Luận Văn Tìm hiểu thực trạng bộ máy tra cứu mục lục trực tuyến Online catalog tại Thư viện Trung tâm ĐHQG-HCM

Lời nói đầu
Ngày nay thông tin có một vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội nói chung và của từng cá nhân nói riêng. Thư viện là một trong những cơ quan đáp ứng nhu cầu thông tin cho xã hội cũng như cho từng cá nhân riêng lẻ và bộ máy tra cứu của thư viện là phương tiện chủ yếu để phổ biến thông tin, là chìa khóa để bạn đọc bước vào thế giới thông tin. Hiện nay xu hướng tin học hóa thư viện làm cho hiệu quả hoạt động của bộ máy tra cứu trở nên phi thường, người đọc không chỉ được phục vụ tra tìm các tài liệu có trong thư viện mà còn có thể tra tìm cả các tài liệu ngoài thư viện; không chỉ được phục vụ vốn tài liệu của một thư viện mà còn được phục vụ vốn tài liệu của nhiều thư viện, thông qua hoạt động nối mạng
Có thể nói rằng hiệu quả của bộ máy tra cứu là thước đo đánh giá hoạt động của các thư viện, góp phần thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ của thư viện. Tuy nhiên trong thực tế không phải hầu hết các thư viện đều tổ chức tốt bộ máy tra cứu của mình, Thư viện Trung Tâm Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh – một trong những thư viện đóng vai trò quan trọng đối với công tác đào tạo của 6 trường đại học thành viên thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM, phục vụ cho nhu cầu học tập và nghiên cứu của sinh viên và giảng viên góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đào tạo của các trường thành viên, nhằm đào tạo ra một đội ngũ tri thức có phẩm chất và năng lực phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Nhận thức được điều này, ban lãnh đạo thư viện Trung Tâm Đại học Quốc gia TP.HCM rất quan tâm đến thư viện, luôn tạo điều kiện cho hoạt động thư viện phát triển. Do đó, việc tổ chức bộ máy tra cứu cũng là một trong những vấn đề mà lãnh đạo thư viện quan tâm.
Để thực hiện được điêu này, thư viện trung tâm là một trong những thư viện đầu tiên của Việt Nam mạnh dạn mua phần mềm của nước ngoài để sử dụng cho hoạt động của thư viện. Trong đó, tự động hóa bộ máy tra cứu của thư viện là một khâu quan trọng, trong suốt quá trình phát triển vừa qua bộ máy tra cứu của thư viện cũng có nhiều điểm ưu việt nhưng cũng còn tồn tại nhiều hạn chế. Trên cơ sở đó đề tài “Tìm hiểu thực trạng bộ máy tra cứu mục lục trực tuyến Online catalog” được chọn lựa nhằm mục đích nghiên cứu việc tổ chức bộ máy tra cứu của thư viện Trung Tâm Đại học Quốc gia TP.HCM những năm qua, rút ra những khiếm khuyết, từ đó đề xuất những phương hướng giúp thư viện hoàn thiện bộ máy tra cứu của mình để phục vụ tốt hơn cho mục tiêu đào tạo của 6 trường thành viên và trở thành một trong những thư viện mẫu trong hệ thống thư viện công cộng Việt Nam.
Trong thời đại bùng nổ thông tin như ngày nay, thông tin phân tán khắp mọi nơi, gây ra hiện tượng nhiểu tin, trong khi đó nhu cầu người dùng tin sử dụng thông tin ngày càng cao, và rất lớn, đứng trước nhu cầu ấy buộc thư viện cũng phải thay đổi cho phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, trong đó một yếu tố không thể thiếu trong bất kỳ một thư viện nào đó chính là bộ máy tra cứu thông tin và tìm tin.
Đây có thể xem là bộ mặt của thư viện và là một phương tiện để thư viện giời thiệu các sản phẩm và dịch vụ thông tin của mình tới tay bạn đọc, thông qua đó thư viện sẽ kiểm soát các sản phẩm và dịch vụ thông tin của mình có phù hợp với nhu cầu tìm tin của người dùng tin chưa, từ đó có những điều chỉnh và thay đổi kịp thời cho hoạt động thư viện thông tin.
Tuy nhiên một thực tế trong hệ thông thư viện việt nam nói chung, và thư viện trung tâm Đại học quốc gia TP.HCM nói riêng việc tổ chức bộ máy tra cứu mục lục trực tuyến Online catalog đang gặp nhiều khó khăn và bất cập gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động chung của thư viện.
Điều này đặc nghiêm trọng hơn là hiện nay thư viện trung tâm đang sử dụng hầu hết các phần mềm nước ngoài, đề xây dựng toàn bộ cơ sở dữ liệu cho thư viện mình thì càng phức tạp hơn. Một thực tế không thể phủ nhận là thư viện trung tâm là nơi đầu tiên trong hệ thống các thư viện lớn ở Việt Nam mạnh dạng áp dụng phần mềm nước ngoài vào hệ thống tra cứu tin, nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu thông tin của người dùng tin.
Có thể nói đây là một điều rất đáng khen ngợi của thư viện trung tâm. Tuy nhiên bện cạnh đó việc áp dụng phần mềm nước ngoài vào hệ thống tra cứu thông tin tại thư viện trung tâm cũng đang gặp không ít những bất cập đòi hỏi phải hoàn thiện sớm nhằm góp phần nâng cao thương hiệu của thư viện và nâng cao tính năng và giá trị của phần mềm, để ngày càng đáp ứng tối đa nhu cầu thông tin của người dùng tin.
Do đó việc nghiên cứu bộ máy tra cứu thông tin Online Catalog để đánh giá được mặt mạnh yếu, và những tồn tại, bất cập trong bộ máy tra cứu tin của thư viện, từ đó có những giải pháp và định hướng phát triển kịp thời là một nhu cầu cấp thiết.
Nội dung đề tài tập trung nghiên cứu ở những khía cạnh sau:
Chương I: Giới thiệu tổng quan về thư viện trung tâm Đại học Quốc Gia TP.HCM.
Chương II: Đánh giá thực trạng bộ máy tra cứu mục lục Online Catalog tại thư viện Trung tâm Đại học Quốc Gia TP.HCM.
Chương III: Đề xuất các giải pháp nâng cao hệ thồng tra cứu mục lục trực tuyến Online Catalog tại thư viện Trung tâm Đại học Quốc Gia TP.HCM.