Chuyên Đề Tìm hiểu thuế thu nhập cá nhân

Mở đầu
Thuế thu nhập cá nhân đó được áp dụng từ lâu ở các nước phát triển, đối tượng nộp thuế này là mọi dân cư trong nước và người nước ngoài có thu nhập phát sinh ở nước sở tại không phân biệt nghề nghiệp và địa vị xó hội. éồng thời, tựy theo tớnh chất của cỏc khoản thu nhập cá nhân, người ta chia thu nhập làm hai loại: thu nhập thường xuyên và thu nhập không thường xuyên để tính thuế cho phù hợp. Lần đầu tiên ở Anh vào năm 1799 thuế thu nhập cá nhân được đưa vào thực hiện như một hỡnh thức thu tạm thời nhằm mục đích trang trải cho cuộc chiến tranh chống Pháp và được chính thức áp dụng vào năm 1942. Sau đó nhiều nước tư bản phát triển khác cũng áp dụng thuế này như: ở Nhật năm 1887, éức 1899, Mỹ 1903, phỏp 1916 và Liờn Xụ năm 1922.
Hiện nay trờn thế giới cú 02 phương pháp đánh thuế: (1) Có nước tính thuế vào từng khoản thu nhập thực tế của mỗi cá nhân, (2) có nước tính thuế trên tổng thu nhập của cả hộ gia đỡnh:
ãCách thứ nhất được áp dụng phổ biến ở Anh, Nhật, Thụy éiển, cỏc nước Châu Phi, Liên Xô, Hunggari, Tiệp khắc .Ưu điểm của cách này là đơn giản, dễ thực hiện, đảm bảo thu kịp thời vào ngân sách Nhà nước. Nhưng có nhược điểm là chưa đảm bảo yêu cầu phân phối lại thu nhập quốc dân qua thuế sao cho có hiệu qủa và đáp ứng được sự công bằng xó hội và nhất là đối với những cá nhân có nhiều khẩu ăn theo.
ãCách thứ hai được áp dụng ở Pháp, Hà Lan .Các chuyên gia cho rằng cách này công bằng hơn về mặt đạo đức xó hội nhưng không kịp thời vỡ mỗi gia đỡnh đều có ít nhất hai người trở lên. éó cú nhiều người thỡ sẽ cú nhiều khoản thu nhập khỏc nhau, do đó phải mở sổ sách kế toán, theo dừi từng nguồn thu nhập và phải đối chiếu với nơi phát sinh thu nhập, vỡ cú nhiều phức tạp nờn rất ớt quốc gia ỏp dụng cỏch thứ hai.
Ở miền Nam Việt Nam trước 1975, chính quyền Sài Gũn đó ỏp dụng thuế thu nhập cỏ nhõn nhưng với tên gọi là thuế lợi tức lương bổng năm 1962 và sau đó được cải cách vào năm 1972.
Ngày 27/12/1990, Chủ tịch nước đó ký lệnh cụng bố Phỏp lệnh Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao (Income Tax on high - Income earner) và đó được ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua. éể cho phự hợp với tỡnh hỡnh thực tế của từng giai đoạn phát triển kinh tế- xó hội của đất nước, từ đó đến nay đó cú 06 lần sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao: lần thứ nhất vào ngày 10/3/1992, lần thứ hai vào ngày 1/6/1994, lần thứ ba vào ngày 6/2/1997, lần thứ 4 vào ngày 30/6/1999 và lần thứ năm vào ngày 13/6/2001( có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2001) và lần thứ 6 là pháp lệnh sửa đổi, bổ sung số 14/2004/PL-UBTVQH11 ban hàng năm 2004 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2004 đến nay). Hiện nay việc thực hiện các quy định của pháp lệnh số 14 này được hướng dẫn bởi thông tư 81/2004/TT-BTC và thông tư số 12/2005/TT-BTC.
Để nâng cao hơn nữa tính chất quan trọng và phải có các biện pháp chế tài đủ mạnh để việc thực hiện thu thuế TNCN được đi vào ổn định, có hiệu quả, công bằng, tại kỳ họp Quốc hội khoá XII đó thụng qua Luật số 04/2007/QH12 - Luật thuế thu nhập cỏ nhõn. Luật này sẽ cú hiệu lực thi hành chớnh thức từ ngày 01/01/2009.