Tài liệu Tính hình khoáng sét trong nhóm đất phù sa

Các loại đất phù sa có diện tích khá lớn và có tầm quan trọng đặc biệt đối với sản xuất nông nghiệp, nhất là cây lương thực thực phẩm của nước ta. Chúng được hình thành chủ yếu bởi phù sa bồi tụ của các con sông và tạo nên các vùng đồng bằng rộng, khá bằng phẳng ở cả 3 miền Bắc - Trung - Nam, trong đó quan trọng là vùng đồng bằng sông Hồng ở phía Bắc và vùng đồng bằng sông Cửu Long ở phía Nam. Do đất dược bồi đắp bởi nguồn phù sa sông rất khác nhau, phần lớn các đồng bằng hoặc nằm trên những vùng biển cũ, hoặc là ở vùng cửa sông tiếp giáp với biển, chịu ảnh hưởng của nước mặn, và đặc biệt hầu hết đất đã có lịch sử canh tác khá lâu nên đến nay đất phù sa đã bao gồm khá nhiều loại có độ phì, tính chất lý hoá học rất khác nhau cũng như có hệ sinh thái tự nhiên và nông nghiệp đặc trưng (bảng 11, 12). Chúng tôi xin giới thiệu một số tính chất lý hoá học của một số loại đất chính của nhóm đất này khi nghiên cứu thành phần khoáng sét của nhóm đất này. Các tác giả trước (Fridland 1973; Nguyễn Vy - Trần Khải 1978) nhận thấy rằng trong đất phù sa đặc biệt chứa nhiều khoáng sét Mica: Hydromica, Illit, hoặc Vecmiculit. Theo Nguyễn Vy - Trần Khải thì sự có mặt của Hydromica trong các loại đất vùng đồng Bắc Việt Nam là một đặc điểm về hình thành và phát triển đất và sự có mặt của Kaolinit và Vecmiculit ở vùng đồng bằng cho ta thấy trong đất Việt Nam có 2 quá trình chuyển biến khoáng sét từ 2 loại Mica . . Để bổ sung thêm tài liệu về diễn biến khoáng sét của nhóm đất này do các xu hướng diễn biến đất khác nhau như: bạc màu hoá, glây hoá, hình thành tầng loang lổ đến kết von yếu, bị mặn do nước biển . chúng tôi đã tiến hành xác định khoáng sét của các loại đất phù sa thuộc 2 vùng đồng bằng lớn nhất của nước ta. Các loại đất phù sa sông, chúng tôi lấy mẫu đất của vùng đồng bằng sông Hồng, vùng đất phù sa hình thành từ lâu đời có tiểu địa hình, chế độ nước đa dạng cũng như lịch sử canh tác trên dưới 4000 năm, đến nay đã hình thành nên những đất phù sa khác hẳn nhau; loại đất phù sa mặn ven biển chúng tôi lấy mẫu của vùng đồng bằng Tây Nam Bộ còn mang tính chất hình thành đất tự nhiên nhiều hơn.