Luận Văn Tổ chức hạch toán kế toán vật liệu công cụ, dụng cụ tại Công ty cơ khí Hà Nội

Tổ chức hạch toán kế toán vật liệu công cụ, dụng cụ tại Công ty cơ khí Hà NộiPhần một :
NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN VẬT LIỆU, CÔNG CỤ DỤNG CỤ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
I-Khái niệm và yêu cầu quản lý vật liệu , công cụ dụng cụ
Trong hệ thống quản lý tài chính , hoạt động quản lý và hạch toán kế toán vật liệu-công cụ dụng cụ là một bộ phận quan trọng, có vai trò tích cực trong điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế, sản xuất kinh doanh tại các doanh nghiệp sản xuất.
Vật liệu, công cụ dụng cụ là các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất, chất lượng và sự tiêu hao của vật liệu-công cụ dụng cụ không chỉ quyết định đến chất lượng sản phẩm mà còn là một trong những nhân tó ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm và kết quả sản xuất-kinh doanh của doanh nghiệp .
1.1-Khái niệm chung về vật liệu, công cụ dụng cụ:
Quá trình sản xuất luôn được coi là tiền đề ban đầu cho sự hình thành tồn tại và phát triển cho một xã hội . Quá trình sản xuất chỉ được hình thành bởi sự tham gia đồng thời của ba yếu tố: đối tượng lao động, tư liệu sản xuất và sức sản xuất.
Vật liệu là đối tượng lao động đã qua chế biến, được thể hiện dưới dạng vật hoá như sắt, thép trong doanh nghiệp cơ khí chế tạo, bông trong doanh nghiệp dệt, da trong doanh nghiệp đóng giày, vải trong doanh nghiệp may mặc , vật liệu, nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ là cơ sở vật chất cấu tạo nên thực thể vật chất sản phẩm.
Công cụ dụng cụ là những tư liệu lao động không đủ tiêu chuẩn xếp vào loại tài sản cố định . Theo chế độ quy định, những tư liệu lao động là công cụ dụng cụ khi chúng không có đủ một trong hai tiêu chuẩn là có giá trị từ 5 triệu đồng và thời gian sử dụng một năm trở lên.
Song, do đặc điểm một số loại hoạt động sản xuất kinh doanh và đặc điểm tư liệu lao động, những tư liệu lao động sau không phân biệt thời gian sử dụng vẫn được coi là công cụ dụng cụ:
- Bao bì dùng để chứa đựng hàng hoá, vật liệu
- Những dụng cụ đồ nghề bằng thuỷ tinh, sành sứ
- Những dụng cụ dùng gá lắp chuyên dùng để sản xuất
- Các lán trại tạm thời, đà giáo, giàn giáo, .
1.2-Đặc điểm của vật liệu, công cụ dụng cụ:
Mặc dù vật liệu-công cụ dụng cụ cùng tham gia vào quá trình sản xuất nhưng do đặc tính riêng của mỗi loại mà cách thức tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh của vật liệu-công cụ dụng cụ là khác nhau nên chúng có những đặc điểm khác nhau.
Vật liệu là yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất, dưới tác động của lao động, vật liệu bị tiêu hao toàn bộ giá trị và thay đổi hình thái vật chất ban đầu để tạo ra hình thái vật chất của sản phẩm. Vật liệu chỉ tham gia vào một chu kỳ sản xuất nhất định và toàn bộ giá trị cuả vật liệu được chuyển thẳng vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ.
Khác với vật liệu, công cụ dụng cụ là tư liệu lao động, tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh. Trong chu kỳ sản xuất, công cụ dụng cụ bị hao mòn một phần giá trị và được chuyển phần giá trị hao mòn vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. Công cụ dụng cụ giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu đến khi hư hỏng trong quá trình sử dụng.
Bên cạnh đấy, vật liệu- công cụ dụng cụ đều là những tài sản dự trữ cho quá trình sản xuất, do dó chúng là bộ phận thuộc tài sản lưu động, giá trị vật liệu-công cụ dụng cụ tồn kho là giá trị vốn lưu động dự trữ cho sản xuất của doanh nghiệp .
Trên đây là những đặc điểm cơ bản của nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ. Những đặc điểm này là căn cứ quan trọng cho công tác tổ chức quản lý và hạch toán kế toán nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ từ khâu tính giá, hạch toán chi tiết đến hạch toán tổng hợp.
1.3-Vai trò của vật liệu, công cụ dụng cụ
Xuất phát từ những đặc điểm của vật liệu-công cụ dụng cụ, ta thấy vật liệu-công cụ dụng cụ giữ một vị trí quan trọng trong quá trình sản xuất, kinh doanh của đơn vị. Trên mỗi phương diện, chúng đều có một tác động nhất định.
Đối với sản phẩm sản xuất, nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ không chỉ ảnh hưởng đến chi phí cấu thành nên giá thành sản phẩm mà còn tác động trực tiếp tới chất lượng sản phẩm. Thật vậy, là cơ sở vật chất cấu tạo nên thực thể sản phẩm, chất lượng của vật liệu, công cụ dụng cụ là yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm. Với nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ tồi doanh nghiệp không thể sản xuất nên một sản phẩm chất lượng cao.
Mặt khác, toàn bộ giá trị vật liệu và một phần giá trị của công cụ dụng cụ được chuyển dịch một lần vào giá trị sản phẩm nên chi phí nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn trong toàn bộ chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Vì vậy, tiếc kiệm chi phí nguyên vật liệu cũng như giảm mức tiêu hao công cụ dụng cụ trong quá trình sản xuất một cách tối đa, song vẫn đảm bảo chất lượng của sản phẩm là biện pháp giảm giá thành một cách tốt nhất, là một mục tiêu phấn đấu của bất kỳ doanh nghiệp nào.
Đối với tài sản của doanh nghiệp , vật liệu– công cụ dụng cụ là các thành phần quan trọng của vốn lưu động, đặc biệt vốn dự trữ. Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động thì doanh nghiệp cần tăng tốc độ lưu chuyển của vốn lưu động doanh nghiệp . Muốn thế, đơn vị không thể tách rời việc nâng cao hiệu quả dự trữ và sử dụng vật liệu, công cụ dụng cụ một cách hợp lý và tiếc kiệm.
Như vậy, có thể nói vật liệu, công cụ dụng cụ có vai trò hết sức quan trọng trong doanh nghiệp sản xuất. Việc tổ chức quản lý vật liệu, công cụ dụng cụ có hiệu quả là yêu cầu bức thiết với mọi doanh nghiệp . Quản lý tốt vật liệu- công cụ dụng cụ sẽ cho phép doanh nghiệp sử dụng tốt hơn nguồn vốn của mình, tiếc kiệm các khoản chi phí , đảm bảo quá trình sản xuất được liên tục.
2- Phân loại vật liệu, công cụ dụng cụ
Một sản phẩm thông thường được cấu thành từ nhiều loại vật liệu khác nhau nên chủng loại vật liệu, công cụ dụng cụ trong một doanh nghiệp sản xuất là rất đa dạng và phong phú. Trong điều kiện đó, doanh nghiệp không thể quản lý một cách chặt chẽ và tổ chức hạch toán vật liệu được, công cụ dụng cụ nếu không có sự phân loại hợp lý.
Phân loại vật liệu, công cụ dụng cụ là sắp xếp các loại, thứ vật liệu, công cụ dụng cụ cùng loại với nhau theo một đặc trưng nhất định nào đó thành từng nhóm. Phân loại sẽ giúp doanh nghiệp thống nhất đối tượng quản lý, đối tượng hạch toán trong quá trình cung cấp, sử dụng và dự trữ. Thông qua phân loại doanh nghiệp có thể dễ dàng lập danh điểm vật liệu bằng mã số và xác định đói tượng của kế toán về mặt tài sản,vốn và chi phí .
Do mỗi loại vật liệu, công cụ dụng cụ có có vai trò, công dụng và tính năng lý hoá khác nhau và thường xuyên biến động trong quá trình sản xuất, có rất nhiều cách phân loại vật liệu.Nhìn chung, vật liệu được phân loại theo ba tiêu thức cơ bản sau là theo vai trò và công dụng của vật liệu( công cụ dụng cụ ) , chức năng của vật liệu ( công cụ dụng cụ ) đối với quá trình sản xuất và nguồn hình thành vật liệu, công cụ dụng cụ.
2.1- Phân loại vật liệu :
Căn cứ vào vai trò và công dụng của vật liệu trong quá trình sản xuất
Cách phân loại này dựa trên công dụng của vật liệu trong quá trình sản xuất để phân vật liệu theo những nhóm nhất định. Theo đặc trưng này nguyên vật liệu được chia thành các loại sau:
Nguyên vật liệu chính: là những nguyên vật, vật liệu sau quá trình gia công chế biến cấu thành hình thái vật chất chủ yếu của sản phẩm như sợi trong xí nghiệp dệt, vải trong xí nghiệp may, . Ngoài ra, các bán thành phẩm tiếp tục được sản xuất cũng là nguyên vật liệu chính như bán thành phẩm đúc trong xí nghiệp cơ khí, bàn đạp, khung xe đạp . trong công nghiệp lắp ráp xe đạp.
Nguyên vật liệu phụ là những vật liệu có tác dụng phụ trong quá trình sản xuất, được sử dụn kết hợp với vật liệu chính để hoàn thiện và nâng cao tính năng và chất lượng sử dụng để bảo đảm cho công cụ lao động hoạt động bình thường, hoặc dùng phục vụ cho nhu cầu kỹ thuật, nhu cầu quản lý.
Nhiên liệu là những thứ dùng để tạo ra nhiệt năng như than đá, xăng dầu, khí đốt . Nhiên liệu trong các doanh nghiệp thực chất là một loại vật liệu phụ, tuy nhiên nhiên liệu được tách ra thành một loại riêng vì việc sản xuất và tiêu dùng nhiên liệu chiếm một tỉ trọng lớn và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Nhiên liệu cũng có yêu cầu và kỹ thuật quản lý hoàn toàn khác với vật liệu thông thường.
Phụ tùng thay thế là loại vật tư được sử dụng cho hoạt động bảo dưỡng. Sửa chữa tái sản cố định của doanh nghiệp như máy móc, thiết bị , phương tiện vận tải, truyền dẫn.
Vật liệu và thiết bị xây dựng thiết bị cơ bản: là những loại vật liệu phục vụ cho hoạt động xây lắp , XDCB.
Vật liệu khác bao gồm các loại đặc chủng của doanh nghiệp , phế liệu thu hồi,
Việc phân loại như trên giúp nhà quản lý thấy rõ nội dung kinh tế, vai trò và tác dụng của từng loại vật liệu trong quá trình sản xuất từ đó đưa ra những biện pháp quản lý và tổ chức hạch toán thích hợp nhằm nâng cao hiểu quả sử dụng vốn lưu động.
Tuy nhiên cách phân như trên chủ yếu dựa vào vai trò của vật liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh, cho nên đối với doanh nghiệp này, vật liệu được sử dụng như nguyên vật liệu chính, còn đối với doanh nghiệp khác, vật liệu ấy lại được sử dụng như nguyên vật liệu phụ. Do đó việc phân loại này chỉ mang tích chất tương đối.
Căn cứ vào mục đích sử dụng của vật liệu đối với quá trình sản xuất:
Theo cách chia này vật liệu được chia thành ba loại, vật liệu dùng cho sản xuất , vật liệu dùng cho quản lý, vật liệu dùng cho bán hàng.
Vật liệu dùng cho sản xuất là các loại vật liệu tiêu hao trong quá trình sản xuất sản phẩm, như nguyên vật liệu chính, vật liệu dùng cho hoạt động quản lý phân xưởng.
Vật liệu dùng cho hoạt động bán hàng là những vật liệu phục vụ cho hoạt động bán hàng của doanh nghiệp