Luận Văn Tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Dịch vụ tư vấn tài ch

Tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Dịch vụ tư vấn tài chính, kế toán và kiểm toán
LỜI MỞ ĐẦU
Cơ chế thị trường đã và đang mở ra một thời kỳ phát triển sôi động nhưng cũng đầy rủi ro cho nền kinh tế Việt Nam. Vì thế việc hình thành hệ thống kiểm tra giám sát và cảnh báo tài chính đồng bộ và hiệu quả là rất cần thiết. Thực tế đã cho thấy rằng kể từ khi ra đời đến nay, kiểm toán nói chung và kiểm toán độc lập nói riêng đã đóng một vai trò quan trọng trong việc làm lành mạnh nền tài chính quốc gia, hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính Nhà nước, thúc đẩy các doanh nghiệp phát triển . Như vậy có thể nói rằng kiểm toán độc lập ra đời là một tất yếu khách quan của nền kinh tế thị trường, trước hết là vì lợi ích của bản thân doanh nghiệp , của các nhà đầu tư trong và ngoài nước đồng thời cũng là lợi ích và yêu cầu của Nhà nước.
Trong bất kỳ một cuộc kiểm toán nào hồ sơ kiểm toán cũng đóng một vai trò quan trọng : Nó không chỉ chứa đựng những thông tin cần thiết làm căn cứ đưa ra ý kiến của kiểm toán viên mà còn là cơ sở pháp lý cho việc kiểm soát và đánh giá chất lượng của cuộc kiểm toán, khẳng định với khách hàng về trình độ chuyên môn nghiệp vụ cũng như chất lượng của cuộc kiểm toán, từ đó làm tăng uy tín đối với khách hàng, mở rộng mạng lưới khách hàng góp phần thúc đẩy sự phát triển của các công ty kiểm toán.
Bên cạnh đó, hồ sơ kiểm toán còn đóng vai trò rất quan trọng trong công tác tổ chức kiểm toán : Là căn cứ để lập kế hoạch kiểm toán cho năm sau, là cơ sở để giám sát và kiểm tra công việc do trợ lý kiểm toán tiến hành, phục vụ cho phân công và phối hợp kiểm toán, làm tài liệu phục vụ cho công tác đào tạo .
Nhận thức được tầm quan trọng của việc lập hồ sơ kiểm toán, cùng với những kiến thức thực tế có được qua thời gian thực tập tại Công ty Dịch vụ tư vấn tài chính , kế toán và kiểm toán ( AASC ) em đã chọn đề tài :
“Tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty Dịch vụ tư vấn tài chính , kế toán và kiểm toán”với mong muốn đi sâu tìm hiểu thực tế công tác tổ chức hồ sơ kiểm toán tại Công ty cũng như nêu ra một số ý kiến đóng góp vào việc vận dụng lý luận khoa học kiểm toán vào phân tích thực tế của vấn đề.
Luận văn gồm có 3 chương :
Chương I : Những vấn đề lý luận cơ bản về hệ thống hồ sơ kiểm toán.
Chương II : Thực tế tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính tại AASC.
Chương III : Phương hướng hoàn thiện tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán tại AASC.
Do giới hạn về thời gian và điều kiện thực tế còn nhiều hạn chế việc tiếp cận nghiên cứu đề tài mới chỉ dừng lại ở mức độ kết hợp giữa nghiên cứu lý luận với quan sát thực tiễn, phỏng vấn . cho nên vấn đề chưa được giải quyết cụ thể. Mong rằng nội dung này sẽ được đưa ra bàn luận ở những bậc nghiên cứu cao hơn.
Em xin chân thành cảm ơn GS.TS Nguyễn Quang Quynh và các anh chị đang công tác tại phòng Kinh doanh tiếp thị Công ty Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán(AASC) đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.
Hà nội, tháng 6 năm 2002
Sinh viên thực hiện


Lê Thị Hoài Thanh


Chương I : NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ
HỆ THỐNG HỒ SƠ KIỂM TOÁN.
I. BẢN CHẤT CỦA HỒ SƠ KIỂM TOÁN.
“ Kiểm toán là một quá trình do kiểm toán viên đủ năng lực và độc lập tiến hành nhằm thu thập bằng chứng về những thông tin có thể định lượng của một tổ chức và đánh giá chúng nhằm thẩm định và báo cáo về mức độ phù hợp giữa những thông tin đó với các chuẩn mực đã được thiết lập”(1,2). Từ đó chúng ta có thể thấy rằng kiểm toán có hai chức năng cơ bản là xác minh và bày tỏ ý kiến về báo cáo tài chính của đơn vị kiểm toán. Để có thể thực hiện được chức năng đó kiểm toán viên cần phải nắm được một lượng thông tin nhất định thông qua quá trình thu thập và lưu trữ. Đồng thời công việc kiểm toán cũng cần được giám sát và quản lý một cách chặt chẽ vì nó là cả một quy trình phức tạp, được phối hợp thực hiện bởi nhiều nhiều người và kết quả của nó có một vai trò rất quan trọng đối với đơn vị khách hàng. Xuất phát từ chính yêu cầu đó hồ sơ kiểm toán đã ra đời đáp ứng yêu cầu quản lý cũng như chức năng của kiểm toán nói chung và kiểm toán báo cáo tài chính nói riêng.
Khái niệm hồ sơ theo nghĩa thông thường là : “ Tài liệu tổng hợp có liên quan với nhau về một người, một vấn đề hay một sự việc”(10, 603) ví dụ như hồ sơ cá nhân, hồ sơ vụ việc, . Một hồ sơ được coi là hoàn thiện khi thông qua đó người đọc có thể nắm được những thông tin liên quan đến đối tượng trong hồ sơ đó. Trên góc độ pháp lý “hồ sơ” cũng được sử dụng như một công cụ bắt buộc của quản lý : “ Hồ sơ là tập hợp những tài liệu , văn bản hành chính hay tư pháp được sắp xếp thành từng loại mục, từng vấn đề, từng vụ việc để xử lý thường xuyên, hoặc để trình ra một cơ quan tài phán( hành chính, thương mại, dân sự, .) hay để lưu trữ ” (9, 327).
Trong lĩnh vực kiểm toán “ hồ sơ kiểm toán” là một thuật ngữ thông dụng và hồ sơ kiểm toán được coi là một công cụ hữu hiệu phục vụ cho yêu cầu quản lý và chức năng xác minh của công việc kiểm toán.
Trước hết, xét về mặt thực hiện chức năng chung của kiểm toán, kiểm toán tài chính hướng tới việc xác minh, bày tỏ ý kiến trên cơ sở các bằng chứng kiểm toán. Mà các bằng chứng kiểm toán được thu thập bằng nhiều phương pháp và từ nhiều nguồn khác nhau. Do đó, chúng cần được thể hiện thành các tài liệu theo những dạng nhất định và sắp xếp theo những nguyên tắc nhất định giúp kiểm toán viên lưu trữ và dẫn chứng khi cần thiết để bảo vệ ý kiến của mình. Đồng thời quá trình làm việc của kiểm toán viên với những kế hoạch, chương trình kiểm toán, các thủ tục kiểm toán đã áp dụng, . cũng cần được ghi chép dưới dạng tài liệu để phục vụ cho chính quá trình kiểm toán cũng như làm cơ sở để chứng minh việc kiểm toán đã được tiến hành theo đúng những Chuẩn mực thực hành.
Tiếp đến, xét về mặt yêu cầu của quản lý ta thấy công việc kiểm toán được tiến hành bởi nhiều người trong một thời gian nhất định do vậy việc phân công và phối hợp kiểm toán cũng như việc giám sát công việc của chủ nhiệm kiểm toán phải được tiến hành một cách khoa học và chặt chẽ. Thông qua hồ sơ kiểm toán kiểm toán viên chính có thể đánh giá được tiến độ và tiếp tục điều hành công việc. Đồng thời, hồ sơ kiểm toán là hệ thống tài liệu căn bản để giúp cấp lãnh đạo công ty kiểm toán kiểm tra tính đầy đủ của những bằng chứng thích hợp làm cơ sở cho kết luận của kiểm toán viên. Chính vì thế, có thể kết luận rằng hồ sơ kiểm toán là một phần không thể thiếu được trong mỗi cuộc kiểm toán thực hiện chức năng chung của kiểm toán cũng như đáp ứng được những yêu cầu về mặt quản lý đối với công việc kiểm toán.
Hiện nay, có khá nhiều tài liệu đưa ra khái niệm khác nhau về hồ sơ kiểm toán như :
“Hồ sơ kiểm toán là các dẫn chứng bằng tài liệu về quá trình làm việc của kiểm toán viên, về các bằng chứng thu thập được để hỗ trợ quá trình kiểm toán và làm cơ sở pháp lý cho ý kiến của kiểm toán viên trên các báo cáo kiểm toán.” (1, 186)
Hay theo Chuẩn mực Kiểm toán quốc tế : “ Tư liệu là sổ sách của kiểm toán viên ghi chép về các thủ tục áp dụng, các cuộc khảo sát thực hiện, thông