Mở đầu 1. Tính cấp thiết của đề tài 2 Sông Thạch Hãn là con sông lớn nhất của tỉnh, với diện tích 2660 km lưu vực sông Thạch Hãn chiếm tới 56% diện tích tỉnh Quảng Trị. Có nhiều đề tài nghiên cứu về tài nguyên nước tỉnh Quảng Trị nhưng chưa có nghiên cứu về cân bằng nước hệ thống lưu vực. Chính vì vậy, việc sử dụng tài nguyên nước trên lưu vực sông Thạch Hãn còn tồn tại những vấn đề sau : - Nguồn nước đang được khai thác và sử dụng cho những mục đích riêng rẽ, gây lãng phí và kém hiệu quả. Việc phân bổ nguồn nước cũng chưa hợp lý, chưa đáp ứng mục tiêu cho các hộ dùng nước. - Dấu hiệu khan hiếm nước ngày càng cao (lượng nước suy giảm về mùa kiệt, mặn xâm nhập sâu vào nội đồng, ô nhiễm nước thải và chất thải tăng .v.v ). - Tài nguyên đất đang được khai thác và sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau như phát triển công nghiệp, dịch vụ, thủy sản, chuyển đổi giống cây trồng và vật nuôi .v.v cũng gây tác động rất lớn đến nguồn nước. Do vậy, việc Tính toán cân bằng nước hệ thống lưu vực sông Thạch Hãn là một vấn đề cần được triển khai nghiên cứu một cách hệ thống 2. Cấu trúc luận văn Luận văn có 3 chương cùng với mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục: Chương 1: Đặc điểm địa lý tự nhiên và kinh tế xã hội lưu vực sông Thạch Hãn Chương 2: Cân bằng nước hệ thống và giới thiệu mô hình MIKE BASIN Chương 3: áp dụng mô hình MIKE BASIN tính toán cân bằng nước hệ thống lưu vực sông Thạch Hãn Luận văn được hoàn thành tại Khoa Khí tượng Thủy văn và hải dương học, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quóc Gia Hà Nội. Trong quá trình thực hiện, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy, các cô trong khoa Khí tượng – Thuỷ văn & hải dương học về sự hỗ trợ chuyên môn và kỹ thuật. Đặc biệt, xin bày tỏ sự cảm ơn chân thành nhất đến hướng dẫn khoa học: TS. Trần Ngọc Anh đã tận tình chỉ đạo và góp ý để tác giả hoàn thành luận văn này. Mục Lục Danh mục chữ viết tắt . . 5 Danh mục bảng biểu . 6 Danh mục hình vẽ . 8 Mở đầu 9 Chương 1. Đặc điểm địa lý tự nhiên và kinh tế xã hội lưu vực sông Thạch Hãn . 10 1.1. Đặc điểm địa lý tự nhiên 10 1.1.1. Vị trí địa lý . 10 1.1.2. Địa hình và địa mạo 11 1.1.3. Địa chất và thổ nhưỡng . 12 1.1.4. Thảm thực vật . 13 1.1.5. Khí hậu . 14 1.1.6. Thuỷ văn . 18 1.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội trên lưu vực sông Thạch Hãn 21 1.2.1. Dân số . 21 1.2.2. Cơ cấu kinh tế 22 Chương 2. Cân bằng nước hệ thống và giới thiệu mô hình mike basin . 26 2.1. Khái niệm về hệ thống nguồn nước và cân bằng nước hệ thống 26 2.1.1. Hệ thống nguồn nước . 26 2.1.2. Khái niệm cân bằng nước hệ thống 27 2.1.3. Phương pháp tính toán cân bằng nước hệ thống 27 2.1.4 Tình hình nghiên cứu cân bằng nước hệ thống ở Việt Nam . 32 2.2. các mô hình toán cân bằng nước . 34 2.2.1. Hệ thống mô hình GIBSI [25, 31] . 35 2.2.2. Chương trình Sử dụng nước (Water Utilization Project) [25, 31] 36 2.2.3. Mô hình BASINS [25, 31] . 36 2.2.4. Mô hình hệ thống đánh giá và phát triển nguồn nước WEAP[25, 31] . 38 2.2.5. Bộ mô hình MIKE (DHI) [25, 31, 34] 39 2.3. Giới thiệu mô hình MIKE BASIN [25, 34] 40 2.3.1 Giới thiệu chung . 40 2.3.2. Số liệu đầu vào cho mô hình . 43 2.3.3. Kết quả của mô hình . . 44 Chương 3. áp dụng mô hình mike basin tính toán cân bằng nước hệ thống lưu vực sông thạch hãn . 45 3.1 Hiện trạng dùng nước trên lưu vực . 45 3.1.1. Tài liệu nhu cầu dùng nước . 45 3.1.2. Hiện trạng các hộ sử dụng nước trên lưu vực sông Thạch Hãn 45 3.2. Cân bằng nước lưu vực sông Thạch Hãn bằng mô hình MIKE BASIN 50 3.2.1. Phân vùng tính cân bằng nước . . 51 3.2.2. Tính toán dòng chảy đến tại các tiểu vùng . 57 3.2.3. Tính toán nhu cầu dùng nước cho các ngành tại các tiểu vùng 58 3.2.4. Tính toán hiện trạng cân bằng nước hệ thống lưu vực sông Thạch Hãn 75 3.2.5. Tính toán cân bằng nước hệ thống lưu vực sông Thạch Hãn theo quy hoạch đến 2010 . 86 Kết luận . 88 Kiến nghị 91 Tài liệu tham khảo . 92 Phụ lục . . 95 Phụ lục 1. số liệu khí tượng trạm đông hà, khe sanh . 96 PL1.1 Số liệu khí tượng trạm Đông Hà . 96 PL1.2 Số liệu khí tượng trạm Khe Sanh 96 PL1.3 Lượng mưa tháng tại trạm Đông Hà (Đơn vị mm) . 97 PL1.4 Lượng mưa tháng tại trạm Khe Sanh (Đơn vị mm) 98 Phụ lục 2. Tổng hợp nhu cầu sử dụng nước tại các khu trên lưu vực sông Thạch Hãn năm 2007 99 Phụ lục 3. Bảng tổng hợp kết quả tính cân bằng nước cho các khu trên lưu vực sông Thạch Hãn 103 Tính toán cân bằng nước hệ thống lưu vực sông thạch hãn tỉnh quảng trị
