Các nghiên cứu và phát triển tập trung vào việc phát triển nội dung, học tập trên nền tảng eLearning, cộng tác với nước ngoài trong lĩnh vực eLearning, phát triển một hệ LMS và LCMS và sử dụng lại hệ thống mã nguồn mở LMS/LCMS để phát triển một số hệ thống ở Việt Nam.

Một trong những kế hoạch lớn của Bộ Giáo dục và Đào tạo đến năm 2008 là xây dựng mạng giáo dục EduNet. Đây là một đề án lớn với kinh phí triển khai lớn. Đề án chia thành 4 phần: xây dựng hạ tầng cơ sở (gồm hạ tầng viễn thông quốc gia và hạ tầng của từng đơn vị); phát triển nội dung (gồm nội dung khóa học, tài liệu dạy học), các khóa học trực tuyến và trên CDROM; đào tạo cán bộ chuyên gia; liên kết các trường Cao đẳng và Đại học với nhau. Đề án EduNet hứa hẹn sẽ mang đến một hơi thở mới cho ngành giáo dục.

Dự án CNTT kết hợp giữa chính phủ Nhật và Việt Nam nhằm bồi dưỡng nâng cao trình độ cho các kỹ sư CNTT Việt Nam và cung cấp một nền tảng và điều kiện cho việc phát triển eLearning tập trung vào phát triển các hệ LCMS và nội dung do trung tâm hỗ trợ đào tạo và kiểm tra chất lượng CNTT Việt Nam (VITEC) ra đời vào năm
2000 phụ trách, đang trong giai đoạn phát triển và có khả năng sẽ đưa lại những lợi ích to lớn cho hệ thống eLearning trong tương lai.

Một số trung tâm phát triển eLearning đáng chú ý khác như trung tâm phát triển CNTT của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (CITD: Center for Information Technology Development) (ra đời năm 2000) với hơn 14 dự án nghiên cứu và hoạt động có hiệu quả trong lĩnh vực học tập qua mạng. Trung tâm này bao gồm các chương trình đào tạo: Đào tạo sau đại học, Hệ cử nhân 1 qua mạng, hệ cử nhân 2 qua mạng và chuyên viên công nghệ thông tin ; Trung tâm CNC (Communication Network Center); và NCS (New Century Soft).

Đại học Quốc gia Hà Nội cũng đang nghiên cứu và triển khai một dự án lớn, đó là dự án "Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật CNTT, phát triển công nghệ phần mềm, đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập, xây dựng mô hình đại học điện tử". Dự đoán nếudự án thành công sẽ được đem áp dụng cho toàn bộ Đại học Quốc gia Hà Nội và có thể được sử dụng ở các trường Đại học khác nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và tiến kịp với sự phát triển trên toàn thế giới. Do còn một số vấn đề về mặt kinh phí (ước tính kinh phí triển khai dự án lên tới hàng triệu USD) và đội ngũ nên dự án đến nay vẫn chưa được thực hiện.

Nói chung sự phát triển eLearning tại Việt Nam mới chỉ trong giai đoạn khởi đầu, các ứng dụng triển khai còn rất ít, đều ở mức độ thử nghiệm. Các vấn đề lớn gặp phải ở đây là các chuẩn về eLearning chưa có, cơ sở hạ tầng CNTT còn yếu kém, các quy tắc/luật định cho việc phát triển eLearning còn chưa phù hợp, các vấn đề về bản quyền, , đặc biệt là việc đầu tư và hỗ trợ kinh phí chưa được sự quan tâm của Nhà nước và Chính phủ. Trong tương lai những vấn đề này cần được cải thiện và khắc phục.

1.3. Mục tiêu của luận văn:

Phương thức học tập theo phương pháp eLearning hiểu theo nghĩa đầy đủ thì nó bao gồm các hệ thống quản lý đào tạo (Learning Managerment System: LMS), hệ thống quản lý nội dung học tập (Learning Content Managerment System) trong đó bao gồm các nội dung bài giảng, các bài kiểm tra, đánh giá khả năng tiếp thu kiến thức của các học viên, các lớp học ảo, các diễn đàn trao đổi,

Trong phạm vi đề tài của khóa luận “Tổ chức và xây dựng bài giảng cho chương trình đào tạo từ xa” em chỉ quan tâm đến các vấn đề sau: tổ chức cấu trúc của bài giảng giáo trình trực tuyến, công cụ biên soạn bài giảng theo đúng cấu trúc này. Đóng gói bài giảng và tích hợp chúng lên một hệ quản lý học tập cụ thể.

1.3.1. Phần nghiên cứu khảo sát một số cơ sở lý thuyết:

Trong phạm vi của khóa luận này, em tìm hiểu các vấn đề về eLearning, Learning Objects, chuẩn SCORM (Sharable Content Object Reference Modle) hỗ trợ cho việc đóng gói nội dung các bài giảng, công cụ đóng gói bài giảng RELOAD, các gói nội dung SCOs (Sharable Content Objects). Tiếp đó sẽ tìm hiểu hệ thống quản lý đào tạo (Learning Managerment System – LMS) mà cụ thể là Moodle để hiểu được các yêu cầu và các đặc tả cần thiết cần phải có cho một giáo trình trực tuyến theo đúng các chuẩn do IMS (Instructional Management System) Global Learning Consortium và chuẩn SCORM do ADL (Advanced Distributed Learning ) đưa ra.

Sau đó, em sẽ đưa ra cách tổ chức cấu trúc bài giảng của giáo trình trực tuyến và công cụ biên soạn bài giảng và đóng gói các bài giảng này thành các gói nội dung, và cuối cùng là tích hợp chúng lên Moodle.

1.3.2. Phần thực nghiệm:

Phần này em sẽ tổ chức cấu trúc bài giảng giáo trình trực tuyến bao gồm đầy đủ các thành phần cần thiết trong một giáo trình thông thường, thêm vào đó là các thành phần ứng dụng công nghệ thông tin và các loại truyền thông đa phương tiện như văn bản, hình ảnh, âm thanh, video; Các ý giảng trong bài giảng này có khả năng tái sử dụng các ý giảng đã có trước đó trong cùng một môn học hoặc ở các môn học khác. Ngoài ra,sau khi kết thúc mỗi bài giảng, môn học thì sẽ có các bài kiểm tra trắc nghiệm với các câu hỏi có một lựa chọn và câu hỏi có nhiều lựa chọn. Sau đó dựa trên mã nguồn mở JAXE để tạo ra công cụ biên soạn giáo trình trực tuyến dựa trên cấu trúc của bài giảng đã đề ra. Sau đó sẽ dùng công cụ đóng gói RELOAD Editor để đóng gói các bài giảng này thành các gói nội dung SCOs có khả năng tái sử dụng và tích hợp chúng lên Moodle.

1.3.3. Đóng góp của luận văn

Đưa ra được cấu trúc bài giảng giáo trình trình trực tuyến có đầy đủ các thành phần tương tự như một giáo trình thông thường, kèm theo các thành phần khác biệt rõ nét với giáo trình thông thường là âm thanh, hình ảnh , flash.

Dựa trên mã nguồn mở JAXE, em đã phát triển JAXE thành một công cụ biên soạn bài giảng theo đúng cấu trúc bài giảng giáo trình trực tuyến đã đề ra, bằng cách xây dựng các tập tin XML Schema( .xsd), tài liệu XML (.xml) và tập tin XSLT (.xsl).

Bài giảng soạn thảo trên công cụ soạn thảo JAXE này sẽ có cấu trúc của một giáo trình trực tuyến, nội dung bao gồm văn bản, hình ảnh, âm thanh, flash. Bài giảng dược thể hiện trên nền web, trình bày đẹp mắt. Các ý giảng được thể hiện trong một trang màn hình và chúng có khả năng tái sử dụng bằng cách liên kết đến các ý giảng trước đó hoặc ở các môn học khác.
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]



​