Luận Văn Tình hình thực tế công tác kế toán tập hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm ở công ty công trình giao

Tình hình thực tế công tác kế toán tập hợp CPSX và tính GTSP ở Cty công trình giao thông 124
PHẦN I

NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN
TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM
TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP

I.1. Đặc điểm của ngành xây dựng cơ bản và sự cần thiết việc kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp:
I.1.1 Đặc điểm SXKD của ngành xây dựng cơ bản:
Xây dựng cơ bản là ngành sản xuất vật chất quan trọng,hoạt động độc lập và có chức năng tái sản xuất TSCĐ cho nền kinh tế quốc dân, tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật cho xã hội, tăng tiềm lực kinh tế cho đất nước.Trong những năm thực hiện chuyển đổi cơ chế quản lý, cũng như các ngành kinh tế khác, XDCB ngày càng đổi mới và phát triển,đã , đang và sẽ tiếp tục thực hiên mục tiêu hiện đại hoá đất nước.
Là một ngành sản xuất vật chất kỹ thuật mang tính chất của ngành sản xuất công nghiệp song ngành XDCB có những đặc điểm kinh tế- kỹ thuật riêng, điều này được thể hiện rất rõ qua đặc điểm của sản phẩm xây lắp và quá trình hình thành nên sản phẩm xây lắp.Những đặc điểm này đã chi phối tới công tác hạch toán nói chung, kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm nói riêng. Cụ thể:
- Sản phẩm xây lắp là các công trình, vật kiến trúc . có quy mô lớn, kết cấu phức tạp, mang tính đơn chiếc và thời gian thi công kéo dài, quá trình thi công chia làm nhiều giai đoạn. Vì vậy yêu cầu về tổ chức quản lý, tổ chức thi công và giải pháp thi công phải phù hợp với đặc điểm của từng công trình cụ thể. Đồng thời phải xây dựng được dự toán (dự toán thiết kế, dự toán thi công) riêng cho mỗi công trình. Trong quá trình thi công phải so sánh với dự toán, lấy dự toán làm thước đo. sản phẩm xây lắp được tiêu thụ theo giá dự toán (giá thanh toán với bên chủ đầu tư) hoặc giá thoả thuận với chủ đầu tư (giá thoả thuận này cũng phải được xác định trên dự toán công trình).
- Sản phẩm xây lắp mang tính chất cố định, nơi sản xuất đồng thời là nơi sử dụng sản phẩm và địa điểm xây dựng luôn thay đổi theo địa bàn thi công. Nên các điều kiện sản xuất: lao động, máy móc thiết bị . luôn phải di chuyển theo công trình sẽ làm ảnh hưởng đến công tác tổ chức sản xuất và công tác hạch toán tài sản, vật tư, lao động, tiền vốn cũng trở nên phức tạp hơn đặc biệt là máy thi công, vật tư luân chuyển tham gia vào nhiều công trình trong một kỳ hạch toán.
- Thời gian sử dụng sản phẩm xây lắp tương đối dài nên mọi sai lầm trong quá trình thi công thường khó sửa chữa, phải phá đi làm lại. Do đó trong quá trình thi công phải thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ chất lượng công trình.
- Hoạt động xây lắp thường diễn ra ngoài trời, chịu tác động trực tiếp của điều kiện tự nhiên và do đó việc thi công xây lắp ở một mức độ nào đó mang tính chất thời vụ. Do đặc điểm này mà trong quá trình thi công cần tổ chức quản lý lao động, vật tư chặt chẽ, đảm bảo thi công nhanh, đúng tiến độ trong điều kiện thời tiết thuận lợi. Trong điều kiện thời tiết không thuận lợi sẽ ảnh hưởng đến chất lượng thi công, có thể làm các thiệt hại phát sinh do ngừng sản xuất nên doanh nghiệp cần có kế hoạch cho phù hợp nhằm tiết kiệm được chi phí, hạ giá thành.
- Sản phẩm xây lắp không nhập kho sau quá trình sản xuất mà tiêu thụ ngay tại nơi sản xuất theogiá dự toán hoặc giá đã được thoả thuận với chủ đầu tư từ trước trong hợp đồng. Vì vậy, tính chất hàng hoá của sản phẩm xây lắp không được thể hiện rõ.
Với những đặc điểm này công tác kế toán trong các doanh nghiệp xây lắp bị chi phối và làm ảnh hưởng đến phương pháp, trình tự hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, tạo ra sự khác biệt giữa hạch toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp so với các ngành sản xuất khác.

I.1.2. Sự cần thiết phải tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp:
a) Vai trò của kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp:
Chuyển sang nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp phải hạch toán kinh tế độc lập và chịu sự chi phối của quy luật thị trường. Trước sự cạnh tranh gay gắt, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì hoạt động kinh doanh phải có hiệu quả, thu nhập phải bù đắp được chi phí. Các doanh nghiệp xây lắp cũng không phải là một ngoại lệ. Để trúng thầu một công trình nào đó, đòi hỏi doanh nghiệp phải đưa ra được một giá dự thầu hợp lý có khả năng cạnh tranh với các đối thủ cùng tham gia đấu thầu. Giá dự thầu của doanh nghiệp được xây dựng dựa trên giá dự toán do chủ thầu đưa ra trên cơ sở các định mức đơn giá xây dựng theo quy định của Nhà nước, phù hợp với giá cả thị trường và khả năng của doanh nghiệp.
Hơn nữa, do đặc thù của ngành xây dựng cơ bản là sản phẩm quy mô lớn, kết cấu phức tạp, có quá trình thi công kéo dài chia làm nhiều giai đoạn . nên để đảm bảo thi công đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng công trình đồng thời quản lý, sử dụng hợp lý, tiết kiệm vật tư, lao động, tiền vốn . tránh hao hụt, lãng phí nhằm hạ giá thành công trình thì điều quan trọng là phải có biện pháp để quản lý chi phí sản xuất và giá thành một cách có hiệu quả. Một trong những biện pháp đó là bằng công cụ kế toán, thông qua công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
Mặt khác, để xác định đúng hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, các doanh nghiệp phải xác định được giá thành sản phẩm xây lắp vì giá thành là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả sử dụng tài sản, lao động và tiền vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Mà điều này chỉ được thực hiện thông qua kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp.
Như vậy, công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đóng một vai trò quan trọng, cung cấp thông tin kịp thời, chính xác phục vụ yêu cầu quản lý trong doanh nghiệp.
b) Yêu cầu của kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp:
Do sản phẩm của ngành xây lắp thường có giá trị lớn, chi phí đầu tư XDCB chiếm khoảng 30% trong các khoản chi ngân sách nhà nước nói chung và cho một sản phẩm chiếm tỷ trọng lớn trong doanh nghiệp xây lắp nói riêng. Để vốn đầu tư được quản lý chặt chẽ,đảm bảo không thất thoát và sủ dụng một cáh có hiệu quả, hoạt động của ngành XDCB phải đáp ứng được các yêu cầu sau:
- Công tác đầu tư XDCB phải tạo ra những sản phẩm được xã hội công nhận về giá cả, chất lượng, thiết kế thẩm mỹ đáp ứng được mục tiêu phát triển của xã hội trong từng thời kỳ.
- Thực hiện việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH-HĐH, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.
- Huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn trong nước cũng như nước ngoài vào Việt Nam, khai thác tốt nguồn tài nguyên thiên nhiên, tiềm năng lao động Đặc biệt chú trọng việc bảo vệ môi trường sinh thái.
- Xây dựng phải theo quy hoạch được duyệt,thiết kế hợp lý,mỹ quan,công nghệ hiện đại,đảm bảo đúng tiến độ chất lượng cao với giá thành hợp lý.
(Trích điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng được ban hành kèm theo nghị quyết số 177/CP ngày 20/10/1994)
Riêng với công tác kế toán tập hợp CPSX vá tính giá thành sản phẩm phải đáp ứng được các yêu cầu sau:
- Phản ánh kịp thời , chính xác,trung thực, hợp lý các chi phí phát sinh trong quá trình thi công công trình.
- Phân bổ các chi phí đã tập hợp được theo từng khoản mục và chi tiết cho từng đối tượng liên quan theo tiêu thức hợp lý.
- Đảm bảo thực hiện đúng các định mức về chi phí vật tư, nhân công, sủ dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung, phát hiện các chi phí phát sinh ngoài định mức và dự toán để có biên pháp khắc phục kịp thời nhằm SXKD có lãi.
- Kiểm tra việc tính giá thành theo từng khoản mục chi phí,theo từng hạng mục công trình,tìm ra khả năng tiềm tàng và đề xuất biện pháp hạ giá thành sản phẩm.
- Phản ảnh hiệu quả SXKD của đơn vị trong từng thời kỳ, kịp thời lập các báo cáo kế toán về chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phục vụ cho nhu cầu quả lý của doanh nghiệp.

c) Nhiệm vụ của công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp:
Nhằm tổ chức tốt công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm , đảm bảo các yêu cầu về quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của doanh nghiệp, kế toán phải thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Xác định đúng đắn đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành một cách hợp lý phù hợp với đặc điểm quy trình công nghệ, đặc điểm tổ chức sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp.
- Tổ chức tập hợp và phân bổ từng loại chi phí sản xuất theo đúng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất đã xác định bằng phương pháp thích hợp đã chọn, cung cấp kịp thời những số liệu, thông tin tổng hợp về các khoản mục chi phí và yếu tố chi phí quy định, xác định đúng chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ.
- Vận dụng phương pháp tính giá thành thích hợp để tính toán giá thành và giá thành đơn vị của các đối tượng tính giá thành theo đúng các khoản mục quy định và đúng kỳ giá thành đã xác định.
- Định kỳ tiến hành phân tích tình hình thực hiện các định mức chi phí và dự toán chi phí, tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và kế hoạch hạ giá thành sản phẩm, phát hiện kịp thời khả năng tiềm tàng đề xuất biện pháp thích hợp để phấn đấu tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.