Thạc Sĩ Tình hình Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở đàn lợn nuôi tại Huyện Gia Lâm, Hà Nội và theo dõi

Luận văn thạc sĩ năm 2011
Đề tài: Tình hình Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở đàn lợn nuôi tại Huyện Gia Lâm, Hà Nội và theo dõi một số chỉ tiêu sinh sản của đàn lợn nái sau dịch
Mô tả bị lỗi font vài chữ, tài liệu thì bình thường

MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ðOAN i
LỜI CẢM ƠN .ii
MỤC LỤC .iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT . vi
DANH MỤC BẢNG . vii
1. MỞ ðẦU . 1
1.1. ðẶT VẤN ðỀ 1
1.2. MỤC ðÍCH VÀ YÊU CẦU CỦA ðỀ TÀI 2
1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ðỀ TÀI 3
2. TỔNG QUAN . 4
2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HỘI CHỨNG RỐI LOẠN HÔ HẤP
VÀ SINH SẢN Ở LỢN 4
2.2. TÌNH HÌNH HỘI CHỨNG RỐI LOẠN HÔ HẤP VÀ SINH
SẢN Ở LỢN . 5
2.2.1. Trên thế giới . 5
2.2.2. Tại Việt Nam 7
2.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC VỀ
HCRLHH & SS Ở LỢN . 8
2.3.1. Ngoài nước . 8
2.3.2. Trong nước . 9
2.4. HỘI CHỨNG RỐI LOẠN HÔ HẤP VÀ SINH SẢN Ở LỢN 11
2.4.1. Căn bệnh 11
2.4.2. Triệu chứng lâm sàng . 17
2.4.3. Bệch tích 19
2.4.4. Chẩn ñoán bệnh 19
2.5. KHỐNG CHẾ HỘI CHỨNG RỐI LOẠN HÔ HẤP VÀ SINH
SẢN Ở LỢN . 21
3. NỘI DUNG, NGUYÊN LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 25
3.1. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU . 25
3.1.1. Tình hình HCRLHH & SS ở ñàn lợn nuôi tại huyện Gia Lâm –
Hà Nội năm 2010 . 25
3.1.2. Theo dõi một số triệu chứng HCRLHH & SS ở ñàn lợn nuôi tại
huyện Gia Lâm – Hà Nội năm 2010. 25
3.1.3. Một số chỉ tiêu sinh sản ở những lợn nái trong ñàn xảy ra
CRLHH & SS ñược giữ lại nuôi ñể sản xuất con giống 25
3.1.4. Các biện pháp phòng chống dịch tại huyện Gia Lâm – Hà Nội
năm 2010 26
3.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 26
3.2.2. Theo dõi một số triệu chứng, bệnh tích HCRLHH & SS ở
ñàn lợn 27
3.2.2. Theo dõi một số chỉ tiêu sinh sản ở ñàn lợnnái sau dịch 27
3.2.3. Giám ñịnh virut gây PRRS bằng phương pháp RT– PCR . 27
4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 30
4.1. TÌNH HÌNH HCRLHH & SS Ở LỢN XẢY RA TRÊN ðỊA
BÀN HUYỆN GIA LÂM – HÀ NỘI NĂM 2010 . 30
4.1.1. Tổng hợp chung tình hình HCRLHH & SS ở lợn xảy ra trên ñịa
bàn huyện Gia Lâm – Hà Nội năm 2010 . 30
4.1.2. Tình hình HCRLHH & SS ở lợn xét theo các ñối tượng nuôi
trên ñịa bàn huyện Gia Lâm - Hà Nội năm 2010 33
4.1.3. Tình hình HCRLHH & SS ở ñàn lợn thịt 34
4.1.4. Tình hình HCRLHH & SS ở ñàn lợn con theo mẹ 36
4.1.5. Tình hình HCRLHH & SS ở ñàn lợn nái 38
4.2. KẾT QUẢ GIÁM ðỊNH PRRSV Ở ðÀN LỢN TRONG THỜI
GIAN XẢY RA DỊCH TRÊN ðỊA BÀN HUYỆN GIA LÂM –
HÀ NỘI 40
4.3. THEO DÕI MỘT SỐ TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG Ở ðÀN
LỢN BỊ HCRLHH & SS 40
4.3.1. ðối với lợn nái . 40
4.3.2. ðối với lợn thịt 42
4.2.3. ðối với lợn con . 43
4.4. MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH SẢN Ở NHỮNG LỢN NÁI
TRONG ðÀN XẢY RA HCRLHH & SS ðƯỢC GIỮ LẠI
NUÔI ðỂ SẢN XUẤT CON GIỐNG 44
4.4.1. Kết quả theo dõi về thời gian ñộng dục lại của những lợn nái
trong ñàn xảy ra Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ñược giữ
lại nuôi ñể tiếp tục sản xuất con giống 45
4.4.2. Kết quả theo dõi về số lần phối giống và tỷlệ thụ thai của
những lợn nái trong ñàn xảy ra HCRLHH & SS ñược giữlại
nuôi ñể sản xuất con giống . 50
4.5. KẾT QUẢ THEO DÕI VỀ KHẢ NĂNG SINH SẢN VÀ
CHẤT LƯỢNG ðÀN CON CỦA NHỮNG LỢN NÁI TRONG
ðÀN XẢY RA HCRLHH & SS ðƯỢC GIỮ LẠI NUÔI ðỂ
SẢN XUẤT CON GIỐNG . 62
4.6. KẾT QUẢ THEO DÕI VỀ TÌNH TRẠNG SINH SẢN CỦA
NHỮNG LỢN NÁI TRONG ðÀN XẢY RA HCRLHH & SS
ðƯỢC GIỮ LẠI NUÔI ðỂ SẢN XUẤT CON GIỐNG 65
4.7. BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG HỘI CHỨNG RỐI LOẠN HÔ
HẤP VÀ SINH SẢN Ở LỢN TRÊN ðỊA BÀN HUYỆN GIA
LÂM . 68
4.7.1. Các biện pháp chống dịch . 68
4.7.2. Các biện pháp phòng dịch . 71
5.KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ ðỀ NGHỊ . 73
5.1. KẾT LUẬN 73
5.2. TỒN TẠI, ðỀ NGHỊ 74
TÀI LIỆU THAM KHẢO 75
PHỤ LỤC 81

1. MỞ ðẦU
1.1. ðẶT VẤN ðỀ
Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản (HCRLHH & SS)ở lợn (Porcine
Reproductive and Respiratory Syndrome - PRRS), còn gọi là bệnh “tai xanh” (Blue
Ear), rất nguy hiểm do PRRS virus (PRRSV), thuộc họ Arteriviridae, bộ
Nidovirales gây ra. Bệnh lây lan nhanh và làm chết nhiều lợn nhiễm bệnh.
HCRLHH & SS ở lợn ñã và ñang trở thành dịch ở nhiềunước trên thế giới, gây
tổn thất nặng nề cho nền kinh tế. HCRLHH & SS ở lợnlần ñầu tiên ñược phát
hiện ở Mỹ vào năm 1987, ở Châu Âu (tại ðức, Hà Lan năm 1990) và tại Châu
Á vào những năm 1989.
Ở Việt Nam HCRLHH & SS ở lợn ñã trở thành một dịch bệnh nguy
hiểm, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho người chăn nuôi, làm ảnh hưởng sâu sắc
ñến ñời sống xã hội của một bộ phận không nhỏ ngườidân. ðặc biệt là ở các
tỉnh phía Bắc, người chăn nuôi ñang phải ñối mặt với nhiều mối nguy hại do
HCRLHH & SS ở lợn gây ra. Mặc dù các cấp, các ngànhñang tích cực triển
khai các biện pháp phòng, chống ñể dịch không lây lan ra diện rộng, nhưng
người dân vẫn thờ ơ, chủ quan với việc này, nên tình hình dịch vẫn có nguy
cơ bùng phát cao.
Từ ñầu năm 2010, tại Hà Nội HCRLHH & SS ở lợn ñã xảy ra tại 6/29
quận, huyện gây tổn thất nặng nề cho ngành chăn nuôi tại ñịa phương. ðặc
biệt là huyện Gia Lâm có số lợn mắc bệnh lên tới 5.931 con và tiêu hủy tới
3.149 con. Bệnh lây lan nhanh, diễn biến phức tạp và làm chết nhiều lợn, chủ
yếu do nhiễm trùng kế phát.
Huyện Gia Lâm là một Huyện ngoại thành của Thủ ñô Hà Nội, có tổng
diện tích ñất tự nhiên 11.500 ha, trong ñó ñất nôngnghiệp là 8.786 ha chiếm
76%, rất thích hợp cho việc phát triển nông nghiệp,nhất là ñồng cỏ và cây
lương thực, ñồng thời cũng là ñiều kiện thuận lợi cho việc phát triển ngành
chăn nuôi, riêng chăn nuôi chiếm 42% tỷ trọng kinh tế trong sản xuất nông
nghiệp. Tổng ñàn gia súc của huyện thường xuyên có gần 50.000 con, trong
ñó ñàn lợn có 40.000 con, ñàn trâu bò trên 7000 con. Hàng năm ñã cung cấp
hàng trăm tấn thực phẩm, thịt, sữa, trứng cho Thủ ñô Hà Nội. Bên cạnh những
yếu tố thuận lợi cho việc phát triển ñàn gia súc, thì vị trí của Huyện nằm giữa
sông Hồng, sông ðuống, có những ñường quốc lộ chạy qua, là cửa ngõ ñông
bắc của Thủ ñô Hà Nội, cho nên việc giao lưu thươngmại và buôn bán khá
phức tạp, nguy cơ dịch bệnh gia súc xảy ra rất lớn.Một trong những bệnh
dịch gia súc nguy hại ảnh hưởng rất lớn ñến nền kinh tế của huyện là Hội chứng
rối loạn hô hấp và sinh sản ở lợn .
Việc nắm rõ tình hình bệnh, những di chứng ñể lại ñối với lợn nái trong
ñàn sau khi dịch xảy ra là một trong những vấn ñề quan trọng trong công tác
phòng chống dịch nhằm giảm bớt thiệt hại do bệnh gây ra trong chăn nuôi.
Xuất phát từ những yêu cầu thực tế trên chúng tôi tiến hành thực hiện
ñề tài:
“Tình hình Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở ñàn lợn nuôi tại
Huyện Gia Lâm – Hà Nội và theo dõi một số chỉ tiêu sinh sản của ñàn lợn
nái sau dịch”.
1.2. MỤC ðÍCH VÀ YÊU CẦU CỦA ðỀ TÀI
- ðánh giá tình hình dịch tễ của HCRLHH & SS ở lợn nuôi tại huyện
Gia Lâm – Hà Nội.
- Theo dõi diễn biến tình hình dịch, các triệu chứng, bệnh tích của
HCRLHH & SS ở lợn.
- Theo dõi một số chỉ tiêu sinh sản ñối với những lợn nái trong ñàn ñã
xảy ra HCRLHH & SS ở lợn ñược giữ lại nuôi ñể sản xuất con giống.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, ñề xuất phương án phòng chống dịch
bệnh hiệu quả.
1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ðỀ TÀI
Từ những kết quả nghiên cứu ñạt ñược góp phần làm rõ tình hình Hội
chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở ñàn lợn nói chung.
Khẳng ñịnh những ảnh hưởng lâu dài của bệnh ñến khả năng sinh sản
của lợn nái sau dịch.
Kết quả của ñề tài sẽ là cơ sở khoa học cho việc xây dựng những biện
pháp phòng, chống dịch có hiệu quả, giúp các cơ sở sản xuất con giống thấy
rõ việc nên hay không giữ lại những nái trong ñàn xảy ra Hội chứng rối loạn
hô hấp và sinh sản tiếp tục nuôi ñể sản xuất con giống.

2. TỔNG QUAN
2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HỘI CHỨNG RỐI LOẠN HÔ HẤP VÀ
SINH SẢN Ở LỢN
HCRLHH & SS ở lợn ñược ghi nhận lần ñầu tiên tại Mỹ vào năm 1987.
Vào thời ñiểm ñó, do chưa xác ñịnh ñược căn nguyên bệnh nên ñược gọi là
“Bệnh bí hiểm ở lợn”. Một số người căn cứ theo triệu chứng gọi là “ Bệnh tai
xanh ở lợn”. Sau ñó, bệnh lây lan rộng trên toàn thế giới. Châu Á dịch ñã xuất
hiện từ rất sớm, năm 1989 tại Nhật Bản. Châu Âu bệnh bắt ñầu xuất hiện năm
1990 ở ðức, sau ñó lan ra rộng khắp (Shimizu và cs,1994). Từ năm 2005 trở
lại ñây, 25 nước và vùng lãnh thổ thuộc tất cả các châu lục (trừ châu Úc và
New Zealand) trên thế giới ñã báo cáo cho Tổ chức thú y thế giới (OEI)
khẳng ñịnh phát hiện có PRRSV lưu hành (Cục thú y, 2008). Thời gian ñầu
do chưa xác ñịnh ñược nguyên nhân gây bệnh nên bệnhñược gọi bằng nhiều
tên. Zimmermen và cs (1999) ñã nghiên cứu một cách ñầy ñủ và sâu sắc về
Hội chứng hô hấp và sinh sản ở lợn. Các tác giả ñã giải thích về nguồn gốc
tên gọi cũng như cung cấp cho ñộc giả một bảng danhsách tên gọi trước khi
có tên PRRS.
Tên bệnh Triệu chứng lâm sàng
Bệnh bí hiểm ở lợn ( MDS: Mistery
Swine Disease)
Khi chưa phát hiện ra nguyên
nhân
Bệnh Tai xanh (BED: Blue Ear Disease) Tai một số lợn nái có màu xanh
Hội chứng vô sinh và sảy thai ở lợn
(SIRS: Swine Infertile and Respiratory
Syndrome)
Vô sinh và sảy thai ở lợn nái
Hội chứng sảy thai và bệnh ñường hô
hấp (PEARS: Porcine Endermic
Andortion and Respiratory Syndrome)
Sảy thai và bệnh ñường hô hấp
Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở
lợn ( PRRS: Porcine Reproductive and
Respiratory Syndrome )
Rối loạn sinh sản và bệnh
ñường hô hấp

TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT
1. Bùi Quang Anh và cs (2008), “ Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở lợn
(PRRS)”, NXB Nông nghiệp, tr7-21.
2. Cục thú y (2008), “ Báo cáo phòng chống hội chứng rối loạn hô hấp và sinh
sản ở lợn, Hội thảo khoa học: phòng chống hội chứng rối loạnhô hấp
và sinh sản”, ngày 21/5/2008, Hà Nội.
3. Cục thú y (2008), Quy trình chẩn ñoán hội chứng rối loạn hô hấp và sinh
sản, Trung tâm Chẩn ñoán Thú y Trung ương.
4. Cục thú y (2009), Báo cáo sơ kết công tác sáu tháng ñầu năm 2009, phòng
chống dịch bệnh gia súc, gia cầm.
5. La Tấn Cường (2005), Sự lưu hành và ảnh hưởng của Hội chứng rối loạn
sinh sản và hô hấp trên heo ( PRRS) ở một số trại chăn nuôi tại TP Cần
Thơ, Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp – Trường ðại học Cần Thơ.
6. ðào Trọng ðạt, 2008, Hội chứng sinh sản và hô hấp ở lợn (PRRS) – Bài
tổng hợp, khoa học kỹ thuật thú y, tập XV – số 3, tr.90-92.
7. Nguyễn Ngọc Hải, Trần Thị Bích Liên, Trần Thị Dân, Nguyễn Ngọc Tuân
(2007), Chẩn ñoán virus gây hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp trên
heo bằng kỹ thuật RT-PCR, Khoa học Kỹ thuật thú y, 14 (5), tr.5-12.
8. Võ Trọng Hốt và cs (2005), giáo trình chăn nuôi lợn, Nhà xuất bản Nông
nghiệp
9. Trần Thị Bích Huyền (2005), Khảo sát năng suất sinh sản và tỉ lệ nhiễm
virus PRRS, Leptospira trên heo nái tại hai trại chăn nuôi công nghiệp,
Báo cáo tốt nghiệp, Trường ðại học Nông Lâm thành phố HCM, tr.40-42.
10. Lê Thị Thảo Hương (2004), Khảo sát tỉ lệ nhiễm virus PRRS và năng suất
sinh sản trên heo nái tại một trại chăn nuôi công nghiệp, Báo cáo tốt
nghiệp, Trường ðại học Nông Lâm thành phố HCM, tr.34-35.
11. Nguyễn Xuân Luyện (2010), “ Tình hình Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh
sản ở lợn trên ñịa bàn tỉnh Nghệ An và một số chỉ tiêu ñánh giá khả
năng sinh sản của lợn nái sau dịch” Luận văn thạch sĩ.
12. Nguyễn Hữu Nam, Nguyễn Thị Lan (2007), Hội chứng rối loạn hô hấp và
rối loạn sinh sản, Tài liệu hội thảo, Trường ðại học Nông nghiệp I,
tháng 10/2007, Hà Nội.
13. Hoàng Văn Năm (2001), Các bệnh mới phát hiện ở gia súc, gia cầm nhập
nội và các công nghệ mới trong chẩn ñoán, phòng trị, NXB Nông
nghiệp, Hà Nội.
14. Lê Văn Năm (2007), Khảo sát bước ñầu các biểu hiệnlâm sàng và bệnh tích
ñại thể bệnh tai xanh ở lợn (PRRS) tại một số ñịa phương vùng ðồng
bằng Bắc Bộ, Khoa học kỹ thuật thú y, tr10-15.
15. Nguyễn Văn Thanh, Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp, Tài liệu hội
thảo, Trường ðại học Nông nghiệp I, tháng 10/2007, Hà Nội.
16. Phạm Ngọc Thạch và cs (2007), “ Một số chỉ tiêu lâm sàng, chỉ tiêu máu ở
lợn bị mắc HCRLHH & SS (bệnh tai xanh) trên một số ñàn lợn tại tỉnh
Hải Dương và Hưng Yên”Hội thảo Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh
sản và bệnh do liên cầu gây ra ở lợn 10/2007, Trường ðại học Nông
Nghiệp Hà Nội, tr 25 tr 34.
17. Lê Văn Thắng (2009), “ Tình hình Hội chứng rối loạn hô hấp và sinh sản ở
lợn trên ñịa bàn tỉnh Bắc Giang và một số chỉ tiêu ñánh giá khả năng
sinh sản của lợn nái sau dịch” Luận văn thạch sĩ.
18. Tô Long Thành (2007), “ Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp của lợn”,
khoa học kỹ thuật thú y, tập XIV, số 3/2007, tr 81 – tr 88.
19. Tô Long Thành, Nguyễn Văn Long và cs ( 2008), Khoahọc kỹ thuật thú y,
tập XV, Số 5/2008, tr 6 – tr13.
20. Trần Thị Bích Liên (2008), “ Bệnh tai xanh trên heo”, NXB Nông nghiệp
TP Hồ Chí Minh 2008, tr 16 – tr 17, tr 54 – tr 56, tr 62 – tr 63.
21. Trần Thị Bích Liên và Trần Thị Dân, 2003. Tỉ lệ nhiễm PRRS và một số
biểu hiện lâm sàng về rối loạn sinh sản. Trường ðạihọc Nông Lâm,
Thành phố Hồ Chí Minh. Hội nghị khoa học CNTY lần IV.