Luận Văn Tìm hiểu tài nguyên du lịch huyện Vân Đồn - tỉnh Quảng Ninh

Tìm hiểu tài nguyên du lịch huyện Vân Đồn - tỉnh Quảng Ninh
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU . . 5
1. Lý do chọn đề tài . . 5
2. Mục đích nghiên cứu . . 6
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 7
3.1. Đối tượng nghiên cứu . . 7
3.2. Phạm vi nghiên cứu . 7
4. Phương pháp nghiên cứu . . 7
4.1. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu . 7
4.2. Phương pháp thực địa . . 7
4.3. Phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp . . 8
4.4. Phương pháp phân tích hệ thống . 8
5. Kết cấu của khóa luận . 8
PHẦN NỘI DUNG . 9
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÀI NGUYÊN DU LỊCH . 9
1.1. Khái niệm tài nguyên du lịch . 9
1.2. Đặc điểm của tài nguyên du lịch . . 10
1.2.1. Một số loại tài nguyên du lịch là đối tượng khai thác của nhiều ngành
kinh tế - xã hội . . 10
1.2.2. Tài nguyên du lịch có phạm trù lịch sử nên ngày càng có nhiều loại
tài nguyên du lịch được nghiên cứu, phát hiện, tạo mới và đưa vào khai
thác, sử dụng . . 11
1.2.3. Tài nguyên du lịch mang tính biến đổi . . 11
1.2.4. Hiệu quả và mức độ khai thác tài nguyên du lịch phụ thuộc vào nhiều
yếu tố: . 11
1.2.5. Tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng; có giá trị thẩm mỹ, văn hóa
lịch sử, tâm linh, giải trí; có sức hấp dẫn đối với du khách . . 11
1.2.6. Tài nguyên du lịch là những loại tài nguyên có thể tái tạo được . . 12
1.2.7. Tài nguyên du lịch có tính sở hữu chung . . 12
1.2.8. Việc khai thác tài nguyên du lịch gắn bó mật thiết với vị trí địa lý 12
1.2.9. Tài nguyên du lịch có tính mùa vụ và việc khai thác tài nguyên du
lịch mang tính mùa vụ . . 13
1.2.10. Tài nguyên du lịch mang tính diễn giải và cảm nhận . . 13
1.3. Ý nghĩa và vai trò của tài nguyên du lịch . 14
1.3.1. Ý nghĩa . 14
1.3.2. Vai trò . . 14
1.4. Phân loại tài nguyên du lịch . 15
1.4.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên . . 15
1.4.1.1. Khái niệm . 15
1.4.1.2. Phân loại tài nguyên du lịch tự nhiên . . 16
1.4.2. Tài nguyên du lịch nhân văn . 19
1.4.2.1. Khái niệm . 19
1.4.2.2. Phân loại . . 20
TIỂU KẾT . . 25
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG TÀI NGUYÊN DU LỊCH HUYỆN VÂN ĐỒN
QUẢNG NINH . 26
2.1. Giới thiệu khái quát về Vân Đồn . 26
2.1.1. Vị trí địa lý . 26
2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển . 27
2.1.3. Tình hình kinh tế - xã hội . . 29
2.1.3.1. Kinh tế . . 29
2.1.3.2. Văn hoá, các hoạt động . . 30
2.2. Tài nguyên du lịch huyện Vân Đồn . 32
2.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên . . 32
2.2.1.1. Địa chất - Địa hình - Địa mạo . . 32
2.2.1.2. Khí hậu . . 37
2.2.1.3. Tài nguyên nước . . 37
2.2.1.4. Tài nguyên sinh vật . 37
2.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn . 41
2.2.2.1. Tài nguyên du lịch nhân văn vật thể . . 41
2.2.2.2. TNDL nhân văn phi vật thể . 65
2.3. Hiện trạng khai thác tài nguyên phục vụ phát triển du lịch huyện Vân Đồn 76
TIỂU KẾT . . 80
CHƯƠNG III: NHỮNG GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN PHÁT TRIỂN DU LỊCH HUYỆN VÂN ĐỒN
. 82
3.1. Mục tiêu phát triển du lịch của huyện . 82
3.1.1. Đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh năm 2009 . . 82
3.1.1.1. Các hoạt động đầu tư . . 83
3.1.1.2. Hoạt động kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch . . 83
3.1.1.3. Hoạt động kinh doanh phương tiện vận chuyển khách . . 83
3.1.1.4. Hoạt động kinh doanh ăn uống . . 84
3.1.1.5. Hoạt động quản lý, khai thác, sử dụng bãi tắm . . 84
3.1.1.6. Hoạt động kinh doanh các sản phẩm bổ trợ . 84
3.1.2. Mục tiêu năm 2010 . . 84
3.2. Giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả khai tác tài nguyên phát
triển du lịch . . 85
3.2.1. Giải pháp . 85
3.2.1.1. Giải pháp về tổ chức quản lý . 85
3.2.1.2. Giải pháp về vốn . . 86
3.2.1.3. Giải pháp về cơ chế chính sách . . 86
3.2.1.4. Giải pháp tăng cường quản lý Nhà nước về du lịch tại địa
phương . . 89
3.2.1.5. Giải pháp về hoạt động xúc tiến quảng bá . 90
3.2.1.6. Giải pháp khoa học công nghệ . 91
3.2.1.7. Giải pháp bảo vệ môi trường cảnh quan du lịch . 91
3.2.1.8. Giải pháp về giáo dục cộng đồng . . 94
3.2.2. Một số kiến nghị . 95
KẾT LUẬN . . 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 98





Tìm hiểu tài nguyên du lịch huyện Vân Đồn - tỉnh Quảng Ninh
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Du lịch là một trong những ngành kinh tế có sự định hướng tài nguyên rõ rệt.
Sự ảnh hưởng đó được thể hiện trên nhiều khía cạnh khác nhau. Tài nguyên du lịch là
cơ sở để tạo nên sự phong phú của các sản phẩm du lịch nhằm thỏa mãn nhu cầu du
lịch ngày càng đa dạng của du khách, là mục đích du lịch của du khách. Mỗi loại tài
nguyên du lịch lại mang trong mình những hấp dẫn, nét đẹp riêng có. Tài nguyên du
lịch tự nhiên tạo ra giá trị về mặt vui chơi giải trí: tài nguyên du lịch để phát triển các
loại hình du lịch mạo hiểm như du lịch thám hiểm hang động là hệ thống các hang
động đá vôi có nhiều điều bí hiểm, du lịch lặn biển với tài nguyên sinh vật biển phong
phú, đa dạng, đặc sắc. Tài nguyên du lịch nhân văn tạo ra giá trị nhận thức về truyền
thống tốt đẹp, tinh hoa trí tuệ, giá trị văn hóa, nghệ thuật đất nước như: các di tích lịch
sử văn hóa, lễ hội, phong tục tập quán
Tài nguyên du lịch là nguồn lực quan trọng nhất, mang tính quyết định sự phát
triển của ngành du lịch. Tài nguyên du lịch ảnh hưởng trực tiếp đến tổ chức lãnh thổ
du lịch, sự hình thành chuyên môn hóa các vùng du lịch và hiệu quả kinh tế du lịch.
Thực tế cho thấy, các địa phương, các quốc gia có nguồn tài nguyên du lịch phong
phú, đa dạng, đặc sắc, có mức độ tập trung cao, được quản lý quy hoạch, khai thác,
bảo vệ, tôn tạo hợp lý theo hướng tiết kiệm, bền vững sẽ có ngành Du lịch phát triển
bền vững, đạt hiệu quả cao. Ngược lại các địa phương, các quốc gia tuy có nguồn tài
nguyên đa dạng, phong phú, đặc sắc nhưng không được quản lý, lý quy hoạch, khai
thác, bảo vệ, hợp lý, tiết kiệm sẽ làm cho nguồn tài nguyên bị suy kiệt và hiệu quả
kinh doanh du lịch thấp.
Việt Nam với địa hình 3/4 diện tích là đồi núi, là đất nước có bề dày văn hóa lịch
sử hàng ngàn năm đã tạo cho đất nước nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn
vô cùng phong phú. Đây chính là cơ sở hình hành nhiều trung tâm du lịch lớn khắp
mọi miền tổ quốc: Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Nha Trang, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí
Minh và Quảng Ninh cũng là một trong số đó.
Quảng Ninh là một địa danh giàu tiềm năng du lịch, là một đỉnh của tam giác
tăng trưởng du lịch miền bắc Việt Nam. Toàn tỉnh có 4 trung tâm du lịch trọng điểm,
được ví như 4 cô gái trời ban tài sắc vẹn toàn. Nếu Hạ Long có sở trường là du lịch
biển kiêu sa với tấm áo choàng mang tên di sản; Móng Cái - Trà Cổ nổi trội với du
lịch thương mại, du lịch biển; Yên Tử - Đông Triều - Yên Hưng đằm thắm với du lịch
văn hoá lễ hội, thì Vân Đồn -Cô Tô vẫn còn tinh khôi nét nguyên sơ thuần khiết,
được ví như một nàng công chúa vẫn đang còn ngủ yên, chờ chàng hoàng tử cưỡi
ngựa vàng đến đánh thức. Nét tinh khôi thuần khiết của Vân Đồn ẩn chứa ở những
hòn đảo còn nguyên dấu ấn cổ xưa, những kỳ quan đảo đá, hang động có ý nghĩa lịch
sử, không khí trong lành, ở nhưng bãi tắm đẹp, chạy dài, cát trắng phau: Hang Soi
Nhụ, Hang Hà Giắt, bãi cát Sơn Hào, Bãi Trường Trinh, Minh Châu chưa bị tác
động bởi bàn tay con người. Ngoài ra huyện có Vườn Quốc Gia Bái Tử Long - nơi
lưu giữ nhiều động, thực vật quý hiếm.
Vân Đồn còn là vùng có tài nguyên văn hóa phong phú, đa dạng với các di tích
lịch sử , lễ hội, phong tục tập quán mang đậm bản sắc của cư dân miền biển. Chính
tại nơi đây, năm 1149 vua Lý Anh Tông (1149) đã cho thành lập thương cảng Vân
Đồn - thương cảng đầu tiên ở Việt Nam.
Với sự phong phú, đa dạng về tài nguyên du lịch như vậy, có thể nói Vân Đồn
hội tụ tương đối đủ những lợi thế về thiên thời, địa lợi, nhân hòa cho phép nơi đây
phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau: du lịch biển đảo, du lịch mạo hiểm, khám
phá hang động, du lịch văn hóa Tài nguyên phát triển du lịch ở Vân Đồn là rất lớn
song viêc khai thác còn nhiều hạn chế, chưa xứng đáng với tài nguyên hiện có. Hơn
nữa, tài nguyên du lịch huyện Vân Đồn chưa được thống kê một cách chi tiết. Nếu tài
nguyên du lịch huyện đảo được thống kê một cách có hệ thống sẽ góp phần vào việc
đưa ra chính sách khai thác tài nguyên hợp lý, thúc đẩy hoạt động kinh doanh du lịch
đạt hiệu quả cao, phát triển bền vững. Qua đó đời sống người dân không những được
nâng cao mà còn làm thay đổi bộ mặt của phố huyện.
Vì vậy, em xin chọn hướng nghiên cứu: “Tìm hiểu tài nguyên du lịch huyện đảo
Vân Đồn - Quảng Ninh” làm đề tài cho khóa luận cử nhân Văn hóa Du lịch của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu cả về số lượng và chất lượng tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn
của huyện, từ đó chỉ ra được vai trò của tài nguyên đối với sự phát triển du lịch huyện
đảo Vân Đồn.
Đề xuất một số ý kiến với chính quyền huyện Vân Đồn và ngành du lịch cùng
các ngành có liên quan nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyên phục vụ phát
triển du lịch Vân Đồn.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch
nhân văn có giá trị phục vụ du lịch của huyện đảo Vân Đồn.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Không gian nghiên cứu của đề tài giới hạn trong phạm vi lãnh thổ huyện Vân
Đồn - Quảng Ninh.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu
Đây là phương pháp hết sức cần thiết phục vụ cho việc nghiên cứu hay thực
hiện bất cứ một đề tài nào. Để có được thông tin về tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã
hội em đã tiến hành thu thập tài liệu, thông tin từ nhiều lĩnh vực, nhiều nguồn khác
nhau: các công trình nghiên cứu, các báo cáo, các bài viết, sách báo liên quan có độ
tin cậy cao từ đó tiến hành xử lý để đưa ra những kết quả chính xác.
4.2. Phương pháp thực địa
Thự hiện khóa luận này em đã tiến hành đi khảo sát tại các điểm tài nguyên du
lịch tự nhiên và nhân văn của huyện nhằm thống kê, tìm hiểu, thu thập các thông tin,
tư liệu về tình hình hoạt động, thực trạng khai thác và bảo vệ tài nguyên của địa
phương.

4.3. Phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp
Sau khi thu thập được thông tin tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau, em đã thống
kê, sắp xếp chúng một cách hợp lý, hệ thống, logic. Sau đó tiến hành phân tích, so
sánh, cân đối để có nguồn thông phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài.
4.4. Phương pháp phân tích hệ thống
Khóa luận sử dụng phương pháp hệ thống để phân tích, đánh giá tài nguyên du
lịch của huyện trong mối liên hệ với với các điều kiện về dân cư, kinh tế, văn hóa - xã
hội của huyện. Đặt việc khai thác tài nguyên phát triển du lịch của huyện trong mối
liên hệ với các yếu tố khác: chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển du lịch;
phương hướng phát triển du lịch, kinh tế của tỉnh Quảng Ninh nói chung, huyện Vân
Đồn nói riêng.
5. Kết cấu của khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung khóa luận
gồm 3 chương:
Chương I: Khái quát chung về tài nguyên du lịch
Chương II: Thực trạng tài nguyen du lịch huyện Vân Đồn
Chương III: Những giải pháp, đề xuất, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả khai
thác tài nguyên phát triển du lịch huyện Vân Đồn.