Thạc Sĩ Tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch tài sản ở nước ta hiện nay

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn thạc
sĩ Luật học “Tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch tài sản ở
nước ta hiện nay” của tôi là hoàn toàn trung thực, các thông tin, tài liệu trình bày
trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Luận văn này là công trình nghiên cứu
khoa học của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Hồ Việt
Hạnh, Học viện Khoa học xã hội.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này.

Tác giả luận văn



HOÀNG THỊ GIANG

MỤC LỤC
Mở đầu: . 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ GIAO DỊCH BẢO ĐẢM,
ĐĂNG KÝ GIAO DỊCH BẢO ĐẢM .
1.1. Khái niệm giao dịch bảo đảm, đăng ký giao dịch bảo đảm . 6
1.2. Pháp luật hiện hành về đăng ký giao dịch bảo đảm của Việt Nam . 9
1.3. Mối quan hệ giữa đăng ký giao dịch bảo đảm với công chứng, ý nghĩa của đăng
ký giao dịch bảo đảm 18
Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG
TÂM ĐĂNG KÝ GIAO DỊCH, TÀI SẢN Ở NƯỚC TA HIỆN NAY 24
2.1. Khái quát về Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản . 24
2.2. Thực trạng tổ chức của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản 34
2.3. Thực trạng hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản. 46
2.4. Đánh giá về tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản 60
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC VÀ
HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG TÂM ĐĂNG KÝ GIAO DỊCH TÀI SẢN Ở
NƯỚC TA HIỆN NAY 65
3.1. Quan điểm đổi mới tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài
sản . 65
3.2. Phương hướng đổi mới tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch,
tài sản . 66
3.3. Giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài
sản 68
KẾT LUẬN 76
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO. 77


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

1. G Đ: Giao dịch bảo đảm
2. XHCN: Xã hội chủ nghĩa
3. KT-XH: Kinh tế - Xã hội
4. TP.ĐN: Thành phố Đà Nẵng
5. TP. HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
6. TP. HN: Thành phố Hà Nội.


















1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng vấn đề xây dựng
bộ máy hành chính nhà nước theo hướng xây dựng một nền hành chính thống nhất,
thông suốt, trong sạch, vững mạnh, có hiệu lực, hiệu quả, đồng thời kiên trì thực
hiện chủ trương tinh giản biên chế Theo Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 18/3/2014
của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh
doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia “cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công
chức, viên chức theo ngạch, chức danh nghề nghiệp, vị trí việc làm và trình độ đào
tạo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ”.
ên cạnh đó, Đảng và Nhà nước ta cũng luôn coi việc không ngừng nâng cao
chất lượng cung cấp dịch vụ công là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã
hội của đất nước. Chính vì vậy, việc đổi mới tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự
nghiệp – chủ thể cung cấp dịch vụ công luôn được quan tâm, chú trọng thực hiện.
Tại Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã chỉ rõ: “Hoàn
thiện hệ thống chính sách và cơ chế cung ứng dịch vụ công cộng thích ứng với thể
chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nhà nước không ngừng nâng
cao mức bảo đảm các dịch vụ công cộng thiết yếu cho nhân dân”. Thể chế hóa
đường lối nêu trên của Đảng ta, tại Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 của
Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn
2011 – 2020 đề ra mục tiêu trọng tâm là: “ . nâng cao chất lượng dịch vụ hành
chính và chất lượng dịch vụ công”. Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 18/3/2014 của
Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh,
nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia đã giao nhiệm vụ: “Các Bộ, cơ quan theo
chức năng, nhiệm vụ được giao tập hợp, rà soát và đánh giá tình hình thực hiện các
dịch vụ công, có giải pháp đổi mới tổ chức cung ứng các dịch vụ công theo hướng
đa dạng hóa, xóa bỏ tình trạng độc quyền của một hoặc một số đơn vị trực thuộc
hoặc nhà cung ứng được chỉ định trước; bảo đảm tiếp cận công bằng và bình đẳng
đối với cơ hội kinh doanh các loại dịch vụ này và quyền tự do lựa chọn nhà cung 2

cấp dịch vụ theo cơ chế thị trường”. Tiếp đó tại Văn kiện Đại hội XII của Đảng về
áo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-
2015 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 với
nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu “Thực hiện cơ chế thị trường và đẩy mạnh xã hội
hóa đối với cung cấp các dịch vụ công. Cơ cấu lại các đơn vị sự nghiệp công, giao
quyền tự chủ phù hợp, nâng cao năng lực quản trị, hiệu quả hoạt động theo cơ chế
doanh nghiệp”.
Hiện nay các Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản thuộc Cục Đăng ký quốc
gia giao dịch bảo đảm – ộ Tư pháp là đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ
hành chính công trong lĩnh vực đăng ký giao dịch bảo đảm bằng động sản (trừ tàu
bay, tàu biển). Trong bối cảnh nước ta hiện nay với việc mở rộng quan hệ thị
trường, hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, các giao dịch dân sự, kinh tế,
dịch vụ ngày càng phát triển thì nhu cầu được bảo đảm ngày càng trở nên cấp
thiết. Với vai trò bảo vệ nhà đầu tư thuộc nhiều loại hình khác nhau, tăng cường khả
năng tiếp cận nguồn vốn trong hoạt động tín dụng, thương mại, thiết chế đăng ký và
cung cấp thông tin G Đ tồn tại như một yếu tố tự nhiên, không thể thiếu và ngày
càng trở nên thiết yếu trong nền kinh tế thị trường. Các giao dịch bảo đảm, hợp
đồng mua trả chậm, trả dần có bảo lưu quyền sở hữu của bên bán, hợp đồng thuê tài
sản, hợp đồng cho thuê tài chính, hợp đồng chuyển giao quyền đòi nợ và thông báo
việc kê biên tài sản thi hành án, cung cấp thông tin về tài sản kê biên được đăng ký
theo phương thức trực tiếp, bưu điện, fax, thư điện tử tại các Trung tâm Đăng ký
giao dịch, tài sản của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm thuộc ộ Tư pháp
(sau đây gọi là Trung tâm Đăng ký ).
Đăng ký và cung cấp thông tin G Đ là một trong những cơ chế quan trọng
để công khai hóa các G Đ. Qua đó, cá nhân, tổ chức có nguồn thông tin để tra
cứu, tìm hiểu trước khi xem xét, quyết định giao kết hợp đồng, đầu tư, cho vay vốn;
đồng thời có căn cứ để xác định chính xác thứ tự ưu tiên trong trường hợp cần xử lý
tài sản để thanh toán nghĩa vụ. Theo quy định của pháp luật trong giai đoạn hiện
nay, các Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản có nhiệm vụ tiếp nhận, giải quyết yêu 3

cầu đăng ký, cung cấp thông tin về giao dịch bảo đảm bằng động sản (trừ tàu bay,
tàu biển), hợp đồng, thông báo việc kê biên tài sản thi hành án, thông báo việc thế
chấp phương tiện giao thông cơ giới, phương tiện thủy nội địa đến cơ quan đăng ký
quyền sở hữu, quyền lưu hành tài sản.
Xuất phát từ thực tiễn tác giả chọn đề tài “Tổ chức và hoạt động của Trung
tâm Đăng ký giao dịch tài sản ở nước ta hiện nay” nhằm nâng cao chất lượng, hiệu
quả của công tác đăng ký cung cấp thông tin G Đ, hợp đồng bằng động sản động
sản (trừ tàu bay, tàu biển) đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Qua nghiên cứu đến thời điểm này, hầu hết các đề tài, công trình đã công bố
tiếp cận các nội dung khác nhau về đăng ký giao dịch bằng động sản cũng như tổ
chức và hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ hành chính công,
một số công trình nghiên cứu một cách khái quát hoặc mang tính chất giới thiệu
pháp luật về giao dịch bảo đảm ở Việt Nam và của các nước trên thế giới, cụ thể là:
“Đăng ký và cung cấp thông tin về giao dịch bảo đảm của Việt Nam – Thực trạng
và giải pháp” áo cáo phúc trình đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở của Cục
Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm, ộ Tư pháp Hà Nội 2006; “Pháp luật về đăng
ký và cung cấp thông tin giao dịch bảo đảm” Luận văn Thạc sỹ Luật học của tác giả
Hồ Quang Huy Đại học Luật Hà Nội – năm 2007; “Đăng ký và cung cấp thông tin
giao dịch bảo đảm thực trạng và giải pháp” của tác giả ương Thanh Minh, Trần
Quang Minh đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số chuyên đề tháng 7/2008;
“Một số vấn đề về đăng ký giao dịch bảo đảm trực tuyến qua mạng điện tử” của
Thạc sỹ Văn Thị Khanh Thư đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số chuyên đề
tháng 3/2010.
Cho đến thời điểm này, đã có một số công trình nghiên cứu về tổ chức và
hoạt động các đơn vị dịch vụ công, cụ thể là “Cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng
và hoàn thiện tổ chức và hoạt động công chứng ở Việt Nam” Đề tài khoa học Mã số
92-98-224 của ộ Tư pháp 1992. “Đơn giản hoá thủ tục hành chính đăng ký giao
dịch bảo đảm bước đột phá về cải cách thủ tục hành chính” của Tiến sỹ Vũ Đức 4

Long đăng trên Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số chuyên đề tháng 3/2010. Tuy
nhiên, chưa có đề tài nghiên cứu về “tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký
giao dịch, tài sản” nơi thực hiện đăng ký, cung cấp thông tin về G Đ bằng động
sản (trừ tàu bay, tàu biển). ởi vậy, việc lựa chọn đề tài này không trùng lắp với các
công trình khoa học đã được công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích:
Những luận chứng cơ sở và thực tiễn qua đó đề xuất được những giải pháp
hợp lý hoàn thiện tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động Trung tâm Đăng ký giao
dịch, tài sản ở Việt Nam.
3.2. Nhiệm vụ
Nghiên cứu về cơ sở lý luận về giao dịch bảo đảm, đăng ký giao dịch bảo
đảm.
Phân tích, đánh giá thực trạng và hạn chế về tổ chức và hoạt động của Trung
tâm Đăng ký giao dịch, tài sản.
Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức, nâng cao hiệu quả hoạt
động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản ở Việt Nam.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu Trung tâm Đăng ký giao dịch tài sản ở Việt nam hiện
nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về mặt không gian, luận văn tập trung nghiên cứu về tổ chức và hoạt động
của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản trực thuộc Cục Đăng ký quốc gia giao
dịch bảo đảm ( ộ Tư pháp) ở nước ta hiện nay.
Về mặt thời gian, luận văn tập trung nghiên cứu, khảo sát về tổ chức và hoạt
động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản từ năm 2005 đến nay, thời điểm
thành lập các Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản theo Quyết định số 171/QĐ-
BTP ngày 24/3/2005 của ộ trưởng ộ Tư pháp phê duyệt Đề án về kiện toàn tổ chức, cán bộ của Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm, thành lập các Trung tâm
Đăng ký giao dịch, tài sản tại thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và thành
phố Đà Nẵng.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận duy vật biện chứng, duy vật
lịch sử của chủ nghĩa chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh gắn với các
quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Để làm sáng tỏ vấn đề, Luận văn nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên
cứu như: phương pháp so sánh, phương pháp phân tích, phương pháp thống kê,
phương pháp tổng hợp.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Về mặt lý luận, Luận văn nghiên cứu toàn diện và có hệ thống đầu tiên về tổ
chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản ở nước ta hiện nay.
Thực hiện nghiên cứu đề tài này để đề xuất giải pháp hoàn thiện tổ chức và
nâng cao hiệu quả hoạt động của các Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản ở Việt
Nam.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, mục lục,
gồm 03 chương 11 tiết
- Chương 1: Những vấn đề lý luận về giao dịch bảo đảm, đăng ký giao dịch
bảo đảm.
- Chương 2: Thực trạng về tổ chức và hoạt động của Trung tâm Đăng ký giao
dịch, tài sản ở nước ta hiện nay
- Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả về tổ chức và hoạt
động của Trung tâm Đăng ký giao dịch, tài sản ở nước ta hiện nay.